Nauka zawodu w systemie szkolnym

Asystent ratownictwa medycznego jest jednolicie uregulowanym we wszystkich krajach związkowych Niemiec zawodem, w przypadku którego część teoretyczna nauki odbywa się w szkołach zawodowych, a część praktyczna w stacjach ratownictwa i szpitalach.

Ukończenie szkoły z wynikiem pozytywnym daje prawo do posługiwania się chronionym prawnie tytułem zawodowym Ratownik medyczny (niem. Notfallsanitäter/-in).

Asystenci ratownictwa medycznego udzielają pierwszej pomocy na miejscu wypadku i przeprowadzają natychmiastowe zabiegi ratujące życie. W zakres ich zadań wchodzi także transportowanie pacjentów.

W nagłych przypadkach medycznych udzielają pierwszej pomocy do momentu przybycia lekarza i w razie potrzeby przeprowadzają zabiegi ratujące życie. Transportują chore, ranne oraz inne potrzebujące pomocy osoby pod fachowym nadzorem do miejsca przeznaczenia, np. do szpitala. W tym celu doprowadzają je do stanu pozwalającego na ich transportowanie, obserwują lub podtrzymują ważne funkcje życiowe podczas transportu. Po zakończeniu akcji ratunkowej doprowadzają swoje pojazdy służbowe ponownie do stanu gotowości, czyszczą i dezynfekują sprzęt ratunkowy i sporządzają dokumenty dotyczące transportu chorych, raporty z akcji ratunkowej i protokoły powypadkowe. W przypadkach, gdy pełnią służbę na miejscu w stacjach pogotowia, ratunkowych stanowiskach kierowania lub zintegrowanych stanowiskach kierowania straży pożarnej i ratownictwa medycznego, przyjmują telefony ze zgłoszeniami i pełnią funkcję dyspozytora akcji ratunkowych.

Asystenci ratownictwa medycznegowypełniają głównie następujące zadania:

- Przyjmowanie zgłoszeń i udzielanie pierwszej pomocy:

• szybki i bezpieczny dojazd do miejsca akcji – w razie potrzeby z wykorzystaniem świetlnych i dźwiękowych urządzeń ostrzegawczych,
• rozpoznanie sytuacji na miejscu akcji,
• samodzielne udzielanie pierwszej pomocy w nagłych przypadkach medycznych wszelkiego rodzaju (odpowiednie ułożenie, sztuczne oddychanie, tamowanie krwotoków, pomoc w stanach wstrząsowych) – w razie potrzeby wezwanie posiłków (np. lekarza pogotowia),
• w razie potrzeby udzielanie pomocy przedklinicznej w nagłych przypadkach,
• asystowanie lekarzowi pogotowia,
• podjęcie czynności niezbędnych w celu doprowadzenia pacjenta do stanu umożliwiającego transportowanie,
• opieka psychologiczna nad pacjentami i ich krewnymi oraz, w razie potrzeby, udzielanie porad.

- Transportowanie pacjentów:

• przenoszenie pacjentów do pojazdu służbowego, ułożenie ich w pojeździe w sposób odpowiedni do stanu ich obrażeń lub schorzenia, bezpieczny i szybki transport do miejsca przeznaczenia,
• nadzorowanie funkcji życiowych oraz wykonywanie niezbędnych czynności związanych z leczeniem i opieką medyczną i psychologiczną podczas transportu,
• sporządzanie dokumentacji lub protokołów przebiegu akcji,
• przekazanie pacjenta oraz dokumentacji personelowi szpitala oraz powiadomienie go o istotnych z medycznego punktu widzenia obserwacjach i szczególnych wydarzeniach, które miały miejsce podczas akcji.

- Wykonywanie niezbędnych czynności po zakończeniu akcji:

• czyszczenie i dezynfekcja pojazdu, kontrola stanu leków,
• w razie potrzeby zmiana odzieży ochronnej,
• sporządzanie dokumentów dotyczących transportu chorych, raportów z akcji ratunkowej i protokołów powypadkowych,
• zapewnienie stanu gotowości wyjazdu do kolejnych wezwań.

- Doprowadzanie sprzętu, materiałów i pojazdów do stanu gotowości do akcji:

• sprawdzanie i tankowanie pojazdów służbowych (przeglądy pojazdu pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego, przeprowadzanie lub zlecanie koniecznych prac konserwacyjnych lub napraw),
• kontrola i uzupełnianie stanu lub wymiana sprzętu oraz materiałów służących do zaopatrywania pacjentów,
• kontrola i uzupełnianie stanu niezbędnych formularzy i dokumentów,
• zgłaszanie gotowości do stanowiska lub centrali kierowania,

Ponadto, w zależności od zakresu ustalonych obowiązków, asystenci ratownictwa medycznego wykonują również następujące czynności:

• czasowe współdziałanie ze strażą pożarną podczas akcji gaśniczych oraz katastrof.
• pełnienie służby telefonicznej i na portierni w stacji ratownictwa lub pełnienie służby telefonicznej i służby dyspozytorskiej na stanowisku kierowania,
• współudział w realizacji szkoleń i kształcenia zawodowego.

Niemiecki zawód ratownik medyczny (nazwa niemiecka: Notfallsanitäter/-in) jest porównywalny z polskim zawodem:

- ratownik medyczny, nauka zawodu na poziomie 3-letnich studiów licencjackich.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin".

Warunkiem podjęcia nauki jest ukończenie Hauptschule lub równoważnego poziomu wykształcenia. Wymagane jest także ukończenie 18 roku życia. Przyjmowane mogą być również osoby, które nie ukończyły wcześniej Hauptschule, legitymujące się ukończeniem przynajmniej dwuletniej nauki zawodu

Z reguły przed rozpoczęciem nauki należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Często wymagane jest także przedłożenie zaświadczenia o niekaralności.

Przydatność do zawodu pod kątem cech osobowościowych i fachowości jest najczęściej sprawdzana na podstawie składanych przez kandydatów dokumentów i osobistej rozmowy.

Inne warunki

Przed rozpoczęciem nauki obok zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu często wymagane jest przedłożenie świadectwa szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Nauka zawodu trwa w systemie dziennym 2 lata.

Skrócenie okresu nauki

Osoby dysponujące ukończonym wykształceniem w zawodach pielęgniarka (niem Gesundheits- und Krankenpfleger/-in), pielęgniarka pediatryczna (niem. Gesundheits- und Kinderkrankenpfleger/-in) i sanitariusz ratownik (niem. Rettungssanitäter /-in) oraz osoby, które przeszły szkolenia sanitarne w policji, straży pożarnej lub wojsku nauka zawodu mogą skorzystać ze skróconych form nauki zawodu, które z regóły realizowane są w systemie wieczorowym (zaocznym).

Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole zawodowej zdobywa się np. następujące umiejętności:

• jak jest zbudowany i jak funkcjonuje organizm człowieka (układ krążenia, układ pokarmowy, szkielet, układ nerwowy),
• w jaki sposób ocenia się stan pacjenta pod kątem urazów i schorzeń, jakie mogą występować zaburzenia ważnych funkcji życiowych organizmu oraz jak się je rozpoznaje,
• w jaki sposób transportuje się pacjentów z nagłych przypadków i inne osoby chore i wymagające pomocy, jak podczas transportu nadzoruje się i utrzymuje ważne funkcje życiowe organizmu,
• jakie czynności należy podejmować w nagłych przypadkach medycznych, np. w jaki sposób uwalnia się i utrzymuje w stanie drożności drogi oddechowe, w jaki sposób wykonuje się sztuczne oddychanie, w jaki sposób asystuje się podczas reanimacji sercowo-płucnej lub płukaniu żołądka,
• jakie czynności należy podejmować w szczególnych nagłych przypadkach medycznych, jak np. zatrucia, nagłe przypadki psychiatryczne, nagłe przypadki związane z ciążą i porodem, oraz w jaki sposób otacza się opieką osoby umierające,
• w jaki sposób doprowadza się pacjentów do stanu pozwalającego na ich transportowanie,
• co należy robić w przypadkach z dużą ilością osób rannych i chorych (np. podczas ciężkich wypadków lub katastrof),
• w jaki sposób przebiegają i jak są organizowane akcje ratunkowe i transport chorych,
• w jaki sposób otacza się osoby chore opieka pielęgniarską, jak pomaga się im na przykład ubieraniu i rozbieraniu oraz wykonywaniu czynności higieny osobistej, jak należy je w prawidłowy sposób układać,
• jakie istnieją formy leków, zwłaszcza leków stosowanych w nagłych w nagłych przypadkach medycznych, oraz w jaki sposób się je stosuje,
• na jakie czynności związane z higieną i dezynfekcją należy zwracać szczególna uwagę w ratownictwie,
• jakie zagrożenia występują na miejscu akcji oraz w jaki sposób zabezpiecza się to miejsce,
• jakie są naukowe podstawy ratownictwa z dziedziny nauk przyrodniczych, zwłaszcza fizyki, chemii i biologii specjalistycznej,
• jakie środki łączności stoją do dyspozycji służb ratowniczych,
• w jaki sposób zorganizowane sa służby ratownicze,
• w jaki sposób uregulowana jest działalność służb ratowniczych w Republice Federalnej Niemiec oraz jakie uregulowania prawne mają znaczenie w pracy zawodowej, m.in. ustawy o zawodzie asystenta ratownictwa medycznego, ochronie epidemiologicznej, produktach medycznych oraz uregulowania dotyczące szczególnych kompetencji, przywilejów w ruchu drogowym i szpitalnictwa.

Podczas teoretycznego i praktycznego w szpitalu bądź stacji pogotowia wiedza i umiejętności zdobyte podczas zajęć szkolnych są pogłębiane i stosowane w praktyce. Uczniowie biorą udział w wyjazdach na akcje ratunkowe i asystują lekarzom pogotowia bądź personelowi szpitala, np. w zakresie czynności ogólnopielęgniarskich, w izbie przyjęć, na bloku operacyjnym oraz na oddziałach intensywnej opieki medycznej lub pooperacyjnej.

Kształcenie teoretyczne obejmuje łącznie 780 godzin, w tym:

1 Ogólne podstawy medycyny (200 h)

   1.1 Anatomia i fizjologia

      1.1.1 Układ oddechowy

      1.1.2 Układ krążenia

      1.1.3 Krew i limfa

      1.1.4 Układ kostny i mięśniowy

      1.1.5 Układ pokarmowy, moczowy i płciowy

      1.1.6 Skóra i organy skóry, organy zmysłów

      1.1.7 System nerwowy

      1.1.8 Systemy regulacyjne

   1.2 Podstawy z zakresy nauk przyrodniczych

      1.2.1 Fizyka specjalistyczna

      1.2.2 Chemia specjalistyczna

      1.2.3 Biologia specjalistyczna

   1.3 Patologia

      1.3.1 Patologia ogólna

      1.3.2 Medycyna wewnętrzna

      1.3.3 Chirurgia, ortopedia, urologia

      1.3.4 Zaburzenia ciąży i położnictwo

      1.3.5 Pediatria

      1.3.6 Choroby wzroku

      1.3.7 Anastezjologia

      1.3.8 Psychiatria, neurologia

   1.4 Leki

      1.4.1 Formy leków i ich podawanie

      1.4.2 Przepisy prawne regulujące obrót lekami

      1.4.3 Działanie i rozkład leków

      1.4.4 Leki stosowane w nagłych przypadkach

   1.5 Higiena

      1.5.1 Higiena ogólna i osobista

      1.5.2 Szczepienia ochronne

      1.5.3 Dezynfekcja

2 Ogólna medycyna ratunkowa (200 h)

   2.1 Ocena stanu osób rannych i chorych

   2.2 Zaburzenia funkcji życiowych

      2.2.1 Świadomość

      2.2.2 Oddech

      2.2.3 Układ krążenia

      2.2.4 Gospodarka wodna i elektrolitowa organizmu, zwłaszcza równowaga kwasowo-zasadowa

      2.2.5 Szok

   2.3 Opieka pielęgniarska nad osobami rannymi i chorymi

   2.4 Opieka nad osobami umierającymi

3 Specjalistyczna medycyna ratunkowa (170 h)

   3.1 Nagłe przypadki internistyczne łącznie z intoksykacjami

   3.2 Nagłe przypadki traumatologiczne

   3.3 Nagłe przypadki związane z oparzeniami i odmrożeniami

   3.4 Nagłe przypadki związane z napromieniowaniem

   3.5 Nagłe przypadki neurologiczne

   3.6 Nagłe przypadki pediatryczne

   3.7 Nagłe przypadki ginekologiczne i położnicze

   3.8 Nagłe przypadki psychiatryczne

   3.9 Pozostałe nagłe przypadki

4 Organizacja i taktyka akcji ratunkowych (140 h)

   4.1 Organizacja służb ratunkowych

      4.1.1 Środki i systemy ratownicze

      4.1.2 Przebieg akcji ratunkowej i transportu chorych, stanowisko kierowania, przejmowanie i przekazywanie pacjentów, transport pacjentów ze zwykłymi i nagłymi przypadkami, transport w przypadkach szczególnych, współpraca z osobami trzecimi

   4.2 Środki łączności

      4.2.1 Drogi i środki łączności

      4.2.2 Radiotelefon

   4.3 Zadania kierownicze w służbach ratowniczych

      4.3.1 Style kierowania

      4.3.2 Proces kierowania

      4.3.3 Zachowanie osoby kierującej

   4.4 Zagrożenia na miejscu akcji

      4.4.1 Miejsca niebezpieczne, zagrożenia, ochrona osobista

      4.4.2 Wypadki z substancjami niebezpiecznymi

      4.4.3 Wykonywanie czynności ratowniczych w utrudnionych warunkach

   4.5 Wypadki z dużą liczbą osób rannych i chorych

      4.5.1 Przyczyny

      4.5.2 Alarmowanie

      4.5.3 Przebieg akcji ratowniczej

      4.5.4 Integracja służb ratowniczych w system ochrony przed skutkami katastrof

5 Nauka o zawodzie, prawie i wychowanie obywatelskie (60 h)

   5.1 Nauka o zawodzie łącznie z etyką

   5.2 Służba zdrowia w Republice Federalnej Niemiec

   5.3 Aktualne tematy związane z zawodem

   5.4 Ustawa o zawodzie asystenta ratownictwa medycznego; ustawowe uregulowania dla innych zawodów w służbie zdrowia

   5.5 Istotne dla wykonywania zawodu uregulowania z zakresu prawa pracy

   5.6 Zapobieganie wypadkom, BHP, uregulowania dla kobiet w ciąży i matek

   5.7 Rozporządzenie o sprzęcie medycznym

   5.8 Prawo drogowe, szczególnie w zakresie przywilejów w ruchu drogowym

   5.9 Przepisy prawa karnego i cywilnego mające znaczenie podczas wykonywania zawodu; status prawny pacjentów i osób uprawnionych do opieki

   5.10 Wprowadzenie w tematykę przepisów prawnych dotyczących szpitalnictwa

   5.11 Podstawy porządku prawnego w Republice Federalnej Niemiec

6 Wprowadzenie do teoretycznego i praktycznego kształcenia na terenie szpitala (10 h)

Łącznie minimum 780 godzin

W okresie pierwszych sześciu miesięcy należy dodatkowo odbyć trzytygodniową praktykę wprowadzającą w służbach ratowniczych.

Teoretyczne i praktyczne kształcenie na terenie szpitala (14 tygodni):

1. Oddział opieki ogólnej (60 h)

2. Izba przyjęć (60 h)

3. Blok operacyjny - anastezjologia (180 h)

4. Oddział intensywnej opieki medycznej lub pooperacyjny (120 h)

Z kształceniem mogą być związane koszty, w szczególności opłaty za zajęcia lub czesne (przede wszystkim w prywatnych placówkach edukacyjnych) oraz opłaty za przyjęcie do szkoły i opłaty egzaminacyjne. Z zajęciami teoretycznymi związane są koszty zakupu pomocy naukowych (np. literatury fachowej). W czasie zajęć praktycznych potrzebna będzie odzież robocza. Poza tym należy się liczyć z kosztami dojazdów lub kosztami zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Możliwości wsparcia finansowego

Uczniowie kształcący się w pełnowymiarowych szkołach zawodowych mogą starać się o stypendium na podstawie Federalnej ustawy o wspieraniu kształcenia (niem. Bundesausbildungsförderungsgesetz, w skrócie BAföG).

Więcej informacji na ten temat można uzyskać tutaj.

Za część nauki zawodu odbywaną w szkole nie jest wypłacane wynagrodzenie. Aby uzyskać pełne prawo do wykonywania zawodu asystenta ratownictwa medycznego należy po ukończeniu szkoły odbyć roczną praktykę zawodową (podyplomową).

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Dla osób zatrudnionych w zawodach medycznych w placówkach finansowanych ze środków komunalnych lub federalnych obowiązuje Układ taryfowy dla pracowników służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst, w skrócie TVöD).

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Firma MKT Krankentransport OHG:
www.mkt-krankentransport.de

Krótkie opisy i informacje o wszystkich zawodach:  

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Oferty pracy w służbach ratowniczych – przegląd największych pracodawców

http://www.rettungsdienst-jobs.de/

Prywatny portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej:

www.monster.de

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji ds. Pracy:

www.joboerse.arbeitsagentur.de

Oferty miejsc pracy dla pracowników wykwalifikowanych i kadr kierowniczych:

www.jobscout24.de

Pośrednictwo i delegowanie profesjonalnego prsonelu w dziedzinie medycyny i zawodów opiekuńczych:

http://www.stegmed.de

Oferty miejsc pracy w służbie zdrowia:

http://www.medi-jobs.de

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji ds. Pracy z podziałem na dziedziny zawodowe i regiony:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna, internetowa giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna, internetowa giełda pracy z funkcją wyszukiwania w konkretnych regionach:

http://www.jobsuche.de

Ogólna, internetowa giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy dla zawodów medycznych:

http://www.stepstone.de