Nauka zawodu w systemie dualnym
Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa.
Nauka kończy się uzyskaniem zawodu: Pracownik farmacji d.s. administracyjnych i handlowych [Pharmazeutisch-kaumännische,-r Angestellte,-r]
Niemieckojęzyczny tekst rozporządzenia o nauce tego zawodu można znaleźć tutaj.
Większość pracowników farmacji d.s. administracyjnych i handlowych jest zatrudniona w aptekach prowadzących sprzedaż detaliczną. Pracownicy ci pracują w nich pod kierunkiem i nadzorem aptekarza / farmaceuty i wspierają go podczas wykonywania jego zadań, zwłaszcza o charakterze handlowym i organizacyjnym. Kontrolują stan magazynowy leków, składają zamówienia w hurtowniach lub bezpośrednio u producentów, dbają o prawidłowe składowanie leków i zajmują się opracowaniem faktur i specyfikacji dostaw. Ponadto są odpowiedzialni za prezentację towaru w pomieszczeniach przeznaczonych do sprzedaży i mogą wydawać klientom typowe dla aptek produkty, takie jak środki czystości i do pielęgnacji ciała dla dorosłych i niemowląt, artykuły dietetyczne i środki ochrony roślin. Do wydawania leków nie są uprawnieni. Poza aptekami prowadzącymi sprzedaż detaliczną pracownicy farmacji d.s. administracyjnych i handlowych są zatrudniani w:
- w aptekach szpitalnych,
- w przemyśle farmaceutycznym,
- w placówkach publicznej służby zdrowia,
- w hurtowniach farmaceutycznych,
- w drogeriach.
Niemiecki zawód Pracownik farmacji d.s. administracyjnych i handlowych(nazwa niemiecka: Physiotherapeut/-in jest porównywalny obecnie tylko z polskim zawodem:
- Technik farmaceutyczny, nauka zawodu na poziomie Ausbildungsniveau – postsekundäre berufliche Schule (poln. szkoła policealna).
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.
Na terenie regionu kształcenie w zawodzie pracownik farmacji d.s. administracyjnych i handlowych prowadzą m.in. wymienione zakłady pracy i szkoły.
Oberstufenzentrum Johanna Just PotsdamWymagane wykształcenie:
Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego. W praktyce jednak firmy zatrudniają przeważnie przyszłych pracowników farmacji d.s. administracyjnychi handlowych legitymujących się posiadaniem średniego poziomu wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej, odpowiadającego ukończeniu np. Realschule. W roku 2009 naukę zawodu rozpoczęło 1.917 przyszłych pracowników farmacji d.s. administracyjnychi handlowych. 64% posiadało średni poziom wykształcenia, 21% ukończyło Hauptschule. Wykształcenie uprawniające do podjęcia studiów wyższych posiadało 12 %, a 1% nie ukończył wcześniej żadnej szkoły.
Pozostałe warunki przyjęcia:
- zaświadczenie lekarskie o wynikach badania wstępnego
Więcej informacji na temat możliwości podjęcia nauki tego zawodu można znaleźć na stronach internetowych krajowych izb aptekarskich oraz tutaj.
Nauka zawodu trwa 3 lata.
Skrócenie lub przedłużenie okresu nauki:
Wniosek o skrócenie możezostać złożony, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu [Teilzeitberufsausbildung].
Rządy krajów związkowych mogą ustalić warunki zaliczenia okresów nauki w szkołach oraz innych placówkach prowadzących kształcenie zawodowe. Warunkiem jest wspólny wniosek ucznia i przedsiębiorstwa, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe. Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy. Jednostka odpowiedzialna za kształcenie zawodowe może w wyjątkowych przypadkach, o ile jest to niezbędne, przedłużyć okres nauki zawodu.
Podczas praktycznej nauki zawodu przyszli pracownicy farmacji d.s. administracyjnych i handlowych uczą się przykładowo:
- jakie przepisy prawne obowiązują w działalności aptek,
- w jaki sposób ustalane są ceny leków,
- co oznaczają fachowe terminy farmaceutyczne oraz jakich określeń używa się w odniesieniu do składników, narkotyków (w rozumieniu wysuszonych części roślin) oraz sposobów sporządzania,
- w jaki sposób udzielać pomocy podczas sporządzania i kontroli leków, jak je rozlewać lub rozważać, pakować, oznakowywać i przygotowywać do wydania,
- w jaki sposób wykonywać prace związane z prowadzeniem rejestrów i dokumentacji,
- w jaki sposób przyjmuje się i sprawdza dostarczony towar oraz jak rejestruje się dostawy towaru,
- jakie źródła zaopatrzenia oraz metody zamawiania towaru się wykorzystuje oraz jak przygotowuje się i realizuje zamówienia,
- w jaki sposób funkcjonują systemy elektronicznej obróbki danych wykorzystywane w działalności aptek,
- jak w prawidłowy sposób magazynuje się towar,
- na co należy zwracać uwagę podczas nadawania, przyjmowania i rozdzielania przesyłek pocztowych,
- na czym polega przygotowanie do sprzedaży (przykładowo oznakowanie produktów),
- jakie działania wykorzystuje się w celu reklamy i wsparcia sprzedaży,
- jakie są typowe formy leków i w jaki sposób się je stosuje,
- jakich przepisów należy przestrzegać podczas obchodzenia się z lekami,
- w jaki sposób obsługuje się i utrzymuje w odpowiednim stanie urządzenia wykorzystywane w pracy,
- na co należy zwracać uwagę przy rozliczaniu recept,
- w na czym polega udział w inwentaryzacji,
- w jaki sposób zgodnie z przepisami utylizuje się opakowania, leki i inne produkty,
- w jaki sposób udziela się porad i prowadzi sprzedaż produktów typowych dla aptek, np. w jaki sposób przedstawić ofertę, udzielić klientowi informacji o produkcie, a następnie dokonać sprzedaży i przyjąć należność.
Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się np. wiedzę z następujących zakresów:
- jaką rolę odgrywają apteki w systemie opieki zdrowotnej i w gospodarce,
- w jaki sposób zorganizowana jest firma, w której realizowana jest nauka zawodu,
- czego należy przestrzegać w związku z przepisami BHP, przepisami na temat ochrony środowiska oraz zasadami racjonalnego gospodarowania energią i materiałami.
Na początku drugiego roku nauki stan wiedzy uczniów sprawdzany w formie pisemnego egzaminu z następujących przedmiotów:
- Działalność apteki i specyficzne przepisy prawne,
- Przyjęcie i składowanie towaru,
- Leki,
- Farmaceutyczny język fachowy,
- Ekonomia i nauka o społeczeństwie.
Na zakończenie okresu nauki przed izbą aptekarską musi zostać złożony egzamin końcowy z następujących przedmiotów:
- w formie pisemnej:
- Ekonomika farmacji,
- Asortyment produktów i sprzedaż,
- Ekonomia i nauka o społeczeństwie,
- w formie ustnej:
- Gospodarka towarem,
- Czynności służbowe wg regulaminu działalności aptek.
Zajęcia w szkole zawodowej odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu albo formie zajęć blokowych. W tym drugim przypadku roczny materiał zajęć teoretycznych realizowany jest w blokach trwających np. trzy lub cztery tygodnie.
Podczas zajęć teoretycznych w szkole zawodowej zdobywa się podstawową wiedzę z zakresu ekonomiki ogólnej i branżowej, towaroznawstwa farmaceutycznego, rachunkowości z elementami elektronicznego przetwarzania danych, informatyki, edycji danych i tekstów.
Przegląd treści programowych, obejmowanych przez poszczególne działy tematyczne można znaleźć w ramowym planie nauczania tutaj.
Praktyczna nauka zawodu odbywa się w pozostałe dni tygodnia w zakładzie pracy realizującym kształcenie.
Uczniowie odbywają naukę zawodu przeważnie w aptekach lub placówkach publicznej służby zdrowia. Pracują przy tym zwykle w pomieszczeniach sprzedaży i magazynowych oraz w biurach. W związku z tym nabywają umiejętności m.in. z zakresu gospodarki towarem, np. zamawiania leków, tworzenia zapasów i ustalania cen, oraz prowadzenia dokumentacji handlowej i obsługi programów komputerowych.
Ponadto w zakres obowiązków ucznia wchodzi pomoc przy sporządzaniu, sprawdzaniu i wydawaniu leków. Szczegółowe informacje przekazywane są uczniom także na temat specyfiki apteki jako miejsca pracy i jej pozycji w systemie opieki zdrowotnej oraz istotnych regulacji prawnych.
Koszty nauki zawodu
Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej lub kursami międzyzakładowych ośrodkach kształcenia zawodowego mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.
Możliwości uzyskania wsparcia finansowego
Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy. Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator wysokości stypendium na okres nauki zawodu, który można znaleźć tutaj.
Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki.
Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około ca. 700 do 800 Euro wynagrodzenia miesięcznego.
Źródło: BERUFENET
Perspektywy zawodowe dla pracowników farmacji d.s. administracyjnych i handlowych są ściśle powiązane z sytuacją aptek. Obecnie trudno jest jeszcze oszacować długofalowe skutki zbliżających się w służbie zdrowia reform, w których następstwie należy się liczyć z redukcją etatów w aptekach. Pomimo to pracownik farmacji d.s. administracyjnych i handlowych jest ze względu na swoje kwalifikacje nieodzowną częścią składową personelu apteki. Udział kobiet wśród osób wykonujących ten zawód jest bardzo wysoki. Elastyczne godziny pracy i możliwość pracy w niepełnym wymiarze czynią ten zawód interesującym zwłaszcza dla matek wychowujących dzieci.
Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.
Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...
Informacje na temat obowiązujących układów zbiorowych pracy w sektorze farmaceutycznym można znaleźć na stronie internetowej Związku Zawodowego Pracowników Farmacji
Możliwymi kierunkami dalszego kształcenia i kształcenia ustawicznego zapewniającymi awans zawodowy są m.in.:
- Specjalista ekonomista w branży handlowej
- Ekonomista w branży handlowej z egzaminem państwowym
- Doradca handlowy w branży farmaceutycznej z egzaminem państwowym
Ponadto istnieją interesujące możliwości kształcenia w szkołach wyższych, np.:
- Aptekarz / farmaceuta
- Inżynier techniki farmacji
- Ekotrofolog
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Niemieckie Stowarzyszenie Farmaceutów (DAV)
https://www.abda.de/
Związek Zawodowy Pracowników Farmacji
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:
http://www.jobpilot.de
Ogólna giełda miejsc pracy z regionalnym filtrem wyszukiwania:
http://www.jobsuche.de
Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:
http://www.jobrobot.de
Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:
http://www.mamas.de
Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:
http://www.twi-gmbh.de
Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:
http://www.stepstone.de
Giełda miejsc pracy z podziałem na regiony, branże i formę zatrudnienia: