Nauka zawodu w systemie dualnym
Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa.
Nauka kończy się uzyskaniem tytułu zawodowego: "Specjalista branży restauracyjnej" (niem. Restaurantfachmann/-frau).
Niemieckojęzyczny tekst rozporządzenia o nauce tego zawodu można znaleźć tutaj.
Specjlaiści branży restauracyjnej zajmują się obsługą gości w zakładach gastronomicznych. W pierwszym rzędzie doradzają im przy wyborze potraw i napojów, podają do stołu, i inkasują należności. Zajmują się jednak także przygotowywaniem większych imprez. W hotelach pracują poza tym również przy obsłudze gości na poszczególnych piętrach.
Zatrudnienie znajdują przede wszystkim w restauracjach, hotelach, zajazdach i pensjonatach. Ponadto mogą pracować w kawiarniach znajdujących się w domach i centrach handlowych, obiektach sportowych i rozrywkowych lub np. zakładach masarniczych oferujących usługi cateringowe.
Niemiecki zawód specjalista branży restauracyjnej (nazwa niemiecka: Restaurantfachmann/-frau) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.
Na terenie regionu kształcenie w zawodzie specjalista branży restauracyjnej prowadzą m.in. wymienione zakłady pracy i szkoły.
Informacje na temat przedsiębiorstw tej branży oferujących miejsca nauki zawodu w regionie można znaleźć m.in. za pomocą strony internetowej brandenburskiego oddziału Niemieckiego Zrzeszenia Hoteli i Gastronomii [niem. Deutscher Hotel- und Gaststättenverband Brandenburg e. V. (DEHOGA Brandenburg)] tutaj.
Konrad-Wachsmann OberstufenzentrumZasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.
Przedsiębiorstwa zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki zawodu specjalista branży restauracyjnejlegitymujących się posiadaniem średniego poziomu wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej, odpowiadającego ukończeniu Realschule. Potwierdzają to dane z roku 2008, według których aż 43% kandydatów do nauki zawodu legitymowało się ukończeniem Realschule, 33% ukończyło Hauptschule (niższy poziom wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej), 8% posiadało wykształcenie upoważniające do podjęcia nauki w szkołach wyższych, a tylko 2% nie ukończyło wcześniej żadnej szkoły.
Nauka zawodu trwa 3 lata
Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych zdobywa się np. wiedzę z następujących dziedzin:
- Kształcenie zawodowe, prawo pracy i układy zbiorowe,
- Struktura i organizacja zakładu pracy, w którym prowadzona jest nauka zawodu,
- Bezpieczeństwo i higiena pracy,
- Ochrona środowiska,
- Zasady obowiązujące w kontaktach z gośćmi, udzielanie porad, sprzedaż,
- Zastosowanie urządzeń, maszyn i dóbr użytkowych, planowanie pracy,
- Higiena,
- Praca w kuchni,
- Praca przy obsłudze gości,
- Organizacja pracy w biurze i komunikacja,
- Gospodarka materiałowa i surowcowa,
- Reklama i wsparcie sprzedaży,
- Prace gospodarcze.
Zajęcia teoretyczne obejmują następujące działy tematyczne (wymiar godzin podczas 3-letniej nauki zawodu):
Działy tematyczne związane z zawodem:
- Ekonomika (120)
- Praca w kuchni (160)
- Praca przy obsłudze gości (120)
- Praca w magazynie (80)
Działy tematyczne obowiązujące dla wszystkich zawodów:
- Język niemiecki(120)
- Nauki społeczne (120)
- Wychowanie fizyczne (120)
- Religia / Etyka (wg tabel ramowego planu nauczania)
Zakres przedmiotów obowiązkowych do wyboru (120)
Przegląd treści programowych, obejmowanych przez poszczególne działy tematyczne można znaleźć w ramowym planie nauczania tutaj.
Przegląd działów tematycznych dla nauki zawodu specjalista branży restauracyjnej:
-Udzielanie porad i sprzedaż w restauracji (120)
- Marketing (80)
- Prace gospodarcze (40)
- Gospodarka surowcowa i materiałowa (80)
- Organizacja pracy w restauracji (40)
- Obchodzenie się i sprzedaż napojów (120)
- Kierowanie odcinkiem pracy (80)
- Praca przy obsłudze imprez okolicznościowych (80)
- Praktyczne zajęcia zawodowe (2840; z tego praktyka w zakładzie pracy 1920)
Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.
Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy.
Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy. Dostępny w sieci kalkulator wysokości stypendium na okres nauki zawodu można znaleźć tutaj.
Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł, rzemiosło, handel itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego. W pewnych warunkach, np. kiedy w danym zakładzie pracy nie obowiązują układy taryfowe, możliwe jest również swobodne ustalenie wysokości wynagrodzeń za okres nauki zawodu.
Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Uczniowie mogą w poszczególnych latach nauki otrzymywać miesięcznie następujące wynagrodzenia za okres nauki zawodu:
- w pierwszym roku nauki – od 388 do 523 euro,
- w drugim roku nauki – od 476 do 593 euro,
- w trzecim roku nauki – od 552 do 665 euro,
Źródło:
Bank danych na temat wynagrodzeń za okres nauki zawodu [Datenbank Ausbildungsvergütungen (DAV)] Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego [Bundesinstitut für Berufsbildung (BIBB)].
Jeden zawód – wiele możliwości
Specjaliści branży restauracyjnej pracując w większych restauracjach i barach mogą awansować od stanowiska młodszego kelnera do kierownika działu, dyrektora restauracji lub menedżera pionu gastronomicznego [F&B-Manager]. Dzięki zdobytemu wykształceniu mają świetne warunki ku temu, aby zajmować odpowiednie pozycje w branży zajmującej się organizacją bankietów i imprez okolicznościowych lub samodzielnie prowadzić zakład gastronomiczno-hotelarski.
Zarobki
Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Ponadto zarobkisą w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku przed pracownikiem wymagań. Poza tym z reguły zwraca się uwagę na posiadane przez niego doświadczenie oraz odpowiedzialność.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne. W zależności od regionu i branży występują różnice w wysokości zarobków.
Przykładowe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto może w tym zawodzie wynosić zgodnie z układami taryfowymi 1.996 euro.
Źródło: Zbiór taryf Ministerstwa Pracy, Spraw Socjalnych, Rodziny i Kobiet kraju związkowego Bawaria
Ogólne układy zbiorowe dla branży gastronomicznej i hotelarskiej różnią się od siebie w poszczególnych krajach związkowych. Z reguły nie określają dolnej granicy wynagrodzeń czy też płac minimalnych. Personel zatrudniony przy obsłudze gości w branży gastronomicznej jest wynagradzany z reguły na zasadzie udziału w obrotach, który kształtuje się na poziomie od 12 do 15,5%.
Informacji na temat uregulowań taryfowych w branży hotelarsko-gastronomicznej udziela branżowyzwiązek zawodowy NGG.
Jako że układy taryfowe zawarte dla tej branży w poszczególnych krajach związkowych nie są ogólnie obowiązujące, obowiązek dotrzymywania standardów taryfowych nie istnieje, jeżeli dany zakład pracy nie jest objęty takim układem. Poza tym w poszczególnych krajach związkowych, a nawet w zależności od konkretnej lokalizacji występują duże różnice.
Informacje na temat wysokości wynagrodzeń taryfowych można znaleźć informacji w archiwum taryf Fundacji Hansa Böcklera [WSI-Tarifarchiv].
Informacje na temat aktualnego stanu negocjacji taryfowych dla branży hotelarsko-gastronomicznej, m.in. dla Brandenburgii znajdziesz tutaj.
Ukończenie nauki z wynikiem pozytywnym i rozpoczęcie pracy zawodowej jest dopiero początkiem. Warunkiem odniesienia sukcesu zawodowego jest bycie na bieżąco z wiedzą fachową i ciągłe jej uzupełnianie, pogłębianie i dopasowywanie do aktualnych trendów.
Możliwości dalszego kształcenia zawodowego mogą być następujące:
- Kursy mistrzowskie (mistrz branży restauracyjnej)
- Kursy dla wykwalifikowanych specjalistów branży hotelarsko-gastronomicznej (egzaminy końcowe w izbach przemysłowo-handlowych)
- Zawodowe szkoły hotelarskie (kończące się uzyskaniem tytułów zawodowych gastronoma lub ekonomisty branży gastronomicznej lub hotelarskiej z egzaminem państwowym)
- Praktyki zagraniczne
- Seminaria fachowe
- Kursy języków obcych
Kierunki studiów w szkołach wyższych:
- Ekonomista, specjalista zarządzania w branży hotelarskiej
- Ekonomista, specjalista w branży turystycznej
- Ekonomista, specjalista w dziedzinie ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem (bez specjalizacji branżowej)
Przegląd informacji na temat możliwości kształcenia ustawicznego, oferowany przez Federalną Agencją d.s. Pracy znajdziesz tutaj.
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Branchenfokus - Tourismus und Gastgewerbe
Informacje Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii
DSFT Wissensportal Tourismus
Platforma internetowa zawierająca aktualności, artykuły, publikacje i opracowania z branży turystycznej oraz informacje na temat nauki zawodów i kształcenia ustawicznego w tej branży; wspierana przez Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii.
gastronomie.de
Branżowy magazyn online
planet-beruf.de
Informacje na temat szkolnictwa zawodowego
http://www.ahgz.de/
Czasopismo branżowe „Allgemeine Hotel- und Gastronomie-Zeitung”
http://www.der-hotelier.de/
Portal specjalistyczny branży hotelarskiej i gastronomicznej
http://www.gastronomie-mag.de/
Magazyn specjalistyczny dla przedsiębiorców w branży hotelaskiej i gastronomicznej oraz dla szefów kuchni
http://www.gastronomie-report.de/
Czasopismo fachowe „Gastronomie Report”
http://www.gastrotel.de/
Magazyn specjalistyczny dla przedsiębiorców i menedżerów w branży hotelarskiej i gastronomicznej
Ilustrowane czasopismo fachowe dla kadry menedżerskiej w branży hotelarskiej
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
www.hogastjob.com
Portal z ofertami pracy w branży turystycznej i gastronomii z Niemiec , Austrii i Tyrolu Południowego
www.ahgzjobs.de
Giełda ofert pracy w hotelarstwie i gastronomii
www.ycg.de
Your Career Group - Internetowa giełda pracy w hotelarstwie, gastronomii i turystyce
www.rollingpin.de/
Giełda pracy w hotelarstwie, gastronomii i turystyce morskiej
http://www.hoteljob-deutschland.de
http://www.hoteljob-international.de
Międzynarodowy, internetowy rynek ofert pracy
http://www.job-hotel.eu
Portal poświęcony pracy i karierze zawodowej w hotelarstwie, gastronomii i turystyce
http://www.dehoga-bayern.de/ausbildung-und-karriere.html
Portal Bawarskiego Zrzeszenia Hoteli i Gastronomii [Bayerischer Hotel- und Gaststättenverband] poświęcony możliwościom kariery zawodowej
