Menu

Mechanik narzędziowy w Niemczech

Porównaj zawody:

Forma kształcenia i uzyskany poziom wykształcenia

Nauka zawodu w systemie dualnym


Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ [Berufsausbildungsvertrag], a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „umowy o naukę” [Lehrvertrag] z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa. Podstawą nauki zawodu w systemie dualnym jest odpowiednie rozporządzenie o nauce danego zawodu. Niemieckojęzyczne informacje na ten temat można znaleźć tutaj.


Nauka kończy się uzyskaniem zawodu: mechanik narzędziowy

Dziedziny zatrudnienia i główne czynności

Osoby pracujące w tym zawodzie zajmują się wykonywaniem narzędzi do wykrawania, szablonów do giętarek lub form odlewniczych i wtryskowych. Mechanicy narzędziowi wykonują poza tym części z metalu lub tworzyw sztucznych oraz narzędzia chirurgiczne. W obróbce metali stosują takie techniki jak wiercenie, frezowanie, toczenie, szlifowanie, piłowanie i kucie dotrzymując przy tym dokładnie wymiarów podanych w rysunkach technicznych. Przy pomocy instrumentów pomiarowych i kontrolnych sprawdzają tolerancje wymiarów obrabianych elementów z dokładnością do kilku tysięcznych milimetra. Obok technik obróbki ręcznej stosują również obrabiarki sterowane numerycznie, które w razie potrzeby sami programują. Z poszczególnych części montują gotowe narzędzia i sprawdzają ich funkcjonowanie. Dokonanych kontroli sporządzają raporty i protokoły odbioru. Poza tym zajmują się konserwacją i naprawą uszkodzonych i zużytych części narzędzi, form i instrumentów pomiarowych oraz zapoznają klientów z obsługą urządzeń.

 

Mechanicy narzędziowi mają w głównej mierze następujące zadania:

 

Wykonywanie pojedynczych części i podzespołów oraz montowanie z nich gotowych narzędzi i form, np. narzędzi do wykrawania, szablonów do giętarek, narzędzi chirurgicznych
- zgodne z założonymi wymiarami wykonywanie i obróbka części konstrukcyjnych i półproduktów podzespołów w procesach ręcznej lub maszynowej obróbki technikami wiercenia, toczenia, frezowania, heblowania, piłowania, piłowania pilnikiem, szlifowania, erodowania (technika obróbki powierzchni),

- ustawianie i obsługa obrabiarek, tworzenie i optymalizacja programów sterujących,

- utwardzanie, wygrzewanie, wyżarzanie a następnie szlifowanie i poddawanie obróbce elektroiskrowej obrabianych elementów; przy wytwarzaniu narzędzi precyzyjnych stosowanie specjalnych technik obróbki, jak prostowanie, ostrzenie, polerowanie,

- łączenie poszczególnych części głównie przy pomocy połączeń śrubowych, kołkowych, zaciskowych i skurczowych lub za pomocą nitowania, klejenia i lutowania,

- przeprowadzanie kontroli wykonanych części konstrukcyjnych pod kątem jakości, zgodności wymiarów, twardości i struktury powierzchni oraz sporządzanie protokołów pokontrolnych,

- wykańczanie elementów przy uwzględnieniu tolerancji wymiarów i dopasowywanie ich za pomocą szlifowania i polerowania przy zastosowaniu metody tuszowania,

- testowanie gotowych narzędzi i form, wykonywanie pierwszego odlewu, w razie potrzeby dokonywanie zmian i poprawek,

- w razie potrzeby instalowanie i uruchamianie narzędzi u klienta, instruowanie personelu obsługującego.

Konserwacja, remontowanie i dokonywanie przeróbek narzędzi i form

- ustalanie stanu zużycia i przyczyn zakłóceń oraz usuwanie ich, jeżeli jest to możliwe,

- demontaż uszkodzonych i zużytych części oraz montaż nowych,

- testowanie naprawionych narzędzi i form,

- przeprowadzanie czynności konserwacyjnych i inspekcyjnych,

- udzielanie klientom porad z zakresu stosowania oraz dokonywanie przeróbek narzędzi i form na życzenie klientów.


Ponadto mechanicy narzędziowi wykonują następujące czynności:


Planowanie i przygotowywanie realizacja zadań

- interpretowanie rysunków technicznych i innych dokumentów oraz ustalanie czynności i procesów związanych z obróbką,

- dobieranie materiałów, narzędzi maszyn i przyrządów kontrolnych,

- ustalanie zapotrzebowania na surowce i materiały,

- opracowywanie schematów montażu i organizacja prac montażowych,

- w razie potrzeby omawianie rysunków technicznych z konstruktorami.



Podobne zawody w Niemczech / w Polsce

Niemiecki zawód Mechanik narzędziowy (niem. Werkzeugmechaniker) jest częściowo porównywalny z następującymi polskimi zawodami:

  • Mechanik – monter maszyn i urządzeń, poziom kształcenia - trzyletnia szkoła branżowa I stopnia.
  • Technik mechanik,  poziom kształcenia – dwuletnia szkoła branżowa II stopnia

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

Jednostki realizujące kształcenie

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Oberstufenzentrum Oder Spree, Standort Eisenhüttenstadt
Gottfried Wilhelm Leibniz
Waldstraße 10
15890 Eisenhüttenstadt
Deutschland
Telefon: +49 (0)3364 414257
Telefon: +49 (0)3364 2800217
E-mail: sekretariat-eh@osz-oder-spree.de
do strony głównej

Oberstufenzentrum Teltow-Fläming
An der Stiege 1
14943 Luckenwalde
Deutschland
Telefon: +49 (0) 3371-40100
Telefon: +49 (0) 3371-401012
do strony głównej

Warunki przyjęcia (wymagane wykształcenie i inne)

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa przyjmują przeważnie kandydatów do nauki zawodu mechanik narzędziowy legitymujących się posiadaniem niższego poziomu wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej, odpowiadającego ukończeniu Hauptschule.

Czas trwania nauki

Nauka zawodu trwa 3,5 roku.


Skrócenie okresu nauki:

Po spełnieniu określonych warunków możliwe jest skrócenie okresu nauki zawodu.

Zakres programu nauczania

Nauka zawodu podzielona jest na zdobywanie kwalifikacji podstawowych, wspólnych dla wszystkich zawodów związanych z obróbką metali w przemyśle, oraz odpowiednich kwalifikacji fachowych. Kwalifikacje podstawowe zdobywane są przez cały okres nauki równolegle z kwalifikacjami fachowymi, specyficznymi dla danego zawodu.

W ramach wspólnych dla różnych zawodów kwalifikacji podstawowych uczniowie zdobywają przykładowo wiedzę z zakresu:

- oceny właściwości materiału i zachodzących w nim zmian, doboru materiału odpowiednio do jego przeznaczenia i obchodzenia się z materiałem,

- utrzymania obrabiarek w gotowości do pracy oraz wykonywania przy ich pomocy części i elementów konstrukcyjnych,

- dokonywania przeglądów, utrzymania w odpowiednim stanie i konserwacji środków pracy oraz prowadzenia dokumentacji tych czynności,

- czytania dokumentacji technicznej, dotyczącej ustawień obrabiarek i obsługi systemów sterujących,

- transportu, magazynowania i zabezpieczenia materiałów i gotowych produktów.

Specyficzne dla danego zawodu kwalifikacje fachowe obejmują na przykład umiejętności z zakresu:

- wykonywania części konstrukcyjnych z różnych materiałów w procesach ręcznej i maszynowej obróbki szlifierskiej i ubytkowej na podstawie zakładowej dokumentacji technicznej,

- montażu (demontażu) części i podzespołów konstrukcyjnych w gotowe narzędzia, urządzenia, instrumenty, szablony i formy w sposób zgodny z ich funkcjami na podstawie planów montażowych,

- poznania i zastosowania różnorodnych technologii łączenia elementów, np. skręcania śrubami, łączenia na wcisk, klejenia i spawania,

- wizualnego badania części i podzespołów konstrukcyjnych pod kątem ich zużycia i uszkodzeń lub dokonywania ich inspekcji przy pomocy optycznych i mechanicznych urządzeń kontrolnych oraz w jaki sposób należy je konserwować i remontować,

- programowania maszyn i urządzeń, np. obrabiarek sterowanych numerycznie, oraz testowania, wprowadzania zmian i optymalizacji działania programów sterujących z uwzględnieniem wymogów technologii produkcji.

Poza tym uczniowie poszerzają lub pogłębiają swoje umiejętności i wiedzę w co najmniej jednej z poniższych dziedzin zawodowych:

 

- technika formierska,

- technika montażowych przyrządów pomiarowych,

- technika wykrawania,

- technika przyrządów montażowych.

Podczas całego okresu nauki zawoduuczniom przekazuje się informacje z następujących zakresów:

 

- jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,

- w jaki sposób zorganizowane jest przedsiębiorstwo, w którym odbywają naukę zawodu oraz w jaki sposób funkcjonuje zaopatrzenie, produkcja, sprzedaż i administracja,

- w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

- w jaki sposób stosowane i przestrzegane są przepisy związane z ochroną środowiska.

Przedmiotem zajęć teoretycznychw szkole zawodowej są następujące działy tematyczne:

- maszynowe wytwarzanie elementów konstrukcyjnych,

- wytwarzanie prostych podzespołów,

- konserwacja systemów technicznych,

- produkcja przy pomocy obrabiarek sterowanych numerycznie,

- uruchamianie i utrzymanie w ruchu technicznych systemów wytwarzania narzędzi,

- formowanie elementów konstrukcyjnych przy zastosowaniu obróbki skrawaniem,

- wytwarzanie podzespołów systemów do produkcji narzędzi,

- wytwarzanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy narzędzi ręcznych,

- planowanie i uruchamianie technicznych systemów sterowania,

- wykonywanie powierzchni roboczych narzędzi obróbczych,

- wytwarzanie elementów konstrukcyjnych na urządzeniach skomputeryzowanych,

- planowanie i produkcja technicznych systemów do produkcji narzędzi,

- wprowadzanie zmian w technicznych urządzeniach do produkcji narzędzi i dostosowywanie ich do wymogów produkcji.

Działy tematyczne są dobierane pod kątem konkretnych zadań i realizowanych procesów roboczych.

Tekst rozporządzenia na temat nauki zawodów dla przemysłu metalowego znajdziesz tutaj.
Tekst ramowego planu nauczania dla zawodu mechanik narzędziowy znajdziesz tutaj.

Wymiar godzin (teoria)

Podczas nauki zawodu mechanik narzędziowy w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej. Zajęcia w szkole zawodowej są realizowane częściowo w formie zblokowanej w klasach specjalnościowych i zajmują z reguły 20% łącznego czasu nauki zawodu. Ogólny wymiar godzin zajęć teoretycznych wynosi 1020 godzin.

Wymiar godzin (praktyka)

Podczas nauki zawodu mechanik narzędziowy w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej. Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły 80% całego okresu nauki zawodu.

Koszt kształcenia

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. podręczników fachowych), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy. Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe-Rechner (BAB)].

Wynagrodzenie za okres nauki i formy wsparcia

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 1000 do 1200 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB).

Perspektywy zawodowe i zarobkowe

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Układy taryfowe

Z reguły obowiązuje aktualny układ taryfowy, który został zawarty na czas określony pomiędzy odpowiednimi zrzeszeniami pracodawców i Przemysłowym Związkiem Zawodowym Branży Metalowej [IG Metall] w danym kraju związkowym.

Możliwości dalszego kształcenia

Spektrum tematyki form zawodowego kształcenia ustawicznego jest szerokie i sięga od mechaniki narzędziowej i mechaniki precyzyjnej, poprzez technologie obróbki metali skrawaniem, aż po elektrotechnikę dla nielektryków. Mechanicy narzędziowi chcący wyspecjalizować się w bardzo wąskiej dziedzinie również znajdą odpowiednie oferty zaczynając od produkcji, poprzez remonty, aż po kontrolę jakości. Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety możliwości kontynuowania kształcenia zawodowego. Logiczną drogą rozwoju jest zdanie egzaminu na stopień mistrza ze specjalizacją przemysł metalowy. Do pełnienia funkcji kierowniczych i specjalistycznych, np. na średnim szczeblu kierowania, przygotowują również inne formy kształcenia ustawicznego, np. na kierunku technik w specjalności zawodowej technika maszynowa ze specjalizacją środki produkcji i produkcja narzędzi. Mechanicy narzędziowi, którzy legitymują się stopniem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych, mogą podjąć studia i uzyskać np. tytuł licencjata na kierunku budowa maszyn ze specjalnością technika konstrukcyjna.

Po spełnieniu określonych warunków możliwe jest podjęcie studiów również bez posiadania stopnia wykształcenia upoważniającego do podjęcia nauki w szkołach wyższych.

Interesujące linki

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Karriere im Maschinenbau
Portal internetowy Stowarzyszenia Niemieckich Producentów Maszyn i Urządzeń [Verband deutscher Maschinen- und Anlagenbau e.V.] poświęcony nauce zawodu, studiom i praktykom zawodowym na kierunkach związanych z budową maszyn

metallhandwerk.de
Strona internetowa, której wydawcą jest Niemieckie Zrzeszenie Rzemiosł Branży Metalowej [Bundesverband Metall - Vereinigung Deutscher Metallhandwerke]

www.dvs-verlag.de
Wydawnictwo DVS-Verlag zajmujące się technikami spawalniczymi i pokrewnymi jest wydawcą wielu czasopism fachowych dla przemysłu metalowego i ceramicznego. Na portalu internetowym DVS prowadzona jest niewielka giełda wolnych miejsc pracy dla fachowców z tych branż

www.techniker-forum.de
Informacje, niezależne doradztwo i opisy praktycznych doświadczeń związane tytułem zawodowym technika z egzaminem państwowym

http://www.me-vermitteln.de/
Strona poświęcona zawodom związanym z przemysłem metalowym i elektrotechnicznym:

Giełdy pracy i osób poszukujących zatrudnienia

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

http://www.icjobs.de
Obszerna oferta, zwłaszcza w dziedzinie zawodów technicznych

 
http://www.backinjob.de
Oferty miejsc pracy i giełda możliwości podjęcia nauki zawodu z podziałem na branże

http://www.aktuelle-jobs.de
Duża giełda ofert pracy dla wykwalifikowanego i niewykwalifikowanego personelu dla przemysłu, rzemiosła i handlu. Ogłoszenia zamieszczane są przeważnie przez firmy zajmujące się pośrednictwem pracy


http://www.bau.de
Giełda pracy dla budownictwa. Spektrum ofert sięga od architekta do prostych zawodów rzemieślniczych, uwzględnia także całą paletę zawodów  z branży handlu materiałami budowlanymi

Przedstawiciele pracobiorców (związki i organizacje zawodowe)

IG Metall Ostbrandenburg
Peter Ernsdorf
Zehmeplatz 11
D-15230 Frankfurt (Oder)
Deutschland
Telefon: +49 (0)335-554990
Telefon: +49 (0)335 - 5549734
E-mail: ostbrandenburg@igmetall.de
do strony głównej

DGB Bezirk Berlin-Brandenburg
Kapweg 4
13405 Berlin
Deutschland
Telefon: +4930 21 240 - 0
do strony głównej

Przedstawiciele pracodawców (izby, organizacje gospodarcze)

Handwerkskammer Cottbus
Altmarkt 17
03046 Cottbus
Deutschland
Telefon: +49355 7835-444
Telefon: +49355 7835-280
E-mail: hwk@hwk-cottbus.de
do strony głównej

Pośrednicy i urzędy pracy

EURES-Beratung
Agentur für Arbeit
Heinrich-von-Stephan-Straße 2
15230 Frankfurt (Oder)
Deutschland
Telefon: +49 335 570 3333
E-mail: Frankfurt-Oder.Eures@arbeitsagentur.de
do strony głównej