Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa.

Nauka kończy się uzyskaniem tytułu zawodowego: "Handlowiec - specjalista branży hotelarskiej" (niem. Hotelkaufmann/-frau).

Niemieckojęzyczny tekst rozporządzenia o nauce tego zawodu można znaleźć tutaj.

Zadaniem handlowców - specjalistów w branży hotelarskiej jest koordynacja współdziałania usług noclegowych, restauracji, kuchni, magazynu i administracji. Mogą oni w każdej chwili pracować w każdym z tych działów. Ich głównymi zadaniami sa jednak organizacja, zaopatrzenie i księgowość.

Handlowcy - specjaliści w branży hotelarskiej są zatrudniani głównie w hotelach, zajazdach i pensjonatach. Ponadto możliwość zatrudnienia dają także restauracje i kawiarnie oraz np. bistra w centrach handlowych. Pracują również w agencjach reklamowych zajmujących się usługami dla gastronomii, w prywatnych klinikach i sanatoriach czy też biurach podróży.

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista branży hotelarskiej (nazwa niemiecka: Hotelkaufmann / Hotelkauffrau) jest porównywalny z polskim zawodem:

- technik hotelarstwa, nauka zawodu na poziomie technikum (4 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

Na terenie regionu kształcenie w zawodzie handlowiec - specjalista branży hotelarskiej prowadzą m.in. wymienione zakłady pracy i szkoły.

Na terenie Brandenburgii można znaleźć liczne zakłady pracy oferujące miejsca nauki zawodu. Informacje na temat przedsiębiorstw tej branży w regionie można znaleźć m.in. za pomocą strony internetowej brandenburskiego oddziału Niemieckiego Zrzeszenia Hoteli i Gastronomii [Deutscher Hotel- und Gaststättenverband Brandenburg e. V. (DEHOGA Brandenburg)] tutaj.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki zawodu handlowiec - specjalista branży hotelarskiejlegitymujących się posiadaniem poziomu wykształcenia upoważniającego do podjęcia nauki w szkołach wyższych. Potwierdzają to dane z roku 2008, według których aż 59% kandydatów do nauki zawodu legitymowało się posiadaniem poziomu wykształcenia upoważniającego do podjęcia nauki w szkołach wyższych, 28% ukończyło Realschule (średni poziom wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej), 3% ukończyło Hauptschule (niższy poziom wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej), a tylko 1% nie ukończył wcześniej żadnej szkoły.

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

• Na wspólny wniosek ucznia i przedsiębiorstwa, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy m.in. od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu [Teilzeitberufsausbildung]. 
• Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.
• Wcześniejsze ukończenie nauki zawodu pracownik wykwalifikowany branży hotelarskiej i gastronomicznej jest zaliczane jako dwa lata. Pozostały okres nauki zawodu wynosi w takim wypadku 1 rok.
• W uzasadnionych przypadkach możliwe jest skrócenie okresu nauki zawodu dla uczniów, którzy z wynikiem pozytywnym ukończyli organizowane w przedsiębiorstwach przygotowawcze kursy kwalifikacyjne [Einstiegsqualifizierung].

Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych zdobywa się umiejętności z następujących dziedzin:

• Przyjmowanie gości, opieka nad nimi, udzielanie porad
• Przygotowywanie i kontrola pomieszczeń przeznaczonych dla gości
• Prowadzenie rozmów handlowych i przygotowywanie ofert
• Prowadzenie kasy hotelowej
• Planowanie, organizacja i realizacja imprez
• Opracowywanie, przeprowadzanie i kontrola realizacji działań marketingowych
• Planowanie zadań personelu, opracowywanie koncepcji obsługi gości, zaopatrzenie
• Wystawianie faktur i realizacja płatności
• Obliczanie kosztów i przychodów, analiza wskaźników finansowych
• Przygotowywanie kalkulacji cen
• Podawanie potraw i napojów 

Zajęcia teoretyczne (wymiar godzin podczas 3-letniej nauki zawodu):

Działy tematyczne związane z zawodem:

- Ekonomia (80)
- Produkty spożywcze, potrawy i napoje (200)
- Doradztwo i sprzedaż (360)
- Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa (200)
- Język obcy (120)

Działy tematyczne obowiązujące dla wszystkich zawodów:
- Język niemiecki (120)
- Nauka o społeczeństwie (120)
- Wychowanie fizyczne (120)
- Religia (wg tabel ramowego planu nauczania) 

Przegląd treści programowych, obejmowanych przez poszczególne działy tematyczne można znaleźć w ramowym planie nauczania tutaj.

Przegląd działów tematycznych dla zawodu specjalista branży hotelarskiej:

- Praca w kuchni (140)
- Praca przy obsłudze (120)
- Praca w magazynie (60)
- Doradztwo i sprzedaż w restauracji (100)
- Marketing (80)
- Prace gospodarcze (40)
- Zaopatrzenie i gospodarka materiałowa (60)
- Sprawy kadrowe (60)
- Ekonomika przedsiębiorstwa (100)
- Sterowanie i kontrola nad procesami pracy w przedsiębiorstwie (100)
- Organizacja imprez (20)

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy. Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy. Dostępny w sieci kalkulator wysokości stypendium na okres nauki zawodu można znaleźć tutaj.

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł, rzemiosło, handel itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego. W pewnych warunkach, np. kiedy w danym zakładzie pracy nie obowiązują układy taryfowe, możliwe jest również swobodne ustalenie wysokości wynagrodzeń za okres nauki zawodu.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie mogą w poszczególnych latach nauki otrzymywać miesięcznie następujące wynagrodzenia za okres nauki zawodu:

- w pierwszym roku nauki – od 375 do 517 euro,

- w drugim roku nauki – od 466 do 589 euro,

- w trzecim roku nauki – od 543 do 660 euro,

Źródło:

Bank danych na temat wynagrodzeń za okres nauki zawodu [Datenbank Ausbildungsvergütungen (DAV)] Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego [Bundesinstitut für Berufsbildung (BIBB)].

Wskazówka:

Uczniowie pobierający naukę tego zawodu w systemie wyłącznie szkolnym nie otrzymują wynagrodzenia za okres nauki zawodu.

Jeden zawód – wiele możliwości

Pracując we wszystkich działach przedsiębiorstwa, czy to w recepcji, w rezerwacji, w sprzedaży usług, w restauracji, przy organizacji bankietów, czy w administracji, przedstawiciele tego zawodu mają bardzo szerokie możliwości kariery zawodowej. Mają szansę awansować na stanowisko kierownika działu, dyrektora hotelu lub zostać przedsiębiorcą, prowadzącym samodzielną działalność w branży hotelarsko-gastronomicznej.

Zarobki

Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Ponadto zarobkisą w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku przed pracownikiem wymagań. Poza tym z reguły zwraca się uwagę na posiadane przez niego doświadczenie oraz odpowiedzialność.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne. W zależności od regionu i branży występują różnice w wysokości zarobków.

Przykładowe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto może w tym zawodzie wynosić zgodnie z układami taryfowymi 1.996 euro. 

Źródło: Zbiór taryf Ministerstwa Pracy, Spraw Scjalnych, Rodziny i Kobiet kraju związkowego Bawaria

Jako że układy taryfowe zawarte dla branży hotelarsko-gastronomicznej w poszczególnych krajach związkowych nie są ogólnie obowiązujące, mogą być stosowane, lecz tylko w przypadkach, kiedy dany zakład pracy jest objęty takim układem.

Informacje na temat aktualnego stanu negocjacji taryfowych dla branży hotelarsko-gastronomicznej, m.in. dla Brandenburgii znajdziesz tutaj.

Ukończenie nauki z wynikiem pozytywnym i rozpoczęcie pracy zawodowej jest dopiero początkiem. Warunkiem odniesienia sukcesu zawodowego jest bycie na bieżąco z wiedzą fachową i ciągłe jej uzupełnianie, pogłębianie i dopasowywanie do aktualnych trendów.

Możliwości dalszego kształcenia zawodowego mogą być następujące:
- Kursy mistrzowskie (mistrz branży hotelarskiej)
- Kursy dla wykwalifikowanych specjalistów branży hotelarsko-gastronomicznej (egzaminy końcowe w izbach przemysłowo-handlowych)
- Zawodowe szkoły hotelarskie (kończące się uzyskaniem tytułu zawodowego ekonomisty branży gastronomicznej lub hotelarskiej z egzaminem państwowym)
- Praktyki zagraniczne
- Seminaria fachowe
- Kursy języków obcych

Kierunki studiów w szkołach wyższych:
- Ekonomista, specjalista zarządzania w branży hotelarskiej
- Ekonomista, specjalista w branży turystycznej
- Ekonomista, specjalista w dziedzinie ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem 

Informacje na temat warunków podjęcia nauki w szkołach wyższych w poszczególnych krajach związkowych znajdziesz tutaj.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Branchenfokus - Tourismus und Gastgewerbe
Informacje Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii

DSFT Wissensportal Tourismus
Platforma internetowa zawierająca aktualności, artykuły, publikacje i opracowania z branży turystycznej oraz informacje na temat nauki zawodów i kształcenia ustawicznego w tej branży; wspierana przez Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii.

gastronomie.de
Branżowy magazyn online
 
planet-beruf.de 
Informacje na temat szkolnictwa zawodowego
 
http://www.ahgz.de/ 
Czasopismo branżowe „Allgemeine Hotel- und Gastronomie-Zeitung”
 
http://www.der-hotelier.de/
Portal specjalistyczny branży hotelarskiej i gastronomicznej

http://www.gastronomie-mag.de/ 
Magazyn specjalistyczny dla przedsiębiorców w branży hotelaskiej i gastronomicznej oraz dla szefów kuchni
 
http://www.gastronomie-report.de/ 
Czasopismo fachowe „Gastronomie Report”

http://www.gastrotel.de/ 
Magazyn specjalistyczny dla przedsiębiorców i menedżerów w branży hotelarskiej i gastronomicznej

Ilustrowane czasopismo fachowe dla kadry menedżerskiej w branży hotelarskiej

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

www.hogastjob.com
Portal z ofertami pracy w branży turystycznej i gastronomii z Niemiec , Austrii i Tyrolu Południowego

www.ahgzjobs.de
Giełda ofert pracy w hotelarstwie i gastronomii

www.ycg.de
Your Career Group - Internetowa giełda pracy w hotelarstwie, gastronomii i turystyce

www.rollingpin.de/
Giełda pracy w hotelarstwie, gastronomii i turystyce morskiej

http://www.hoteljob-deutschland.de
http://www.hoteljob-international.de
Międzynarodowy, internetowy rynek ofert pracy

http://www.job-hotel.eu
Portal poświęcony pracy i karierze zawodowej w hotelarstwie, gastronomii i turystyce
 
http://www.dehoga-bayern.de/ausbildung-und-karriere.html
Portal Bawarskiego Zrzeszenia Hoteli i Gastronomii [Bayerischer Hotel- und Gaststättenverband] poświęcony możliwościom kariery zawodowej

http://www.careerjet.de

Internetowa wyszukiwarka ofert pracy z podziałem na branże i regiony