Nauka zawodu w systemie dualnym
Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa.
Nauka kończy się uzyskaniem zawodu:"Handlowiec specjalista zarządzania systemami informatycznymi (DE)" [Kaufmann/Kauffrau für IT-Systemmanagement]
Niezależnie od tego, czy chodzi o system komputerowy, czy telefon, handlowcy - specjaliści zarządzania systemami informatycznym doradzają klientom w wyczerpujący i fachowy sposób podczas planowania i nabywania różnych produktów z branży IT.
W tym celu analizują specjalne wymagania klienta i opracowują odpowiadające im rozwiązania informatyczne i telekomunikacyjne. Kierują projektami od strony handlowej, technicznej i organizacyjnej.
Kalkulują ceny i przygotowują oferty, informują klientów o możliwościach finansowania i zawierają odpowiednie umowy. Ponadto nabywają niezbędny sprzęt i oprogramowanie, instalują systemy IT, uruchamiają je i przekazują klientom do użytkowania. Do ich zadań należą również usługi serwisowe.
Handlowcy - specjaliści systemów informatycznych i telekomunikacyjnych są do dyspozycji klientów jako ich osoby kontaktowe, szkolą klientów i zapoznają ich z obsługą nowych systemów. Ponadto opracowują i realizują strategie marketingowe.
Niemiecki zawód Handlowiec specjalista zarządzania systemami informatycznymi (nazwa niemiecka: Kaufmann für IT-System-Management) nie posiada bezpośredniego odpowiednika w polskim systemie szkolnictwa zawodowego, ale jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.
Na terenie regionu kształcenie w zawodzie handlowiec specjalista zarządzania systemami informatycznymi prowadzą m.in. wymienione zakłady pracy i szkoły.
Konrad-Wachsmann OberstufenzentrumZasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.
Przedsiębiorstwa zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki zawodu handlowiec - specjalista systemów informatycznych i telekomunikacyjnych legitymujących się posiadaniem średniego poziomu wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej, odpowiadającego ukończeniu np. Realschule.
Nauka zawodu trwa 3 lata.
Skrócenie okresu nauki
- Na wspólny wniosek ucznia i przedsiębiorstwa, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu [Teilzeitberufsausbildung].
- Rządy poszczególnych krajów związkowych mogą ustalić warunki zaliczenia okresów nauki w szkołach oraz innych placówkach prowadzących kształcenie zawodowe. Warunkiem zaliczenia okresu nauki jest wspólny wniosek ucznia i przedsiębiorstwa, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe.
- Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.
Przedłużenie okresu nauki
Jednostka odpowiedzialna za kształcenie zawodowe może w wyjątkowych przypadkach, o ile jest to niezbędne, przedłużyć okres nauki zawodu.
Podczas pierwszego roku nauki zawodu w przedsiębiorstwie uczniowie uczą się przykładowo:
- jakie typowe systemy techniki informatycznej i telekomunikacyjnej są dostępne na rynku oraz czym różnią się od siebie pod względem obszarów zastosowań, wydajności i ekonomiczności,
- jakie są typowe systemy sprzętowe i programowe oraz formaty danych stosowane do przesyłu danych,
- w jaki sposób tworzy się aplikacje w języku makro lub programistycznym,
- w jaki sposób instaluje się i konfiguruje komponenty sprzętowe i systemy operacyjne,
- jakimi względami należy kierować się podczas analizy informacji o produktach oraz jak zbierać i porównywać oferty.
Podczas drugiego roku nauki zawodu uczniom przekazuje się m.in. wiedzę z następujących zakresów:
- jakie przemiany wywołane rozwojem technicznym, gospodarczym i społecznym można stwierdzić w obszarach zastosowań techniki informatycznej i telekomunikacyjnej,
- w jaki sposób należy udzielać informacji i porad klientom oraz jak uwzględniać ich interesy,
- w jaki sposób wykonuje się inwentaryzację systemów informatycznych i telekomunikacyjnych klienta oraz jak ocenić je pod kątem wydajności, funkcjonalności, ekonomiczności i możliwości rozbudowy,
- jakie czynniki bierze się pod uwagę podczas ustalania formatów wejścia i wyjścia, formatów danych i algorytmów przetwarzania danych.
W trzecim roku nauki uczniowie zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
- w jaki sposób opracowuje się dopasowane do potrzeb klienta koncepcje oprogramowania oraz jak ustala się etapy wykonania zlecenia,
- w jaki sposób ustala się oferowaną cenę z uwzględnieniem narzutów oraz jak udzielić klientowi porady odnośnie możliwości finansowania,
- w jaki sposób koordynuje się usługi obce w ramach projektu,
- w jaki sposób instruuje się użytkowników na temat obsługi systemów, jak ustala się metody szkoleń oraz jak przeprowadza się szkolenia dla użytkowników,
- jakimi względami należy kierować się podczas opracowywania i modyfikowania instrukcji obsługi i innej dokumentacji.
Poza tym uczniowie poszerzają lub pogłębiają swoje umiejętności i wiedzę w jednym z poniższych obszarów zastosowań:
- systemy branżowe,
- systemy standardowe,
- aplikacje techniczne,
- aplikacje handlowe,
- systemy edukacyjne.
Konkretny obszar zastosowań ustalany jest przez zakład pracy, w którym realizowana jest nauka zawodu.
Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się np. wiedzę z następujących zakresów:
- jakie zadania oraz pozycję na rynku ma przedsiębiorstwo, w którym odbywają naukę zawodu, oraz w jaki sposób jest zorganizowane,
- jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
- w jaki sposób stosowane są specyficzne dla zawodu przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- na jakie czynności związane z ochroną środowiska należy zwracać uwagę.
W szkole zawodowej przedmiotem zajęć teoretycznych są następujące działy tematyczne:
- Zakład pracy i jego otoczenie,
- Procesy gospodarcze i organizacja zakładu,
- Źródła informacji i metody pracy,
- Proste systemy informatyczne i telekomunikacyjne,
- Specjalistyczny język angielski,
- Opracowywanie i udostępnianie systemów aplikacji,
- Sieciowe systemy informatyczne i telekomunikacyjne,
- Stosunki panujące na rynku i kontakty z klientami,
- Sieci publiczne, usługi,
- Konserwacja systemów informatycznych i telekomunikacyjnych,
- Rachunkowość i controlling.
Wymiar godzin dla poszczególnych działów tematycznych podczas nauki zawodu handlowiec - specjalista systemów informatycznych i telekomunikacyjnych:
- Zakład pracy i jego otoczenie: 20 godzin
- Procesy gospodarcze i organizacja zakładu: 80 godzin
- Źródła informacji i metody pracy: 40 godzin
- Proste systemy IT: 80 godzin
- Specjalistyczny język angielski: 60 godzin
- Opracowywanie i udostępnianie systemów aplikacji: 240 godzin
- Sieciowe systemy IT: 100 godzin
- Stosunki panujące na rynku i kontakty z klientami: 100 godzin
- Sieci publiczne, usługi: 40 godzin
- Konserwacja systemów IT: 40 godzin
- Rachunkowość i controlling: 80 godzin
Łącznie: 880 godzin
Wymiar zajęć praktycznych, poza zajęciami teoretycznymi w szkole zawodowej, wynosi 26-32 godzintygodniowo.
Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.
Możliwości uzyskania wsparcia finansowego
Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy. Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator wysokości stypendium na okres nauki zawodu, który można znaleźć tutaj.
Wynagrodzenie za okres nauki zawodu
Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.
Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.
Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 900 do 1100 Euro wynagrodzenia miesięcznego.
Źródło:
(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)
Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.
Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...
W przypadku handlowców - specjalistów systemów informatycznych i telekomunikacyjnych mogą obowiązywać różne układy taryfowe. Podstawowym kryterium ich stosowania jest branża, w której informatyk jest zatrudniony. W grę mogą tu wchodzić na przykład układy taryfowe dla służb publicznych albo przemysłu metalowego i elektrotechnicznego.
Zdobywanie kwalifikacji i specjalizacja
Spektrum tematyczne form kształcenia ustawicznego dającego możliwość adaptacji zawodowej jest szerokie i sięga od menedżmentu informacyjnego w branży IT i wsparcia systemów IT, poprzez analizę i technikę systemów IT, aż po marketing i sprzedaż. Handlowcy - specjaliści systemów IT, którzy chcieliby się wyspecjalizować w konkretnej dziedzinie również znajdą odpowiednie oferty w takich dziedzinach jak zaopatrzenie czy obsługa klienta.
Awans zawodowy
Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety możliwości kontynuowania kształcenia zawodowego. Logiczną drogą rozwoju zawodowego jest zdanie egzaminu na specjalistę obsługi klienta w branży IT. Do pełnienia funkcji kierowniczych i specjalistycznych, np. na średnim szczeblu kierowania, przygotowują również inne formy kształcenia ustawicznego, jak np. zdobycie tytułu ekonomisty w branży przetwarzania informacji.
Studia
Handlowcy - specjaliści systemów informatycznych i telekomunikacyjnych, którzy legitymują się stopniem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych, mogą podjąć studia i uzyskać np. tytuł licencjata na kierunku informatyka. Po spełnieniu określonych warunków, możliwe jest również podjęcie studiów bez wcześniejszego ukończenia odpowiedniego stopnia wykształcenia.
Informacje na temat warunków podjęcia nauki w szkołach wyższych w poszczególnych krajach związkowych znajdziesz tutaj.
Wskazówka:
Dla szczególnie uzdolnionych młodych fachowców istnieje możliwość otrzymania stypendium i wsparcia podczas korzystania z form kształcenia ustawicznego lub studiów wyższych.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronach fundacji wspierającej kształcenie zawodowe osób uzdolnionych [Stiftung Begabtenförderung berufliche Bildung, w skrócie SBB] tutaj.
Samodzielna działalność gospodarcza
Osoby chcące się usamodzielnić mogą zgłosić działalność gospodarczą i założyć lub przejąć zakład usługowy lub przedsiębiorstwo handlowe. Może to być firma oferująca oprogramowanie lub usługi systemowe albo sprzedaż sprzętu i programów komputerowych. Handlowcy - specjaliści systemów IT mogą również podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie usług komputerowych.
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Prywatny portal internetowy poświęcony możliwościom kariery zawodowej:
www.monster.de
Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy:
www.joboerse.arbeitsagentur.de
Oferty pracy dla fachowców i kadr kierowniczych:
www.jobscout24.de
