Nauka zawodu w systemie dualnym

W przypadku zawodu handlowiec – specjalista handlu detalicznego stosowaną formą kształcenia jest z reguły nauka zawodu w systemie dualnym, którą realizuje się równolegle w zakładzie pracy i szkole zawodowej.

Nauka tego zawodu jest realizowana bez podziału na kierunki lub specjalności, a jej praktyczna część odbywa się w handlu i w rzemiośle. W ramach nauki zawodu istnieje możliwość wyboru szeregu dodatkowych kwalifikacji, jak np. „Doradztwo i sprzedaż”, „Gospodarka towarami i zaopatrzenie” i „Marketing”.

Tytuł zawodowy: Handlowiec – specjalista handlu detalicznego (niem. Kaufmann im Einzelhandel / Kauffrau im Einzelhandel)

Handlowcy – specjaliści handlu detalicznego zajmują się sprzedażą artykułów konsumpcyjnych, jak np. odzież, zabawki, żywność, elektronika medialna lub elementy wyposażenia mieszkań. Doradzają klientom, sprzedają towar i w razie potrzeby opracowują reklamacje. Poza tym planują zakupy, zamawiają towar, przyjmują dostawy, sprawdzają ich jakość i troszczą się o prawidłowe magazynowanie towarów. Oznakowują towary i pomagają w zapełnianiu regałów oraz w aranżacji pomieszczeń sprzedaży. Biorą udział także w planowaniu i realizacji działań reklamowych i wspierających sprzedaż. Obserwują rynek, działania konkurencji oraz przepływ towarów w macierzystym przedsiębiorstwie i w odpowiedni sposób wpływają na kształtowanie asortymentu.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista handlu detalicznego (nazwa niemiecka: Kaufmann im Einzelhandel / Kauffrau im Einzelhandel) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Sprzedawca, poziom kształcenia – trzyletnia szkoła branżowa I stopnia.
• Technik handlowiec, poziom kształcenia - Branżowa szkoła II stopnia

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się posiadaniem średniego poziomu wykształcenia (wg. klasyfikacji niemieckiej).

Źródło: Portal BERUFENET

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Podczas pierwszego i drugiego roku nauki zawodu uczniowie uczą się w szkolącym zakładzie pracy przykładowo:

• w jaki sposób można uzyskać przegląd asortymentu towarów oferowanych przez szkolący zakład pracy,
• na co należy zwracać uwagę podczas osobistego udzielania porad klientom, podczas rozmów doradczych i handlowych, w sytuacjach konfliktowych oraz w przypadku wymiany towaru lub reklamacji,
• jak, z odpowiednim nastawieniem na obsługę klienta, należy zachowywać się w strefie kas, jak przyjmuje się różne środki płatnicze oraz jak wykonuje się rozliczenie kasy,
• jak informować klientów o aktualnych działaniach reklamowych i usługach dodatkowych oraz w jaki sposób umieszczać i oznakowywać towary w sposób wspierający ich sprzedaż,
• na co należy zwracać uwagę podczas ustalania przepływu towarów oraz jak składa się zamówienia, przyjmuje i kontroluje dostawy, magazynuje towar i przeprowadza inwentaryzacje,
• jakimi metodami rejestruje się czynności handlowe i wykonuje kalkulacje.

W drugim roku nauki uczniowie zdobywają dodatkowo wiedzę z zakresu jednej z następujących jednostek kwalifikacyjnych do wyboru:

• Przyjęcie i magazynowanie towaru: Sterowanie zasobami, Przyjęcie i kontrola towaru, Magazynowanie towaru
• Doradztwo i sprzedaż: Rozmowy doradcze i handlowe, Wymiana towaru, Skarga i reklamacja, Zachowanie w przypadkach trudnych rozmów
• Kasa: Obsługa przy kasie, System kas i kasowanie, Wymiana towaru, Skarga i reklamacja
• Działania marketingowe: Reklama, Wizualne wsparcie sprzedaży, Pozyskiwanie stałych klientów, Obsługa klienta

W trzecim roku nauki obok obowiązkowego modułu „Procesy w handlu detalicznym“ realizowane są trzy z następujących jednostek kwalifikacyjnych do wyboru:

• Doradztwo, towar, sprzedaż: Uczniowie zdobywają pogłębioną wiedzę na temat komunikacji z klientami i strategii rozwiązywania konfliktów oraz dodatkową wiedzę na temat towarów.
• Gospodarka towarami i zaopatrzenie: W ramach tej jednostki kwalifikacyjnej uczniowie uczą się m.in., co należy wiedzieć na temat kształtowania asortymentu towarów, kontroli ich stanu magazynowego, zamawiania, płatności i podstaw prawnych w zawieraniu umów.
• Analiza gospodarki towarem: Uczniom przekazuje się np. wiedzę, w jaki sposób posługiwać się statystykami obrotów i wskaźnikami wydajności, jak sporządza się dokumenty na temat cyklu żywotności produktu, jak sprawdza się i ocenia statystyki magazynowe oraz jak organizuje się inwentaryzacje.
• Sterowanie i kontrola w handlu: Program obejmuje rachunek kosztów i wyników jako instrument informacyjny i kontrolny, sterowanie z wykorzystaniem wskaźników, kształtowanie cen i rachunek wynikowy przedsiębiorstwa.
• Marketing: Treścią tego modułu są m.in. realizacja i ocena działań wspierających sprzedaż, marketing lokalizacji i obserwowanie konkurencji oraz działania z zakresu marketingu nakierowanego na określone grupy docelowe.
• Aplikacje komputerowe: Uczniowie zapoznają się z typową dla handlu elektroniczna obróbką i interpretacją danych, z rozwiązaniami E-Commerce i E-Business, z możliwościami optymalizacji systemu gospodarki towarami oraz zakładaniem i pielęgnowaniem baz danych.
• Sprawy personalne: Przekazywana jest m.in. wiedza na temat tego, na co należy zwracać uwagę podczas kierowania personelem, o samozarządzaniu i zarządzaniu czasem, strategii rozwiązywania konfliktów, prawie pracy i prawie socjalnym oraz o celach i metodach planowania pracy personelu.
• Podstawy samodzielnej działalności gospodarczej: W ramach tej jednostki kwalifikacyjnej przekazywane są informacje na temat warunków prowadzenia działalności oraz wiedza, której uczniowie potrzebują, aby w przyszłości prowadzić samodzielną działalność gospodarcza w zakresie handlu detalicznego.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów tematycznych w nauce zawodu:

1. Reprezentowanie przedsiębiorstwa działającego w handlu detalicznym: 80 h
2. Prowadzenie rozmów na temat sprzedaży z uwzględnieniem oczekiwań i potrzeb klienta: 80 h
3. Opieka nad klientami dokonującymi płatności przy kasie: 80 h
4. Prezentacja towarów: 40 h
5. Działania z zakresu reklamy i wsparcia sprzedaży: 40 h
6. Pozyskiwanie towaru: 60 h
7. Przyjmowanie, magazynowanie i pielęgnowanie towarów: 60 h
8. Zrozumienie i kontrolowanie procesów biznesowych: 60
9. Przygotowywanie i realizacja działań z zakresu polityki cenowej: 40 h
10. Radzenie sobie w szczególnych sytuacjach związanych ze sprzedażą: 60 h
11. Zorientowane na sukces sterowanie procesami gospodarczymi: 80 h
12. Pozyskiwanie klientów i ich przywiązania do przedsiębiorstwa za pomocą koncepcji marketingowych: 60 h
13. Planowanie wykorzystania personelu i kierowanie współpracownikami: 60 h
14. Kierowanie przedsiębiorstwem działającym w handlu detalicznym i jego rozwój: 80 h

Łącznie: 880 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym przyswajają sobie praktyczne umiejętności związane ze zdobywanym zawodem.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB).

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 800 do 1050 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB).

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych w regionie można znaleźć we Wspólnym Rejestrze Taryfowym dla Berlina i Brandenburgii (niem. Gemeinsames Tarifregister Berlin und Brandenburg).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiągnięciu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Towaroznawstwo i nauka o sprzedaży
• Handel (hurtowy i detaliczny)
• Biuro, sekretariat, administracja
• Ekonomika przedsiębiorstwa

• Marketing, marketing międzynarodowy – dla branży handlowej
• Dystrybucja, sprzedaż
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, koszty i kalkulacje – dla branży handlowej

• Kurs kwalifikacyjny dla handlowców – dla branży handlowej
• Zakup, gospodarka magazynowa i materiałowa, logistyka, wysyłka
• Aplikacje komputerowe w handlu i ekonomice
• Prawo handlowe i prawo spółek handlowych

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista w dziedzinie handlu z egzaminem wewnętrznym
• Specjalista – ekonomista w branży handlu meblami (szkoła zawodowa)
• Wykwalifikowany handlowiec w specjalności dystrybucja

• Specjalista – ekonomista w dziedzinie handlu (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie zbytu / marketingu (szkoła zawodowa)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Ekonomika handlu (licencjat)
• Gospodarka międzynarodowa (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)
• Nauki gospodarcze (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Portal wiedzy o handlu:

http://www.handelswissen.de/

Leksykon logistycznych terminów fachowych:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Handlu Niemieckiego (Handelsverband Deutschland):

http://www.einzelhandel.de/

Strona internetowa stowarzyszenia zajmującego się kształceniem zawodowym w handlu (Zentralstelle für Berufsbildung im Handel e.V.):

http://www.zbb.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Handlu Berlina i Brandenburgii (Handelsverband Berlin-Brandenburg e.V.):

http://www.hbb-ev.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy w handlu:

http://www.handelsjobs.de/

Giełda pracy Federalnej Agencji ds. Pracy z podziałem na dziedziny zawodowe i regiony:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy:

http://www.stepstone.de