Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Wraz z ukończeniem nauki zawodu uczniowie uzyskują tytuł zawodowy: „Wykwalifikowany pracownik usług ekspresowych, kurierskich i pocztowych” (niem. Fachkraft für Express-, Kurier- und Postdienstleistungen).

Przedstawiciele tego zawodu pracują najczęściej w ścisłym kontakcie z klientami. W pierwszym rzędzie zajmują się dostarczaniem listów, pakietów i paczek. Poza tym opróżniają skrzynki pocztowe, sortują i przygotowują przesyłki do dalszej ekspedycji oraz planują kolejność doręczeń. W przyjazny i kompetentny sposób udzielają porad klientom. Wykwalifikowani pracownicy usług ekspresowych, kurierskich i pocztowych odbierają również przesyłki bezpośrednio u klienta lub – np. w firmach kurierskich – w punktach przyjmowania przesyłek macierzystego przedsiębiorstwa. Ponadto przyjmują opłaty za usługi, dokonują rozliczeń, prowadzą dokumentację przesyłek i raporty doręczeń. Podczas wykonywania wszystkich zadań przestrzegają dokładnie związanych z ich zawodem uregulowań z zakresu odpowiedzialności cywilnej i ochrony danych.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód Wykwalifikowany pracownik usług ekspresowych, kurierskich i pocztowych (niem. Fachkraft für Express-, Kurier- und Postdienstleistungen) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Technik usług pocztowych i finansowych, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się ukończeniem Hauptschule lub posiadających średni poziom wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej odpowiada on np. ukończeniu Realschule).

Nauka zawodu trwa 2 lata.

Możliwości skrócenia okresu nauki:

Uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W pierwszym roku nauki zawodu uczniowie w szkolącym zakładzie pracy: uczą się np.

• w jaki sposób kontroluje się przesyłki oraz sortuje je wg kolejności doręczeń,
• na co należy zwracać uwagę podczas transportu i doręczania przesyłki oraz w jaki sposób udokumentować jej doręczenie,
• w jaki sposób przyjmuje się i dokumentuje przyjęte płatności,
• na co należy zwracać uwagę podczas prowadzenia rozmów z klientami,
• w jaki sposób stosuje się wykorzystywane w przedsiębiorstwie oprogramowanie komputerowe, np. systemy śledzenia przesyłek,
• jakie należy znać przepisy z zakresu ochrony danych (np. dotyczące tajemnicy korespondencji).

Podczas drugiego roku nauki uczniom przekazywane są między innymi następujące umiejętności:

• w jaki sposób udziela się klientom informacji na temat oferty przedsiębiorstwa, jak oblicza się należności oraz jak przyjmuje się zlecenia i przesyłki,
• w jaki sposób kontroluje się przesyłki pod kątem wymiarów i ciężaru, jak oblicza się opłaty dodatkowe oraz jak przyjmuje się i kieruje do dalszego opracowania reklamacje i skargi,
• na co należy zwracać uwagę podczas odbierania przesyłek u klientów i przy ponownym doręczaniu przesyłek oraz jakie czynności należy wykonać w przypadku przesyłek niedoręczonych,
• na co należy zwracać uwagę podczas przesyłania ładunków niebezpiecznych,
• w jaki sposób dokonuje się rozliczeń i zdaje kasę,
• w jaki sposób można współuczestniczyć w opracowywaniu oferty przedsiębiorstwa i systemu zapewnienia jakości usług.

Poza tym uczniom przekazuje się np. wiedzę na następujące tematy:

• jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
• w jaki sposób zorganizowany jest szkolący zakład pracy,
• w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd działów tematycznych w szkole zawodowej:

1. Nauka i praca w przedsiębiorstwie świadczącym usługi ekspresowe, kurierskie i pocztowe (80 h)
2. Przyjmowanie zleceń transportowych i przesyłek w imieniu przedsiębiorstwa (60 h)
3. Opracowywanie i transportowanie przesyłek powierzonych przedsiębiorstwu (60 h)
4. Dostarczanie przesyłek odbiorcom (60 h)
5. Opracowywanie, dokumentowanie i rozliczanie płatności (60 h)
6. Porównywanie, opracowywanie i dokumentowanie usług dodatkowych (60 h)
7. Rejestrowanie i opracowywanie danych (60 h)
8. Planowanie procesów pracy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi ekspresowe, kurierskie i pocztowe (80 h)
9. Raportowanie dostaw i pielęgnowanie kontaktów z klientami (80 h)

Łącznie: 600 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym zapoznają się z praktycznymi umiejętnościami wchodzącymi w zakres zdobywanego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB).

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający nauke zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 800 do 900 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Związku Zawodowym Branży Usług Pocztowych i Spedycyjnych https://psl.verdi.de/

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobyciu specjalizacji, osiągnięciu awansu zawodowego lub podjęciu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Gospodarka magazynowa, logistyka magazynowa, wysyłka
• Logistyka
• Transport i spedycja – w ujęciu ogólnym
• Gospodarka materiałowa
• Kierowca serwisowy, kierowca kurier
• Obchodzenie się z ładunkami niebezpiecznymi, zabezpieczenie ładunku
• Specjalista urządzeń podnośnikowych
• Aplikacje komputerowe w gospodarce magazynowej
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – dla branży transportowej

Kontynuacja kształcenia:

• Handlowiec – specjalista usług ekspresowych, kurierskich i pocztowych

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Wykwalifikowany handlowiec – specjalista zaopatrzenia i logistyki (z egzaminem wewnętrznym)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie logistyki (szkoła zawodowa)
• Starszy specjalista w dziedzinie transportu towarowego i logistyki (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista w dziedzinie transportu (z egzaminem wewnętrznym)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Logistyka, Supply Chain Management (licencjat)
• Inżynieria zarządzania (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Leksykon terminów fachowych z dziedziny logistyki:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa organizacji LogistikNetz Berlin-Brandenburg:

http://www.logistiknetz-bb.de/startseite.html

Informacje dla uczniów w zawodach z branży logistycznej:

http://www.hallo-ausbildung.de/

Opis dnia pracy wykwalifikowanego pracownika usług ekspresowych, kurierskich i pocztowych:

http://www.planet-beruf.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu i Logistyki Berlina i Brandenburgii (Verband Verkehr und Logistik Berlin und Brandenburg e.V.):

http://www.vsbberlin.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda pracy dla branży logistycznej:

http://www.logistik-jobs.de/

Strona poświęcona możliwościom kariery zawodowej w branży logistycznej:

Logistik- Karriere

Giełda miejsc pracy Federalnej Agencji ds. Pracy:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy. Poszukiwania wśród dużej ilości ofert można zawęzić dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent”:

http://www.stepstone.de