Nauka zawodu w systemie dualnym

Wykwalifikowany pracownik administracji jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG). Trzyletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec równolegle w szkole zawodowej i szkolącym zakładzie pracy z podziałem na specjalności.

Kształcenie odbywa się w następujących specjalnościach:

• Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja na poziomie federalnym
• Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością organizacja rzemiosła i izby przemysłowo-handlowe
• Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja kościelna w kościołach członkowskich Kościoła Ewangelickiego w Niemczech
• Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja na poziomie komunalnym
• Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja na poziomie krajów związkowych

Tytuł zawodowy: Wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja na poziomie federalnym (niem. Verwaltungsfachangestellter der Fachrichtung Bundesverwaltung / Verwaltungsfachangestellte der Fachrichtung Bundesverwaltung)

Wykwalifikowani pracownicy administracji ze specjalnością administracja na poziomie federalnym sprawdzają stan spraw, opracowują decyzje administracyjne oraz udzielają informacji zainteresowanym stronom. Przepisy prawa stosują w sposób odpowiedni do danego przypadku. Wykwalifikowani pracownicy administracji z tą specjalnością są często osobami kontaktowymi dla organizacji i obywateli szukających porady. Ich sprawami i zapytaniami zajmują się w sposób uwzględniający interesy klienta i odpowiednią jakość usługi.

W przypadku pracy w działach personalnych prowadzą akta personalne i obliczają wysokości wynagrodzeń pracowników. Wykonują też zadania administracyjne związane z pozyskiwaniem, wykorzystaniem i rozwojem zawodowym personelu. W służbach budżetowych, kasach i rachunkowości biorą udział np. w przygotowywaniu i realizacji planów budżetowych i gospodarczych. Prowadzą przy tym również listy kontrolne budżetu i opracowują płatności. Ponadto współuczestniczą w zaopatrzeniu i gospodarce materiałowej.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód wykwalifikowany pracownik administracji ze specjalnością administracja na poziomie federalnym (nazwa niemiecka: Verwaltungsfachangestellte/-r der Fachrichtung Bundesverwaltung) nie posiada bezpośredniego odpowiednika w polskim systemie szkolnictwa zawodowego, ale jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Technik administracji, którego nauka jest realizowana na poziomie szkoły policealnej (2 lata).
• Technik prac biurowych, którego nauka jest realizowana na poziomie technikum (4 lata).
• Technik rachunkowości, którego nauka jest realizowana na poziomie szkoły policealnej (2 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Jednostki administracji federalnej zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się średnim poziomem wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Na wspólny wniosek ucznia i szkolącego zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu (niem. Teilzeitberufsausbildung). 

W pierwszym i drugim roku nauki zawodu uczniowie uczą się w szkolącym zakładzie pracy przykładowo:

• w jaki sposób udzielać porad obywatelom i organizacjom oraz jak wykonywać zadania administracji w sposób uwzględniający interesy klienta i odpowiednią jakość usługi oraz aspekty ekonomiczne,
• w jaki sposób prowadzić zaopatrzenie w materiały i środki trwałe z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych i ekologicznych,
• w jaki sposób współuczestniczyć w opracowaniu planów budżetowych i gospodarczych oraz jak opracowywać płatności,
• w jaki sposób opracowywać sporawy personalne i obliczać wynagrodzenia,
• jak planować i organizować procesy pracy we własnym obszarze zadań,
• jak wykonywać zadania z wykorzystaniem nowoczesnych systemów informacyjnych i komunikacyjnych.

W trzecim, specjalizacyjnym roku nauki uczniom o specjalizacji „Administracja na poziomie federalnym” przekazywane są m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób odpowiednio do danego przypadku stosuje się przepisy prawa w zakresach zadań administracji federalnej,
• w jaki sposób ustala się wydajność i koszty czynności administracyjnych,
• w jaki sposób opracowuje się decyzje administracyjne i informuje strony zainteresowane,
• w jaki sposób wykonuje się zadania administracyjne związane z pozyskiwaniem, wykorzystaniem i rozwojem zawodowym personelu
• w jaki sposób dotrzymywać norm stosowanych dla odpowiednich czynności i stosować procedury.

Źródło: Portal BERUFENET

Wymiar godzin podczas trzyletniej nauki zawodu:

1. Indywidualizacja nauki zawodu: 20 h
2. Miejsce administracji w organizacji państwa: 80 h
3. Przygotowanie zakupu towarów z wykorzystaniem komputera: 80 h
4. Zawieranie i wypełnianie umów na zakup towarów: 80 h
5. Współudział w podejmowaniu decyzji personalnych odpowiednio do planowanych celów: 80 h
6. Stosowanie prawnych podstaw obliczania zarobków w służbach publicznych i obliczanie wysokości wynagrodzeń za pracę: 40 h
7. Rejestracja i dokumentowanie zasobów i strumieni wartości przy pomocy systemu księgowości wg zasady podwójnego zapisu: 40 h
8. Przygotowanie świadczeń administracji i oferowanie ich w sposób odpowiadający interesom klienta: 60 h
9. Przeprowadzanie procedur administracyjnych w sposób przyjazny dla obywateli: 80 h
10. Administracyjne przygotowanie, realizacja i kontrola ingerencji prawnych: 100 h
11. Realizacja zadań „administracji świadczącej”: 60 h
12. Wykonywanie świadczeń publicznych w ramach alternatywnych form prawnych: 20 h
13. Ekonomiczna kontrola i sterowanie świadczeniami publicznymi: 100 h
14. Miejsce działalności państwa w krajowych i międzynarodowych stosunkach gospodarczych: 60 h

Łącznie: 880 h

Podczas nauki tego zawodu w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w szkolącym zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w szkolącym zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 1000 do 1100 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego

https://www.bibb.de/dav)

Zarobki

Zarobki osób zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych finansowanych ze środków federalnych i komunalnych są uzależnione od zaszeregowania do poszczególnych grup i kategorii zarobkowych, określonych w Układzie taryfowym dla pracowników służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst, w skrócie TVöD). Niektóre inne placówki i pracodawcy również opierają się na ustaleniach obowiązujących dla służb publicznych. Dotyczy to także placówek prywatnych, w których układy taryfowe mają znaczący wpływ na wysokość zarobków. Zarobki ustalane są jednak także niezależnie od układów taryfowych.

Przyporządkowanie do uregulowanych układami taryfowymi grup zarobkowych jest uzależnione na przykład od tego, jakim poziom wykształcenia legitymuje się dany pracownik, czy ukończył którąś z form kształcenia ustawicznego, jak duży jest zakres odpowiedzialności oraz jaki jest poziom doświadczenia zawodowego. Na wysokość zarobków wpływają także czynniki o charakterze regionalnym i branżowym.

Podane tu przykładowe wynagrodzenia zasadnicze mają charakter orientacyjny i mają za zadanie zobrazowanie rozpiętości zarobków. Nie mogą one stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń.

Obszar taryfowy „Służby publiczne”

W przypadku zaszeregowania do grupy zarobkowej 5, na poziomach od 3 do 6 osoby, których zarobki ustalane są na podstawie Układu taryfowego dla pracowników służb publicznych otrzymują miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości od 2.331 do 2.579 euro.

Źródło:

Układ taryfowy dla pracowników służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst, w skrócie TVöD)

Informacje na temat uregulowań taryfowych można znaleźć w Układzie taryfowym dla służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst) lub na stronach Związku Zawodowego Ver.di.

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji lub osiąganiu awansu zawodowego.

Kursy kwalifikacyjne:

• Biuro, sekretariat, administracja – dla administracji publicznej
• Ogólne prawo administracyjne
• Obszary prawa
• Organizacja przedsiębiorstwa – dla administracji publicznej
• Finanse i rachunkowość, koszty i kalkulacje – dla administracji publicznej
• Sprawy pracownicze i socjalne w zakładzie pracy – dla administracji publicznej
• Aplikacje komputerowe w pracy prawników i administracji publicznej
• Osobiste techniki pracy, organizacja pracy w biurze, sekretariacie i administracji
• Kompetencje personalne w biurze, sekretariacie i administracji
• Komunikacja, prowadzenie rozmów w biurze, sekretariacie i administracji
• Polityka serwisowa, obsługa klienta, reklamacje i skargi

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Specjalista – ekonomista w administracji (szkoła zawodowa)
• Starszy specjalista w administracji (z egzaminem wewnętrznym)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie komunikacji i zarządzania biurem (szkoła zawodowa)
• Wykwalifikowany handlowiec ds. organizacji biura i projektów (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista ds. biurowych
• Sekretarz / sekretarka (z egzaminem wewnętrznym)

Kierunki studiów (wybrane):

• Administracja państwowa (licencjat)
• Zarządzanie w administracji publicznej, Public Management (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)
• Prawoznawstwo (licencjat)
• Prawoznawstwo (egzamin prawniczy pierwszego stopnia)

Różnorodne seminaria i formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Strona internetowa Federalnej Agencji ds. Pracy z krótkimi opisami i informacjami na temat wszystkich zawodów:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Informacje na temat startu zawodowego w służbach publicznych:

http://www.berufsstart-im-oeffentlichen-dienst.de

Administracja online:

http://www.bund.de

Forum wykwalifikowanych pracowników administracji:

http://www.kommunalforum.de/Forum-Verwaltungsfachangestellte

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Oferty miejsc pracy w służbach publicznych:

http://oeffentlicher-dienst.info/stellen

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i rzemiosła:

http://www.stepstone.de