Nauka zawodu w systemie dualnym

Księgarz jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG).

Dzięki systemowi jednostek kwalifikacyjnych do wyboru nauka tego zawodu posiada elastyczną strukturę. Trzyletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana równolegle w zakładzie szkolącym i szkole zawodowej wg ujednoliconych przepisów na terenie całych Niemiec.

Tytuł zawodowy: Księgarz (niem. Buchhändler/ Buchhändlerin)

Księgarze kupują, prezentują i sprzedają książki, czasopisma i media cyfrowe. Udzielają przy tym swoim klientom porad na temat produktów i wyszukują dla nich poszukiwane pozycje w ofertach różnych dostawców. Obserwują też rynek i opracowują koncepcje marketingowe. Ponadto wypełniają również zadania z zakresu rachunkowości – wykonują np. kalkulacje i załatwiają płatności.

Pracując w księgarskim handlu detalicznym zajmują się planowaniem zakupów, prezentacją produktów w księgarni lub sklepie internetowym i zajmują się zasobami magazynowymi. W wydawnictwach opracowują projekty we współpracy z autorami lub wydawcami. Biorą m.in. udział w planowaniu programu działalności wydawniczej, nadzorują projektowanie i produkcję książek i innych mediów, udzielają informacji o wydanych pozycjach oraz dostarczają książki do handlu. Dodatkowo zajmują się również kupnem i sprzedaż licencji. Pracując w antykwariatach księgarze dokonują zakupu druków antykwarycznych lub pozyskują je np. w drodze licytacji na aukcjach. Sprowadzają zakupione pozycje do antykwariatu i zajmują się ich dalszą sprzedażą. W hurtowniach do ich zadań należy zamawianie np. książek i mediów elektronicznych w wydawnictwach, sprowadzanie ich do własnych magazynów, a następnie sprzedaż do specjalistycznego handlu detalicznego. Przyjmują zamówienia z księgarń, a następnie zlecają działowi transportu lub spedytorom zewnętrznym realizacje dostawy.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód księgarz (nazwa niemiecka: Buchhändler/ Buchhändlerin) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Technik księgarstwa, poziom kształcenia – Szkoła branżowa II stopnia

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady szkolące przyjmują jednak przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do pojęcia nauki w szkołach wyższych (niem. Hochschulreife).

Źródło: BERUFENET

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W ciągu dwóch pierwszych lat nauki zawodu w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo: 

• jakie gatunki i rodzaje wyróżnia się w literaturze,
• w jaki sposób korzysta się z bibliografii i spisów oraz jak interpretuje się specjalistyczne informacje branży księgarskiej,
• w jaki sposób udziela się porad klientom, jak prowadzi się z nimi rozmowy na temat sprzedaży oraz jak zwracać przy tym uwagę na prawidłową obsługę i  przywiązanie klienta do firmy,
• w jaki sposób planuje się, organizuje i realizuje działania wspierające sprzedaż uwzględniając przy tym interesy partnerów kooperacyjnych i sponsorów,
• na co należy zwracać uwagę podczas udzielania klientom porad na temat produktów takich jak książki, czasopisma lub media elektroniczne oraz jak wykorzystuje się np. obowiązujące trendy jako argument sprzedaży,
• jak wykorzystuje się systemy gospodarowania towarem oraz jakie istnieją metody magazynowania,
• w jaki sposób uwzględnia się wskaźniki obrotów podczas dokonywania zakupów oraz jak zamawia się towar,
• jak przygotowuje się i opracowuje statystyki oraz w jaki sposób stosuje się controlling jako narzędzie informacji i sterowania,
• w jaki sposób wykorzystuje się ścieżki dystrybucji w księgarstwie,
• jakie czynniki mają znaczenie podczas dokonywania wyboru odpowiednich działań marketingowych oraz stosowania instrumentów marketingowych.

W trzecim roku nauki zawodu uczniom przekazywane są np. następujące umiejętności:

- w ramach jednostki kwalifikacyjnej „Sprzedaż detaliczna”:

• jak planuje się i organizuje imprezy promocyjne,
• jak kształtuje się asortyment i opracowuje zmiany w ofercie,
• jak steruje się strumieniami towarów i jak się je optymalizuje.

- w ramach jednostki kwalifikacyjnej „Praca w wydawnictwie”:

• jak planuje się program działalności wydawniczej oraz jak udziela się zleceń
• na co należy zwracać uwagę podczas zawierania umów wydawniczych i licencyjnych.

- w ramach jednostki kwalifikacyjnej „Antykwariat”:

• w jaki sposób ocenia się historyczne rodzaje książek, reprinty i oryginalne grafiki oraz rękopisy,
• w jaki sposób w badaniach antykwarycznych wykorzystuje się zwłaszcza internetowe katalogi bibliotek,
• w jaki sposób informuje się klientów o przedmiotach sprzedaży antykwarycznej.

Źródło: Portal BERUFENET

Zajęcia teoretyczne (wymiar godzin podczas 3-letniej nauki zawodu):

1. Reprezentowanie zakładu szkolącego w branży księgarskiej: 80 h
2. Prowadzenie rozmów na temat sprzedaży z uwzględnieniem oczekiwań i potrzeb klienta: 80 h
3. Obsługa płatności w sprzedaży: 80 h
4. Prezentacja produktów branży księgarskiej: 40 h
5. Reklama produktów branży księgarskiej: 40 h
6. Kształtowanie asortymentu: 100 h
7. Zaopatrzenie, przyjmowanie towaru i magazynowanie w branzy księgarskiej: 80 h
8. Udzielanie klientom porad na temat produktów branży księgarskiej: 40 h
9. Zrozumienie i opisywanie procesów biznesowych: 60 h
10. Radzenie sobie w szczególnych sytuacjach związanych ze sprzedażą: 40 h
11. Zorientowane na sukces sterowanie procesami biznesowymi: 80h
12. Pozyskiwanie i zdobywanie przywiązania klientów dzięki koncepcjom marketingowym: 100 h
13. Rozwijanie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa w branży księgarskiej: 60 h

Łącznie: 880 h

Podczas nauki zawodu księgarz w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 850 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

https://www.bibb.de/dav

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Na temat uregulowań taryfowych można uzyskać informacje w Zjednoczonym Związku Zawodowym Rzemiosła (niem. Vereinte Dienstleistungsgewerkschaft e.V., w skrócie ver.di).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

• Media – ogólnie
• Księgarstwo
• Towaroznawstwo, Nauka o produktach i sprzedaży – w księgarstwie i działalności wydawniczej
• Dystrybucja, Sprzedaż
• Handel (hurtowy i detaliczny)
• Marketing, marketing międzynarodowy – w działalności wydawniczej i księgarstwie
• Prawo medialne
• Zaopatrzenie, Gospodarka magazynowa i materiałowa, Logistyka, Wysyłka
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, koszty i kalkulacje – dla branży handlowej
• Ekonomika przedsiębiorstwa – doskonalenie zawodowe dla branży handlowej
• Kurs kwalifikacyjny dla handlowców – dla branży handlowej
• Aplikacje komputerowe w handlu

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista w dziedzinie księgarstwa
• Starszy specjalista w dziedzinie mediów drukowanych (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista w dziedzinie handlu (z egzaminem wewnętrznym)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie handlu (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie zbytu i marketingu (szkoła zawodowa)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Księgarstwo, działalność wydawnicza (licencjat)
• Bibliologia (licencjat)
• Archiwistyka (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)
• Bibliotekoznawstwo i nauki o informacji (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Strona internetowa Federalnego Zrzeszenia Niemieckich Hurtowników Książek, Gazet i Czasopism (Bundesverband Deutscher Buch-, Zeitungs- und Zeitschriften-Grossisten e.V.):

http://www.pressegrosso.de/

Strona internetowa Federalnego Zrzeszenia Niemieckich Księgarni Wysyłkowych (Bundesverband der Deutschen Versandbuchhändler e.V.):

http://www.versandbuchhaendler.de/

Strona z praktycznymi informacjami dla księgarzy:

http://www.buchmarkt.de/

Internetowy magazyn dla kupujących ksiązki:

http://www.buchjournal.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Portal z ofertami pracy w branży księgarskiej i wydawniczej:

http://www.buchmarktjobs.de/

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy:

http://www.stepstone.de