Nauka zawodu w systemie dualnym

Mechanik instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej jest oficjalnym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG) i Ustawy o rzemiośle (niem. Handwerksordnung, w skrócie HwO).

Trzyipółletnia nauka tego zawodu w systemie dualnym jest realizowana wg ujednoliconych przepisów na terenie całych Niemiec. Szkolącymi zakładami pracy są przedsiębiorstwa przemysłowe i zakłady rzemieślnicze. Nauka zawodu możliwa jest również w systemie wyłącznie szkolnym.

Tytuł zawodowy: Mechanik instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej (niem. Anlagenmechaniker für Sanitär-, Heizungs- und Klimatechnik / Anlagenmechanikerin für Sanitär-, Heizungs- und Klimatechnik)

Mechanicy instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej zajmują się montażem urządzeń grzewczych, klimatyzacyjnych i wentylacyjnych oraz sanitarnych. Etapy pracy planują na podstawie instrukcji wykonania i dokumentacji technicznych. Wykonują instalacje wodne i wentylacyjne, montują wanny, kabiny prysznicowe i inne urządzenia sanitarne i dokonują ich podłączenia. Wykonują również instalacje grzewcze oraz ustawiają i uruchamiają kotły centralnego ogrzewania. Podczas wykonywanych prac dokonują maszynowej lub ręcznej obróbki rur, blach i profili z metalu lub tworzyw sztucznych.

Podczas uruchamiania systemów grzewczych dokonują również ustawień podzespołów i komponentów elektrycznych w systemat sterowania i regulacji. Zwracają przy tym uwagę na dobranie optymalnych ustawień, aby zapewnić odpowiednią wydajność cieplna przy możliwie niskim zużyciu opału. Zajmują się również projektowaniem i instalowaniem systemów solarnych do ogrzewania ciepłej wody użytkowej oraz ich podłączeniem do istniejących instalacji. Po zakończeniu prac montażowych kontrolują, czy zainstalowane systemy funkcjonują w prawidłowy sposób. Udzielają porad klientom i udzielają im instrukcji na temat obsługi zainstalowanych urządzeń bądź systemów. Ponadto zajmują się również konserwacją i naprawami.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód mechanik instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej (niem. Anlagenmechaniker für Sanitär-, Heizungs- und Klimatechnik / Anlagenmechanikerin für Sanitär-, Heizungs- und Klimatechnik) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Monter sieci i instalacji sanitarnych, poziom kształcenia – trzyletnia szkoła branżowa I stopnia.
• Technik urządzeń sanitarnych, poziom kształcenia – szkoła branżowa II stopnia.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady szkolące zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się ukończeniem Hauptschule lub Realschule (niższy i średni poziom wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej).

Źródło:

BERUFENET

Nauka zawodu trwa 3,5 roku.

Uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W ramach zawodowego kształcenia podstawowego uczniowie uczą się w zakładzie szkolącym przykładowo:

• w jaki sposób przyjmuje się specyficzne wymagania i informacje od poszczególnych klientów, jak się je przekazuje do wiadomości innych pracowników zakładu oraz jak się je uwzględnia,
• w jaki sposób planuje się i ustala poszczególne etapy prac oraz jak się ocenia i protokołuje ich efekty,
• w jaki sposób stosuje się obowiązujący w zakładzie system zarządzania jakością,
• w jaki sposób pozyskuje się i interpretuje informacje, jak wykorzystuje sie wewnętrzny przepływ informacji w zakładzie oraz w jaki sposób można współuczestniczyć w zakładowych procesach podejmowania decyzji,
• jakie metody kontrolne i pomiarowe znajdują zastosowanie oraz się nimi posługiwać.

W ramach realizowanego w dalszej kolejności zawodowego kształcenia specjalistycznego przyszłym mechanikom instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej przekazywane są np. następujące umiejętności:

• w jaki sposób wykonuje się specjalistyczne zadania w poszczególnych specjalnościach oraz:
  • jak wykorzystuje się dostępne rozwiązania techniczne i jak uruchamia się urządzenia i systemy zaopatrzenia w media,
  • jak realizuje się zlecenia z uwzględnieniem potrzeb klienta,
  • jak uwzględnia się budowlano-konstrukcyjne, budowlano-ekologiczne i ekonomiczne warunki ramowe,
  • jak przeprowadza się kontrole prawidłowości funkcjonowania i zapewnia się utrzymanie urządzeń i systemów zaopatrzenia w media w odpowiednim stanie technicznym,
• czego należy przestrzegać podczas wykonywania połączeń elektrycznych komponentów urządzeń i systemów zaopatrzenia w media oraz jak instaluje się podzespoły i komponenty,
• jakie działania zmierzające do zapewnienia zrównoważonego rozwoju można zastosować na własnym odcinku prac,
• w jaki sposób dokonuje się montażu i demontażu urządzeń i systemów zaopatrzenia w media, przewodów rurowych i kanałów,
• w jaki sposób utrzymuje się urządzenia i systemy zaopatrzenia w media w odpowiednim stanie technicznym,
• w jaki sposób należy dokonywać montażu elementów pomiarowych, sterujących, regulujących i zabezpieczających dla urządzeń i systemów zaopatrzenia w media,
• w jaki sposób wykonuje się prace izolacyjne, uszczelniające i zabezpieczające,
• jak dokonywać ręcznej obróbki skrawaniem i obróbki plastycznej i kiedy ma sens zastosowanie obróbki maszynowej,
• co należy uwzględniać podczas transportu części i podzespołów konstrukcyjnych.

Źródło:

BERUFENET

Przegląd obszarów nauczania dla zawodu mechanik instalacji i urządzeń techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej:

1. Opracowywanie zleceń klientów w zakładach branży instalatorskiej: 40 h
2. Konserwacja systemów technicznych: 80 h
3. Utrzymanie urządzeń i systemów zaopatrzenia: 80 h
4. Integrowanie urządzeń służących do oszczędzania mediów z systemami techniki sanitarnej, grzewczej i klimatyzacyjnej: 60 h
5. Wykonywanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy narzędzi ręcznych: 80 h
6. Obróbka części urządzeń i przy pomocy maszyn: 40 h
7. Wykonywanie prostych podzespołów konstrukcyjnych: 80 h
8. Instalowanie instalacji wody pitnej: 60 h
9. Instalowanie instalacji kanalizacyjnej: 60 h
10. Instalowanie instalacji rozprowadzających ciepło: 80 h
11. Wyposażanie pomieszczeń sanitarnych: 80 h
12. Podłączanie i regulacja komponentów regulacji ogrzewania: 40 h
13. Instalowanie instalacji ogrzewania wody pitnej: 80 h
14. Instalowanie urządzeń podających paliwa do systemu grzewczego: 40 h
15. Instalowanie instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnej: 40 h

Łącznie: 1020 h

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Konferencji Ministrów Kultury i Oświaty Krajów Związkowych (Fraza do wyszukania "Rahmenlehrplan" - ramowy plan nauczania)

Podczas nauki tego zawodu w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego. W pewnych warunkach, np. kiedy w danym zakładzie pracy nie obowiązują układy taryfowe, możliwe jest również swobodne ustalenie wysokości wynagrodzeń za okres nauki zawodu.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 500 do 700 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, (w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki

W zależności od regionu i branży występują duże różnice w dochodach.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Przemysłowym Związku Zawodowym Branży Budowlanej, Rolnej i Ochrony Środowiska IG Bauen-Agrar-Umwelt

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Zaopatrzenie w media, instalatorstwo
• Obróbka i przetwarzanie metali – ogólnie
• Konserwacja, Utrzymanie, Remonty
• Technika spawalnicza
• Technologie cięcia i prostowania
• Technologie lutowania, Lutowanie w określonych dziedzinach
• Planowanie i sterowanie, Przygotowanie pracy
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – dla branży metalowej, maszynowej i instalacyjnej
• Zapewnienie jakości, zarządzanie jakością, i kontrola jakości – dla branży metalowej, maszynowej i spawalnictwa

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Mistrzowie:

• Mistrz rzemiosła instalatorskiego i budowy systemów ogrzewania
• Mistrz w przemyśle ze specjalnością przemysł metalowy

- Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym ze specjalnością technika ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji
• Technik z egzaminem państwowym ze specjalnością technika sanitarna
• Technik z egzaminem państwowym ze specjalnością technika maszynowa (bez podziału na specjalności)

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Menedżer zakładu z egzaminem państwowym ze specjalnością technika sanitarna i grzewcza
• Wykwalifikowany handlowiec w branży rzemieślniczej
• Starszy specjalista ds. techniki solarnej
• Starszy specjalista ds. technicznych

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)
• Asystent w działalności rzemieślniczej
• Konstruktor (z egzaminem wewnętrznym)

Kierunki studiów (wybrane):

• Technika zaopatrzenia w media (licencjat)
• Facility-Management, Techniczne zarządzanie budynkiem (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Krótkie opisy i informacje na temat wszystkich zawodów publikowane przez Agencję ds. Pracy:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Strona poświęcona zawodom z branży instalatorskiej:

http://www.vollesrohrzukunft.de

Internetowy magazyn fachowy poświęcony branży instalatorskiej:

http://www.heizungsjournal.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i rzemiosła.

http://www.stepstone.de