Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem.

Handlowcy - specjaliści usług spedycyjnych i logistycznych są specjalistami od krajowego i międzynarodowego obrotu towarowego. Są zatrudniani w przedsiębiorstwach, które organizują, nadzorują i realizują transport towarów i inne usługi logistyczne. Handlowcy - specjaliści usług spedycyjnych i logistycznych pracują głównie w takich dziedzinach jak opracowanie produktu, realizacja zleceń i sprzedaż. Swoje zadania w ramach powierzonego im zakresu czynności i obowiązujących przepisów wykonują samodzielnie i zawierają ustalenia z partnerami biznesowymi.

Handlowcy - specjaliści usług spedycyjnych i logistycznych:

• organizują wysyłkę towarów, przeładunek oraz magazynowanie i inne usługi logistyczne z uwzględnieniem obowiązujących przepisów i wymogów ochrony srodowiska,
• sterują i nadzorują współdziałanie zaangażowanych w łańcuchy logistyczne osób i instytucji,
• wykorzystują możliwości łączenia przesyłek w większe jednostki ładunkowe,
• załatwiają ochronę ubezpieczeniową,
• uwzględniają przepisy celne i związane z handlem międzynarodowym,
• wykorzystują technologie informatyczne i komunikacyjne,
• zbierają i udostępniają informacje,
• korespondują i komunikują się z zagranicznymi partnerami biznesowymi oraz klientami w języku angielskim oraz opracowują angielskojęzyczne dokumenty,
• ustalają życzenia klientów oraz doradzają im i opiekują się nimi,
• sprawdzają i dokonują oceny ofert na rynku usług transportowych i logistycznych,
• wykonują kalkulacje cenowe,
• opracowują oferty i przygotowują umowy,
• opracowują reklamacje klientów i zgłoszenia szkód oraz wydają dyspozycje ich uregulowania,
• załatwiają sprawy związane z płatnościami i wezwaniami do zapłaty,
• współuczestniczą w ustalaniu kosztów i dochodów przedsiębiorstwa oraz ustalaniu strategii handlowych,
• obserwują rynek i współuczestniczą w rozwijaniu oferty usług swojego przedsiębiorstwa,
• współuczestniczą w budowaniu struktur zajmujących się łączeniem, transportem i dostawą ładunków,
• współuczestniczą w opracowywaniu koncepcji logistycznych.

Niemiecki zawód Handlowiec - specjalista usług spedycyjnych i logistycznych

 (nazwa niemiecka: Kaufmann/-frau für Spedition und Logistikdienstleistung) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• technik logistyk, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).
• technik spedytor, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa zatrudniają przeważnie uczniów legitymujących się ukończeniem Hauptschule z programem rozszerzonym [qualifizierter Haupschulabschluss] lub średnim poziom wykształceniawgklasyfikacji niemieckiej, odpowiadający ukończeniu np. Realschule.

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie:

Po spełnieniu określonych warunków możliwe jest skrócenie okresu nauki zawodu.

W ramach zawodowego kształcenia podstawowego w pierwszym roku nauki przyszli handlowcy - specjaliści usług spedycyjnych i logistycznych uczą się w zakładzie szkolącym przykładowo:

• w jaki sposób zawierane są umowy spedycyjne i frachtowe,
• w jaki sposób ustala się połączenia transportowe z uwzględnieniem aspektów geograficznych i ekonomicznych,
• w jaki sposób udziela się porad klientom, jak uwzględnia się ich życzenia oraz jak przygotowuje się oferty usług spedycyjnych,
• jakich przepisów bezpieczeństwa związanych z obrotem towarowym należy przestrzegać,
• w jaki sposób wykorzystywać specjalistyczny język angielski,
• jaki sposób sprawdza się i opracowuje rachunki przychodzące,
• w jaki sposób realizuje się wysyłki towarów,
• jakie prawa i obowiązki wynikają z zawartych przez przedsiębiorstwo umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej i od odpowiedzialności majątkowej,
• w jaki sposób prowadzić ekonomiczną i przyjazną dla środowiska gospodarkę materiałową i energetyczną,
• w jaki sposób stosować oprogramowanie specjalistyczne i standardowe, jak gromadzić informacje oraz wprowadzać dane i zarządzać nimi,
• w jaki sposób przestrzegać uregulowań przepisów o ochronie danych.

Podczas drugiego roku nauki uczniom przekazuje się m.in. następującą wiedzę: 

• jakie środki transportu nadają się do przewozu konkretnych towarów, jakie uwarunkowania prawne należy uwzględniać oraz jak ustalać ograniczenia,
• na co należy zwracać uwagę podczas wyboru usługodawców, szczególnie przewoźników lądowych i morskich,
• jakie są modele organizacji magazynu oraz w jaki sposób czynności wykonywane w magazynie są włączane w łańcuchy czynności logistycznych,
• jaki sposób ustala się potrzeby logistyczne klienta, sprawdza możliwość ich realizacji i opracowuje koncepcje rozwiązań,
• w jaki sposób wykorzystuje się możliwości powiązania ze sobą ofert poszczególnych gałęzi transportu,
• w jaki sposób uzyskuje się informacje rynkowe,
• w jaki sposób uzyskuje się, porównuje i ocenia oferty,
• w jaki sposób formułuje się i sporządza umowy,
• w jaki sposób planuje się zadania zespołu oraz jak można zorganizować w procesie pracy współpracę z osobami z i spoza przedsiębiorstwa,
• jakie działania powinny być podejmowane w celu zapobiegania szkodom i minimalizacji szkód oraz jak prowadzić nad nimi nadzór,
• w jaki sposób stosować działania zapewniające utrzymanie jakości w odniesieniu do własnego zakresu obowiązków,
• w jaki sposób ustala się dane do rozliczeń i kalkulacji,
• w jaki sposób opracowuje się płatności oraz jakich reguł należy przestrzegać w celu prawidłowego prowadzenia kasy.

W trzecim roku nauki uczniowie uczą się:

• jakie zagrożenia występują w przypadku ładunków niebezpiecznych, jakie są klasy bezpieczeństwa i ich symbole oraz jakie przepisy bezpieczeństwa należy stosować w obrocie towarowym,
• jakie przepisy należy uwzględniać w transporcie zagranicznym, jakich przepisów celnych i związanych z handlem międzynarodowym należy przestrzegać oraz jak funkcjonuje akredytywa,
• w jaki sposób objaśnia się klientom aspekty organizacyjne i czasowe usługi oraz możliwości śledzenia przesyłek,
• w jaki sposób opracowuje się reklamacje klientów, informuje ich o zakłóceniach w realizacji usługi oraz jak załatwia się przypadki wystąpienia szkód,
• w jaki sposób sprawdza się roszczenia odszkodowawcze, dochodzi roszczeń zwrotnych wobec osób trzecich i wydaje dyspozycje uregulowania roszczeń,
• jakie działania należy podjąć w przypadku opóźnienia płatności,
• w jaki sposób pozyskuje się dane do statystyk, jak sporządza się i prezentuje statystyki,
• jakie istnieją zależności pomiędzy jakością usług i zadowoleniem klienta oraz jakie wynikają z nich skutki dla rachunku ekonomicznego przedsiębiorstwa.

Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się wiedzę z następujących zakresów:

• jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
• jak zorganizowane jest przedsiębiorstwo szkolące,
• w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
• na jakie działania związane z ochroną środowiska należy zwracać uwagę.

Niemieckojęzyczny tekst rozporządzenia o nauce zawodu specjalista usług spedycyjnych i logistycznych można znaleźć tutaj.

Zajęcia teoretyczne obejmują następujące działy tematyczne (zalecany wymiar godzin):

W pierwszym roku nauki:

• Indywidualizacja nauki zawodu (40)
• Praca w przedsiębiorstwie spedycyjnym (80) 
• Dokumentowanie procesów gospodarczych i opracowywanie płatności (40)
• Porównanie gałęzi transportu i opracowywanie zleceń frachtowych w transporcie drogowym (80)
• Opracowywanie zleceń spedycyjnych w transporcie przesyłek łączonych i drobnicowych (80)

W drugim roku nauki

• Opracowywanie zleceń frachtowych dla innej gałęzi transportu (40)
• Efektywne sterowanie procesami gospodarczymi (80)
• Planowanie, sterowanie i kontrola procesami zaopatrzenia w przedsiębiorstwie (40)
• Oferowanie i organizacja usług magazynowych (40)
• Opracowywanie zleceń eksportowych (80)

W trzecim roku nauki:

• Opracowywanie zleceń importowych (40)
• Oferowanie i organizacja usług logistyki zaopatrzenia (40)
• Oferowanie i organizacja usług logistyki dystrybucji (80)
• Opracowywanie i realizacja działań marketingowych (40)
• Dostosowanie spedycyjnych i logistycznych procesów gospodarczych do ekonomicznych warunków ramowych (80)

Łącznie: 880 godzin

Przegląd treści programowych, obejmowanych przez poszczególne działy tematyczne można znaleźć w ramowym planie nauczania tutaj.

Podczas nauki zawodu handlowiec - specjalista usług spedycyjnych i logistycznych w systemie dualnym część teoretyczna jest realizowana w szkole zawodowej, a praktyczna w zakładzie szkolącym.

Część praktyczna nauki zawodu stanowi z reguły ok. 60% ogólnego czasu nauki.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Możliwości wsparcia finansowego

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium dostarcza odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe-Rechner (BAB)].

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 700 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać w Archiwum Taryf Fundacji Hansa Böcklera (LINK: www.tarifarchiv.de).

Istnieją następujące możliwości kształcenia ustawicznego:

• Ekonomista z egzaminem państwowym w specjalności transport i logistyka (szkoła zawodowa),
• Logistyk z egzaminem państwowym (szkoła zawodowa),
• Specjalista transportu z egzaminem zawodowym (izby przemysłowo-handlowe),
• Specjalista gospodarki portowej, transportu i logistyki z egzaminem zawodowym (izby przemysłowo-handlowe),
• Specjalista handlowiec w specjalności zakup i logistyka z egzaminem zawodowym (izby przemysłowo-handlowe),
• Specjalista handlowiec w specjalności gospodarka międzynarodowa z egzaminem zawodowym (izby przemysłowo-handlowe),
• Certyfikat ELA (Europejskiego Towarzystwa Logistycznego): European Junior Logistican (Supervisory/Operational-Level).

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Leksykon terminów fachowych z dziedziny logistyki:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa organizacji LogistikNetz Berlin-Brandenburg:

http://www.logistiknetz-bb.de/startseite.html

Logistyczna baza danych regionu Berlina i Brandenburgii w internecie:

http://www.berlinbrandenburglogistik.de/

Informacje dla uczniów w zawodach z branży logistycznej:

http://www.hallo-ausbildung.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu Berlina i Brandenburgii (Verkehrsbund Berlin-Brandenburg):

http://www.vbb.de/

Strona internetowa Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej we Frankfurcie nad Odrą (Stadtverkehrsgesellschaft mbH Frankfurt (Oder)):

http://www.svf-ffo.de

Portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej w logistyce:

http://berufswelt-logistik.de

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu i Logistyki Berlina i Brandenburgii (Verband Verkehr und Logistik Berlin und Brandenburg e.V.):

https://vvl-berlin.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Branżowa giełda miejsc pracy i nauki zawodu:
http://berufswelt-logistik.de

Prywatne giełdy pracy:

www.jobpilot.de

www.jumpforward.de

www.jobscanner.de
 
Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy:
www.joboerse.arbeitsagentur.de

Oferty miejsc pracy dla pracowników wykwalifikowanych i kadr kierowniczych:
www.jobscout24.de