Farmaceutyczny asystent techniczny jest jednolicie uregulowanym we wszystkich krajach związkowych Niemiec zawodem, który zdobywa się w systemie szkolnym, w szkołach lub kolegiach zawodowych (niem. Berufsfachschule, Berufskolleg). Praktyczna część nauki zawodu odbywa się w aptekach.

Ukończenie szkoły z wynikiem pozytywnym daje prawo do posługiwania się prawnie chronionym tytułem zawodowym farmaceutyczny asystent techniczny (niem. Pharmazeutisch-technische/-r Assistent/-in, w skrócie PTA).

Pracując w aptekach pod nadzorem aptekarza farmaceutyczni asystenci techniczni wydają klientom leki na receptę oraz sprzedają leki niewymagające recepty, środki homeopatyczne i inne, sprzedawane zwykle w aptekach produkty. Doradzają przy tym również klientom, wyjaśniają im np., jak stosować dany produkt lub w jaki sposób przyjmować konkretny lek. Ponadto, w ramach ofert promocyjnych, oferują specjalne usługi, takie jak udzielanie porad żywieniowych lub pomiary ciśnienia krwi. W laboratoriach aptecznych przygotowują pod fachowym nadzorem leki wg specjalnych przepisów, np. maści, oraz kontrolują leki i surowce do ich produkcji pod kątem stopnia ich czystości. Poza tym wykonują czynności handlowe i administracyjne, nadzorują zasoby magazynowe apteki lub przygotowują zamówienia. Wykonują określone przepisami wyrywkowe kontrole produktów, kontrole stanu magazynowego oraz rejestrują wydawanie oraz stan substancji toksycznych i odurzających.

W aptekach przyszpitalnych wydają leki na poszczególne oddziały oraz biorą udział w udzielaniu personelowi szpitala porad z zakresu farmacji. Przygotowują leki specjalne i przeprowadzają różnorodne prace laboratoryjne.

Pracując w przemyśle farmaceutycznym biorą udział w opracowywaniu nowych substancji czynnych, farmaceutyków i kosmetyków.

Niemiecki zawód farmaceutyczny asystent techniczny (nazwa niemiecka: Pharmazeutisch-technische/-r Assistent/-in) jest porównywalny z polskim zawodem:

- technik farmaceutyczny, nauka zawodu na poziomie dwuletniej szkoły policealnej.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

Warunkiem rozpoczęcia nauki zawodu jest posiadanie średniego poziomu wykształcenia (wg. klasyfikacji niemieckiej).

W niektórych szkołach przed rozpoczęciem nauki zawodu należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu.

Zgodnie z § 32 Ustawy o ochronie pracy osób niepełnoletnich (§ 32 des Jugendarbeitsschutzgesetzes) osoby niepełnoletnie (poniżej osiemnastego roku życia) podejmujące naukę zawodu farmaceutyczny asystent techniczny muszą przedłożyć zaświadczenie o przejściu wstępnego badania lekarskiego (niem. Erstuntersuchung). 

Nauka zawodu trwa 2,5 roku.

Skrócenie okresu nauki

Po złożeniu wniosku do odpowiedniego organu w okres nauki może zostać wliczona rozpoczęta lub ukończona wcześniej nauka innego zawodu w zakresie uznanym za równoważny, o ile realizacja kształcenia i osiągnięcie jego celów nie zostaną w ten sposób zagrożone. Obowiązuje to odpowiednio również dla zaliczonych okresów studiów na farmacji lub innych kierunkach z obszaru nauk przyrodniczych.

Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole zawodowej lub kolegium zawodowym uczniowie uczą się przykładowo:

• jakie środki lecznicze i leki stosuje się przy określonych chorobach, w jaki sposób leki działają na ludzki organizm oraz jakie działania uboczne i interakcje mogą wywoływać,
• jakimi ważnymi cechami charakteryzują się pierwiastki chemiczne i ich związki oraz jakie istnieją metody chemicznych badań analitycznych,
• jakie związki organiczne mają największe znaczenie oraz w jaki sposób się je klasyfikuje, w jaki sposób zgodnie z przepisami sporządza się preparaty organiczne oraz jak identyfikuje się i sprawdza pod względem stopnia czystości preparatów organicznych,
• w jaki sposób zbudowane są rośliny, które rośliny mogą być stosowane jako rośliny lecznicze, które z substancji roślinnych mają znaczenie ze względu na swoje działanie,
• w jaki sposób przygotowuje się poszczególne formy leków i środków pomocniczych (np. tabletki, kapsułki, maści, roztwory, krople do oczu, herbatki),
• jakie rozróżnia się rodzaje produktów medycznych (np. materiały opatrunkowe, plastry itp.),
• jak powinno wyglądać zdrowe odżywianie oraz czego należy przestrzegać pod tym względem przy różnych schorzeniach,
• w jaki sposób zbudowany jest ludzki organizm, jak funkcjonują jego poszczególne układy, co ulega zmianie w przypadkach typowych chorób oraz w jaki sposób można takie choroby rozpoznać,
• w jaki sposób zbudowana jest skóra człowieka, jakie wyróżnia się typy skóry oraz w jaki sposób powstają choroby skóry (np. trądzik, opryszczka),
• jakie urządzenia znajdują zastosowanie w farmacji,
• w jaki sposób przeprowadza się badania chemiczno-farmaceutyczne (łącznie z badaniem płynów ustrojowych),
• w jaki sposób, przy użyciu mikroskopu oznacza się rośliny i ich części w narkotykach sproszkowanych i formie herbatek,
• jakie są zasady przepisywania leków oraz na co należy zwracać uwagę klientów podczas ich wydawania (dawkowanie, działanie, przyjmowanie leków w różnych postaciach),
• w jaki sposób należy obchodzić się z substancjami niebezpiecznymi oraz jak je utylizować w sposób bezpieczny dla środowiska,
• w jaki sposób można zorganizować codzienna pracę apteki przy pomocy specjalistycznych programów komputerowych,
• jakie są zasady ustnej i pisemnej komunikacji z klientami i dostawcami.

Podczas praktycznej nauki zawodu w aptece uczniowie uczą się:

• jakie leki oraz w jaki sposób przygotowuje się w aptece,
• w jaki sposób kontroluje się w aptece leki oraz środki lecznicze i pomocnicze,
• w jaki sposób stosuje się i prawidłowo magazynuje leki gotowe,
• jakie zagrożenia mogą powstawać podczas stosowania leków, w jaki sposób rozpoznaje się przypadki nadużywania leków i uzależnienia od leków,
• na co należy zwracać uwagę podczas wydawania leków klientom, w szczególności odnośnie informacji na temat ich stosowania oraz prawidłowego przechowywania,
• w jaki sposób uzyskać informacje na temat leków i innych, typowych dla aptek produktów przy pomocy literatury naukowej i innych źródeł ( również z wykorzystaniem komputerowych systemów informacji o lekach),
• w jaki sposób oblicza się ceny leków gotowych, leków na zamówienie oraz innych, typowych dla aptek produktów,
• jakie inne, typowe produkty sprzedaje się w aptekach, w szczególności żywność dietetyczna, odżywki dla noworodków i małych dzieci, środki i produkty higieny osobistej, materiały opatrunkowe i inne produkty medyczne, oraz w jaki sposób udzielać klientom porad na temat ich prawidłowego stosowania,
• w jaki sposób utylizuje się leki, chemikalia, produkty medyczne oraz opakowania w sposób nieszkodliwy dla środowiska,
• jakich przepisów prawa związanych z funkcjonowaniem aptek należy przestrzegać,
• jakie uregulowania i przepisy dotyczące obrotu lekami, środkami odurzającymi i substancjami niebezpiecznymi odgrywają role podczas wykonywania zawodu.

Zajęcia teoretyczne i praktyczne w szkole zawodowej:

1. Farmakologia (280 h)
2. Chemia ogólna i farmaceutyczna (200 h)
3. Galenika (140 h)
4. Botanika i wiedza o narkotykach (100 h)
5. Wiedza o substancjach niebezpiecznych, środkach ochrony roślin i ochronie środowiska (80h)
6. Wiedza o produktach medycznych (60 h)
7. Żywienie i dietetyka (40 h)
8. Wiedza o pielęgnacji ciała (40 h)
9. Znajomość urządzeń stosowanych w farmacji (40 h)
10. Matematyka fachowa (80 h)
11. Znajomość prawa farmaceutycznego, wiedza o zawodzie (80 h)
12. Przedmioty ogólne (język niemiecki łącznie z komunikacją, fachowy język obcy, nauki ekonomiczne i społeczne) (240 h)
13. Ćwiczenia z chemii farmaceutycznej łącznie z badaniem płynów ustrojowych (480 h)
14. Ćwiczenia z wiedzy o narkotykach (120 h)
15. Ćwiczenia z galeniki (500 h)
16. Działalność apteki łącznie z zastosowaniem systemów komputerowych (120 h)

Łącznie 2.600 godzin

Po pierwszym roku nauki należy zaliczyć czterotygodniową praktykę w aptece (160 godzin). Po ukończeniu drugiego roku nauki następuje sześciomiesięczna praktyka w aptece z następującymi priorytetami nauki:

• Przepisy prawne związane z działalnością aptek oraz obrotem lekami, środkami odurzającymi i substancjami niebezpiecznymi, w zakresie związanym z pracą farmaceutycznych asystentów technicznych.
• Leki gotowe, zakresy ich stosowania oraz prawidłowe przechowywanie.
• Zagrożenia wynikające ze stosowania leków.
• Cechy charakterystyczne w przypadkach nadużywania leków i uzależnienia od nich.
• Leki stosowane w nagłych przypadkach według załączników nr 3 i 4 do Regulaminu Działalności Aptek (niem. Apothekenbetriebsordnung).
• Kontrolowanie leków, substancji leczniczych i materiałów pomocniczych w aptece.
• Wytwarzanie leków w aptece.
• Wykonywanie zaleceń lekarskich.
• Pozyskiwanie informacji na temat leków i innych, typowych dla aptek produktów przy pomocy literatury naukowej i innych źródeł, łącznie z wykorzystaniem komputerowych systemów informacji o lekach.
• Obliczanie cen leków gotowych i ich ilości cząstkowych, leków na wykonywanych na zamówienie oraz innych, typowych dla aptek produktów medycznych.
• Udzielanie informacji podczas wydawania leków, w szczególności na temat ich stosowania, prawidłowego przechowywania oraz możliwych niebezpieczeństw.
• Rejestrowanie danych § 22 Regulaminu działalności Aptek.
• Inne, typowe produkty sprzedawane w aptekach, w szczególności żywność dietetyczna, odżywki dla noworodków i małych dzieci, środki i produkty higieny osobistej, materiały opatrunkowe i inne produkty medyczne, oraz udzielanie klientom porad na temat ich prawidłowego stosowania.
• Utylizacja leków, chemikaliów, produktów medycznych i opakowań w sposób nieszkodliwy dla środowiska oraz racjonalna gospodarka energia i materiałami.

Z kształceniem mogą być związane koszty, w szczególności opłaty za zajęcia lub czesne (przede wszystkim w prywatnych placówkach edukacyjnych) oraz opłaty za przyjęcie do szkoły i opłaty egzaminacyjne. Z zajęciami teoretycznymi związane są koszty zakupu pomocy naukowych (np. literatury fachowej). W czasie zajęć praktycznych potrzebna będzie odzież robocza. Poza tym należy się liczyć z kosztami dojazdów lub kosztami zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Za szkolną część nauki zawodu uczniowie nie otrzymują wynagrodzenia. Za sześciomiesięczną praktykę zawodową odbywaną po drugim roku nauki, która stanowi podstawę uzyskania państwowego dyplomu zawodowego, uczniowie otrzymują wynagrodzenie. Praktykanci i praktykantki, którzy pracują w aptekach objętych Federalnym Ramowym Układem Taryfowym dla Pracowników Aptek (niem. Bundesrahmentarifvertrag für Apothekenmitarbeiter), otrzymują miesięczne wynagrodzenie.

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat obowiązujących układów zbiorowych pracy w sektorze farmaceutycznym można znaleźć na stronie internetowej Związku Zawodowego Pracowników Farmacji 

Zdobywanie kwalifikacji i specjalizacja

Spektrum tematyczne form kształcenia ustawicznego dającego możliwość adaptacji zawodowej jest szerokie i sięga od chemicznej techniki laboratoryjnej poprzez metody zapewnienia jakości, aż po towaroznawstwo. Farmaceutyczni asystenci techniczni, którzy chcieliby się wyspecjalizować w którejś z dziedzin zawodowych, również znajdą dla siebie odpowiednie oferty, np. w takich dziedzinach jak gospodarka materiałowa lub doradztwo dla klientów.

Awans zawodowy

Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety możliwości kontynuowania kształcenia w jednej z form kształcenia ustawicznego umożliwiających awans zawodowy. Logiczną drogą rozwoju zawodowego jest zdanie egzaminu na tytuł mistrza przemysłowego w specjalności farmacja.

Kursy kwalifikacyjne:

• Farmacja
• Praca w laboratorium
• Laboratorium w dziedzinie nauk przyrodniczych, technika laboratoryjna i analityczna (z wyłączeniem laboratoriów medycznych) – specjalistyczne doskonalenie zawodowe
• Technika procesowa stosowana
• Towaroznawstwo, nauka o produktach i sprzedaży – w służbie zdrowia, medycynie i farmacji
• Aplikacje komputerowe w służbie zdrowia i farmacji
• Zapewnienie, zarządzanie i kontrola jakości – w chemii, fizyce, biologii i farmacji
• Higiena w ochronie zdrowia
• Planowanie, organizacja i przygotowanie pracy
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – w pozostałych branżach

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

• Mistrz przemysłowy ze specjalnością farmacja
• Mistrz przemysłowy ze specjalnością chemia
• Technik w specjalności biotechnika z egzaminem państwowym
• Specjalista do spraw technicznych
• Referent farmaceutyczny z egzaminem wewnętrznym (formy kształcenia ustawicznego)

Kierunki studiów:

• Farmacja (licencjat)
• Farmacja (egzamin państwowy)
• Technika farmaceutyczna (licencjat)
• Biochemia (licencjat)

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Niemieckie Stowarzyszenie Farmaceutów (DAV)
https://www.abda.de/

Związek zawodowy pracowników aptek publicznych Adexa
http://www.adexa-online.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy dla lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych:

www.jobcenter-medizin.de

Strona agencji Stegmed zajmującej się pośrednictwem pracy i wynajmem specjalistów służby zdrowia i opieki:

http://www.stegmed.de

Oferty pracy w służbie zdrowia:

http://www.medi-jobs.de

Giełda pracy Federalnej Agencji ds. Pracy (Bundesagentur für Arbeit) z podziałem na dziedziny zawodowe i regiony:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Giełda pracy z możliwością wyszukiwania ofert z konkretnego regionu:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy dla zawodów medycznych:

http://www.stepstone.de