Nauka zawodu w systemie dualnym

Handlowiec – specjalista usług personalnych jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG).

Trzyletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec i jest oferowana przez przedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe.

Tytuł zawodowy: Handlowiec – specjalista usług personalnych (niem. Personaldienstleistungskaufmann/-frau)

W celu pozyskania personelu handlowcy – specjaliści usług personalnych dokonują przeglądu ofert na rynku miejsc pracy i osób poszukujących pracy, formułują ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników i zamieszczają je w mediach. Dokonują wyboru odpowiednich kandydatów, przeprowadzają rozmowy doradcze i dokonują porównania wymogów z profilami kandydatów. Współuczestniczą też w zatrudnianiu personelu i zawieraniu umów. Handlowcy – specjaliści usług personalnych zajmują się też planowaniem wykorzystania personelu i jego rozwojem zawodowym, np. organizując kursy i szkolenia. Pracując w działach kadr prowadzą akta personalne i obliczają płace. W agencjach zatrudnienia zajmują się ponadto pozyskiwaniem zleceń od przedsiębiorstw poszukujących personelu, poszukują w ich imieniu odpowiednich pracowników i sprawują opiekę nad swoimi klientami. Ważną pozycję w zakresie ich czynności zajmują także zadania kierownicze i controlling.

Źródło: Portal BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista usług personalnych (nazwa niemiecka: Personaldienstleistungskaufmann/-frau) nie posiada bezpośredniego odpowiednika w polskim systemie szkolnictwa zawodowego, ale jest częściowo porównywalny np. z polskim zawodem:

• Technik prac biurowych, którego nauka jest realizowana na poziomie szkoły policealnej (2 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych.

Źródło: Portal BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Nauka zawodu trwa 3 lata. Na wspólny wniosek ucznia i szkolącego zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu (niem. Teilzeitberufsausbildung). 

Podczas pierwszego roku nauki zawodu w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo:

• jakie istnieją możliwości pozyskiwania personelu i instrumenty wyboru, jak nawiązuje się kontakt z potencjalnymi kandydatami oraz jak sprawdza się warunki ich zatrudnienia lub pośredniczenia w ich zatrudnieniu,
• co należy wiedzieć na temat zawodów istotnych dla przedsiębiorstwa, wymogów kompetencyjnych i zakresów czynności,
• w jaki sposób informować pracowników na temat warunków związanych z prawem pracy, prawem socjalnym i podatkowym,
• w jaki sposób kompletuje się umowy i inne dokumenty związane z zatrudnieniem,
• w jaki sposób prowadzi się akta personalne i karty pracy, jak dokumentuje okresy nieobecności i planuje urlopy oraz jak oblicza się płace,
• w jaki sposób zaprezentować własne przedsiębiorstwo, przedstawić zakresy czynności i perspektywy rozwoju oraz poinformować o warunkach pracy i płac,
• jakich procedur z zakresu ochrony i zabezpieczenia danych należy przestrzegać,
• co jest ważne w pracy w zespołowej.

W drugim roku nauki uczniom przekazywane są m.in. następujące umiejętności: 

• w jaki sposób porównuje się ze sobą profile wymogów pracodawcy i profile kandydatów, jak sprawdza się i dokumentuje profile kandydatów oraz w jaki sposób podejmuje się i uzasadnia decyzje o dokonaniu wyboru,
• w jaki sposób przygotowuje się pracowników do pracy w przedsiębiorstwie i na konkretnym stanowisku pracy bądź objaśnia się im ich prawa obowiązki,
• w jaki sposób należy przeprowadzać działania mające na celu zakończenie stosunku pracy,
• co należy wiedzieć na temat zdobywania lojalności klienta, opieki nad klientem i działań marketingowych,
• w jaki sposób przeprowadza się i dokumentuje analizy zagrożeń na stanowiskach pracy, jakie istnieją wskazówki odnośnie prewencji wypadkowej i zdrowotnej oraz w jaki sposób inicjuje się i kontroluje działania mające na celu likwidacje zagrożeń,
• w jaki sposób analizuje się sytuacje konfliktowe, jak stosuje się strategie rozwiązywania konfliktów i ocenia własne możliwości działania,
• co jest ważne podczas sporządzania rozliczenia wydajności pracy,
• co należy wiedzieć na temat przepisów prawnych dotyczących delegowania pracowników i pośrednictwa pracy.

W trzecim roku nauki uczniowie uczą się:

• w jaki sposób opracowuje się oferty dostosowane do potrzeb klienta, jak przedkłada się oferty i jak negocjuje się umowy,
• na co należy zwracać uwagę przy zawieraniu umów, jak kontrolować realizację postanowień umowy i w razie ich naruszenia podejmować odpowiednie działania,
• w jaki sposób sporządza się odpowiednie dla danego stanowiska pracy profile wymogów i profile przedsiębiorstwa, w jaki sposób ustala się ilościowe i jakościowe zapotrzebowanie na pracowników uwzględniając przy tym specyficzne potrzeby klientów,
• czego należy przestrzegać podczas dysponowania wykorzystaniem personelu,
• w jaki sposób przygotowuje się i ocenia statystyki i zestawienia controllingowe oraz jak sporządza się sprawozdania,
• w jaki sposób planuje się rozwój personelu i kształcenie ustawiczne, jak w rozmowach z pracownikami przedstawiać im możliwości awansu zawodowego i dalszego kształcenia oraz jak sporządzać oceny pracowników,
• na co należy zwracać uwagę podczas komunikowania się w języku obcym, np. kiedy udziela się informacji,
• w jaki sposób przygotowuje się i przedkłada propozycje na temat poprawy jakości.

Źródło: Portal BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Zajęcia teoretyczne (wymiar godzin podczas 3-letniej nauki zawodu):

1. Świadomy współudział w ustalaniu przebiegu własnego kształcenia: 40 h
2. Analiza i prezentacja struktury i dziedzin działalności szkolącego zakładu pracy: 80 h
3. Prowadzenie spraw kadrowych: 100 h
4. Pozyskiwanie personelu: 100 h
5. Zatrudnianie personelu: 80 h
6. Przygotowanie i realizacja pracy personelu: 80 h
7. Sprzedaż usług personalnych: 60 h
8. Kierowanie personelem i wspieranie jego rozwoju: 80 h
9. Dokumentacja i ocena procesów tworzenia wartości w zakładzie pracy: 60 h
10. Pozyskiwanie i opracowywanie zleceń:100 h
11. Uwzględnianie warunków ramowych świadczenia usług personalnych: 60 h
12. Planowanie, wykonanie i ocena projektu końcowego związanego z zawodem: 40 h

Łącznie: 880 h

Podczas nauki zawodu handlowiec – specjalista usług personalnych w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w szkolącym zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub ewentualnie również zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 700 do 900 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Jako że zawód handlowca – specjalisty usług personalnych jest bardzo zróżnicowany pod względem posiadanych umiejętności, perspektywy znalezienia pracy są dobre. Miesięczne wynagrodzenie w początkowym okresie pracy wynosi ok. 1500 do 2500 euro. 

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można znaleźć w Układzie taryfowym dla służb publicznych krajów związkowych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst der Länder) lub na stronach Związku Zawodowego Ver.di.

Przykładowe możliwości dalszego kształcenia:

• Kształcenie ustawiczne do tytułu wykwalifikowanego handlowca różnych specjalności (Fachkaufmann/-frau),
• Specjalista – ekonomista (Betriebswirt/-in), np. w Akademii Administracji i Gospodarki Brandenburgii Wschodniej (VWA Ostbrandenburg, http://vwa-ostbrandenburg.de/),
• Rózne formy doskonalenia zawodowego zapeniającego awans zawodowy i seminaria oferowane przez IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg.

Obszerne informacje na temat możliwości kształcenia ustawicznego można znaleźć również na stronach Programu KURS Federalnej Agencji ds. Pracy.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Strona internetowa Federalnej Agencji ds. Pracy z krótkimi opisami i informacjami na temat wszystkich zawodów:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Internetowy przewodnik po biurze:

http://www.office-work.net

Kształcenie: Handlowiec – specjalista usług personalnych

https://www.pdk-ausbildung.de/

Strona internetowa Federalnego Zrzeszenia Gospodarki Biurowej (Bundesverband Bürowirtschaft):

http://www.bwb-online.de

Portal Personalwirtschaft.de:

http://www.personalwirtschaft.de

Strona internetowa stowarzyszenia Deutsches Netzwerk Büro:

http://www.deutsches-netzwerk-buero.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla różnych zawodów. Mnogość ofert daję się ograniczyć dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent":

http://www.stepstone.de