Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Wraz z ukończeniem nauki zawodu uczniowie uzyskują tytuł zawodowy: Handlowiec – specjalista obsługi podróżnych (niem. Kaufmann für Verkehrservice / Kauffrau für Verkehrsservice).

Pracując w pionie sprzedaży i obsługi handlowcy – specjaliści obsługi podróżnych udzielają klientom informacji na temat możliwych połączeń i ich korelacji z innymi środkami transportu oraz sprzedają i kontrolują bilety. Wykonują również prace biurowo-administracyjne – zajmują się opracowaniem reklamacji, zakupem niezbędnych materiałów oraz współuczestniczą w działaniach reklamowych.

W pionie bezpieczeństwa i obsługi ich głównym obszarem działania jest zapewnienie bezpieczeństwa podróżnym. Udzielają klientom informacji na temat stosowanych w przedsiębiorstwie instrumentów zapewniających bezpieczeństwo podróży, podejmują działania prewencyjne w celu dotrzymania warunków bezpieczeństwa oraz szczególne środki ostrożności w celu ochrony pewnych grup osób (np. prominentów) lub transportu ładunków niebezpiecznych. Poza tym obsługują i kontrolują urządzenia techniczne, służące do obsługi pasażerów lub zapewnienia ich bezpieczeństwa, np. rampy dla wózków inwalidzkich, systemy videomonitoringu lub systemy przeciwpożarowe. W przypadkach odkrycia luk w systemach bezpieczeństwa, przedkładają propozycje działań służących ich usunięciu.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista obsługi podróżnych (nazwa niemiecka: Kaufmann/-frau für Verkehrsservice) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Technik transportu kolejowego, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).
• Technik organizacji turystyki, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki zawodu legitymujących się średnim poziomem wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej, np. Realschule).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W pierwszym roku nauki zawodu w zakładzie szkolącym uczniom przekazywane są m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób przeprowadza się rozmowy w zależności od sytuacji i grupy docelowej,
• jak stosować pojęcia obcojęzyczne,
• jak obsługiwać czynności związane z płatnościami,
• jak wykonywać zadania z zakresu przygotowania dokumentacji dla księgowości,
• na co należy zwracać uwagę przy zaopatrzeniu w środki pracy i materiały eksploatacyjne oraz podczas zarządzania nimi,
• w jaki sposób wykorzystywać systemy informacyjne i komunikacyjne w zależności od zadań,
• co jest ważne przy sprawowaniu opieki nad klientami,
• w jaki sposób uzyskuje się informacje na temat tras, środków komunikacji i połączeń komunikacyjnych.

W drugim roku nauki uczniowie uczą się przykładowo:

• w jaki sposób ustala się oczekiwania klientów i porównuje je z ofertą szkolącego zakładu pracy,
• jak korzysta się ze standardowych tekstów obcojęzycznych w sposób odpowiedni od sytuacji,
• jak obsługuje się zwroty opłat,
• w jaki sposób informuje się klientów o zakłóceniach w świadczeniu usług oraz jak wskazuje się możliwości rozwiązań alternatywnych,
• jak przeprowadza się działania mające na celu zapobieganie wypadkom,
• jak kontroluje się sprawność urządzeń służących do obsługi pasażerów w pojazdach i poza pojazdami, jak ustala się ich uszkodzenia i usterki oraz jak podejmuje się działania zmierzające do ich usunięcia,
• w jaki sposób oferuje się i sprzedaje produkty oraz usługi zwracając przy tym uwagę na prawa i obowiązki wynikające z umów handlowych,
• w jaki sposób sprawuje się opiekę nad szczególnymi grupami osób przed, w czasie i po zakończeniu podróży.

W trzecim roku nauki uczniom przekazuje się np. następującą wiedzę:

• w jaki sposób można się przyczynić do uniknięcia zakłóceń w komunikacji,
• w jaki sposób stosować instrumenty marketingowe w warunkach przedsiębiorstwa,
• w jaki sposób udzielać klientom porad na temat działań mających zapewnić ich bezpieczeństwo,
• jakie działania należy podjąć w przypadkach opóźnień w płatnościach,
• w jaki sposób oblicza się podatki należne z tytułu sprzedaży,
• w jaki sposób przedstawia się koszty i przychody ze świadczonych usług w zakresie przewozu i obsługi podróżnych,
• jakie znaczenie mają w przedsiębiorstwie statystyki, jakie są możliwości ich wykorzystania oraz jakie są zadania służb sprawozdawczości.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów tematycznych w kształceniu zawodowym:

1. Określenie własnej pozycji w strukturalnych i prawnych ramach przedsiębiorstwa komunikacyjnego (40 h)
2. Ocena znaczenia transportu i komunikacji w gospodarce narodowej (60 h)
3. Udzielanie klientom informacji o produktach i usługach oferowanych w komunikacji pasażerskiej (100 h)
4. Udzielanie klientom informacji na temat ustawowych i umownych podstaw komunikacji pasażerskiej (40 h)
5. Aktywna i celowa indywidualizacja własnej nauki zawodu (20 h)
6. Przygotowanie do swojej przyszłej roli pracobiorcy oraz współuczestniczenie w jej kształtowaniu (60 h)
7. Postępowanie w kontaktach z klientami (40 h)
8. Komunikowanie się z klientami obcojęzycznymi (w sytuacjach standardowych dla przedsiębiorstwa) (80 h)
9. Prowadzenie ksiąg (60 h)
10. Współuczestniczenie w procesach nadzorowania kosztów i świadczonych usług oraz sterowania nimi (100 h)
11. Pozyskiwanie świadczeń dodatkowych (towary i usługi spoza głównej dziedziny działalności) (60 h)
12. Obsługa płatności (80 h)
13. Współuczestniczenie w działaniach z zakresu wsparcia sprzedaży (60 h)
14. Działanie zgodne z ramowymi warunkami prawnymi z zakresu bezpieczeństwa i porządku (40 h)

Łącznie: 840 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym przyswajają sobie praktyczne umiejętności związane ze zdobywanym zawodem.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB).

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 800 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać w Archiwum Taryf Fundacji Hansa Böcklera (LINK: www.tarifarchiv.de).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobyciu specjalizacji, osiągnięciu awansu zawodowego lub podjęciu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Transport i komunikacja

• Zaopatrzenie, Gospodarka magazynowa i materiałowa, Logistyka, Wysyłka
• Marketing, Dystrybucja, Sprzedaż, Reklama, Public relations, Organizacja targów i imprez
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, Księgowość i bilanse, Controlling i czynności rewizyjne
• Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Handel zagraniczny, Eksport / import, Procedury celne, Życie, praca i nauka za granicą
• Ekonomika przedsiębiorstwa
• Podstawy wiedzy handlowej, Kwalifikacje handlowe
• Bezpieczeństwo i higiena pracy
• Aplikacje komputerowe w pracy handlowca i ekonomisty
• Prawo gospodarcze, Prawo transportowe

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista w dziedzinie transportu osób i mobilności (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista w dziedzinie komunikacji (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista w dziedzinie transportu kolejowego
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie komunikacji (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie turystyki i podróży (szkoła zawodowa)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Kierownik zakładu w kolejnictwie (kształcenie ustawiczne)
• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Ekonomika transportu (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Leksykon terminów fachowych z dziedziny logistyki:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa organizacji LogistikNetz Berlin-Brandenburg:

http://www.logistiknetz-bb.de/startseite.html

Logistyczna baza danych regionu Berlina i Brandenburgii w internecie:

http://www.berlinbrandenburglogistik.de/

Informacje dla uczniów w zawodach z branży logistycznej:

http://www.hallo-ausbildung.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu Berlina i Brandenburgii (Verkehrsbund Berlin-Brandenburg):

http://www.vbb.de/

Strona internetowa Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej we Frankfurcie nad Odrą (Stadtverkehrsgesellschaft mbH Frankfurt (Oder)):

http://www.svf-ffo.de

Portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej w logistyce:

http://berufswelt-logistik.de

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu i Logistyki Berlina i Brandenburgii (Verband Verkehr und Logistik Berlin und Brandenburg e.V.):

https://vvl-berlin.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda pracy dla branży logistycznej:

http://www.logistik-jobs.de/

Kariera zawodowa w Kolejach Niemieckich (Deutsche Bahn):

www.deutschebahn.com/karriere

Job inside – Opis zawodu handlowiec – specjalista obsługi podróżnych:

http://www.planet-beruf.de/Job-inside-Kaufmann.15894.0.html?&type=102

Strona poświęcona możliwościom kariery zawodowej w branży logistycznej:

Logistik- Karriere

Giełda miejsc pracy Federalnej Agencji ds. Pracy:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy. Poszukiwania wśród dużej ilości ofert można zawęzić dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent”:

http://www.stepstone.de