Menu

 

Pytania na temat edukacji i szkół

 

 

1. Jakie są różnice w systemie szkolnictwa?

Niemcy:

  • System szkolnictwa nie jest scentralizowany – Z tego powodu szkoły w każdym kraju związkowym noszą różne nazwy lub, co się często zdarza, te same nazwy mogą oznaczać coś innego. Szkoła podstawowa i gimnazjum oznaczają najczęściej to samo, ale mogą różnić się ilością lat.

  • Drugi poziom kształcenia (po 4-6 lat szkoły podstawowej) jest bardzo zróżnicowany – Szkoły tego stopnia noszą różne nazwy (niem. Realschule, Oberschule, Hauptschule, Gesamtschule itp.).  Istnieje co prawda egzamin maturalny, ale i tu wymagania są inne.

  • Teoretycznie decyzję o przyszłej ścieżce edukacyjnej bądź zawodowej można (bądź trzeba) podjąć dużo wcześniej niż w Polsce (czasem już w wieku 10 lat). Zależy to od tego, czy zamierza się podjąć naukę zawodu w systemie dualnym, czy też np. wybierze się gimnazjum i maturę.

  • Jako przykład widzicie tu brandenburski system szkolnictwa. Ważnymi szkołami dla rozpoczęcia ścieżki zawodowej są w nim  zespoły szkół ponadpodstawowych (niem. Oberstufenzentrum, OSZ) w których odbywają się zajęcia szkolne podczas nauki zawodu w systemie dualnym.




·

Polska:

  • System szkolnictwa jest scentralizowany i sterowany z Warszawy – Oznacza to, że szkoły w całej Polsce noszą takie same nazwy i uzyskuje się w nich takie same świadectwa lub dyplomy zawodowe.

  • Nowy system szkolnictwa – Od roku szkolnego 2019/2020 wprowadzono nową klasyfikację szkół. Nie ma już gimnazjów, po szkole podstawowej idzie się do którejś ze szkół zawodowych, do technikum lub do liceum.

  • Punktem wyjścia jest ośmioletnia szkoła podstawowa. Stosunkowo późno, bo w wieku ok. 15 lat podejmuje się decyzje na temat przyszłej drogi zawodowej.

  • Nauka zawodu odbywa się najczęściej w jednej z nowowprowadzonych od roku szkolnego 2019/2020 szkół branżowych, w technikum lub w szkole policealnej (najczęściej w zawodach biurowych i medycznych).

  • Szkoły branżowe są podzielone na dwa stopnie – W szkołach pierwszego stopnia zdobywa się podstawowe kwalifikacje w określonym zawodzie i uprawnienia do jego wykonywania, natomiast w szkołach drugiego stopnia zdobywa się kwalifikacje rozszerzone i tytuł technika.

2. W jaki sposób uczy się zawodu w Polsce i w Niemczech?

Niemcy:

  • Nauka w systemie dualnym jako hasło przewodnie – W praktyce oznacza to na przemian przedsiębiorstwo i szkołę. System ten obowiązuje w prawie wszystkich dziedzinach. Wyjątkiem są np. zawody związane z medycyną i opieką społeczną, ale i tu udział części praktycznej, a co za tym idzie również wynagrodzenia za naukę zawodu są coraz wyższe. Wszystkie zawody (poza opiekuńczymi i medycznymi) są ujednolicone w całych Niemczech, bo są uregulowane Ustawą o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsgesetz, BBiG).
  • Niemcy lubią także dualne kierunki studiów – W ich ramach mogą powiązać wysoką jakość (i wynagrodzenia) wynikające z systemu dualnego ze zdobyciem wyższego wykształcenia. Wiąże się to oczywiście z podwójnym nakładem sił, bo praca i studia odbywają się równolegle.

  • Silna specjalizacja – Nie należy się dziwić, że nazwy niemieckich zawodów mogą być czasem bardzo długie, bo lubią one zawierać także określoną specjalizację. Przykładem może tu być choćby niemiecki zawód „Mechanik sprzętu latającego ze specjalnością technika produkcyjna“ (niem. „Fluggerätmechaniker/-in, Fachrichtung: Fertigungstechnik“), którego polskim odpowiednikiem byłby po prostu „Technik mechanik lotniczy“.

  • Wszędzie jest pełno „handlowców“ – Niemcy lubią określenie „handlowiec“ i stosują je do zawodów niekoniecznie związanych z handlem, ale w których trzeba się wykazać pewną dozą przedsiębiorczości. Na przykład zawód „Handlowiec – specjalista zarządzania procesami cyfryzacji“ (niem. „Kaufmann/-frau für Digitalisierungsmanagement“) – w Polsce podobnym zawodem byłby po prostu „Technik informatyk“.

 

Polska:

  • Kształcenie zawodowe jest realizowane w zdecydowanej większości w systemie szkolnym – Czy to szkoła branżowa, czy technikum – jest wiele możliwości zdobycia zawodu w którejś ze szkół zawodowych. Praktyki realizowane w przedsiębiorstwach odgrywają w nauce zawodu w Polsce coraz ważniejszą rolę.

  • Wszędzie jest pełno „techników – Nazwy wielu polskich zawodów zaczynają się od słowa „technik“ i wskazuje ono raczej na poziom wykształcenia i specjalizacji, a nie na techniczny charakter zawodu. Na przykład polski zawód „Technik usług kosmetycznych“ w rozumieniu Niemców niekoniecznie jest zawodem technicznym i pewnie większość z nich zastąpiłaby słowo „technik” słowem „handlowiec”.

  • Polacy bardzo chętnie studiują – W niektórych dziedzinach istnieją kierunki studiów, dla których w Niemczech zdobywa się zawód w systemie dualnym. Dotyczy to w szczególności zawodów wychowawczych i medycznych oraz informatycznych.