Nauka zawodu w systemie dualnym
Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (w Niemczech „Berufsausbildungsvertrag”, a w innych krajach lub regionach niemieckojęzycznych tj. w Austrii, Szwajcarii oraz we włoskim Tyrolu Południowym „Lehrvertrag”) z zakładem pracy. Odpowiednia szkoła zawodowa jest dobierana ze względu na siedzibę lub region, w którym działa dane przedsiębiorstwo. Praktyczną część nauki uczniowie odbywają w przedsiębiorstwach, a część teoretyczną realizuje szkoła zawodowa.
Osoby pracujące w tym zawodzie zajmują się montażem różnorodnych urządzeń, począwszy od pralek, zmywarek do naczyń, sprzętu gospodarstwa domowego i narzędzi dla majsterkowiczów, a skończywszy na pojazdach mechanicznych. Pojedyncze elementy konstrukcyjne lub zmontowane już podzespoły mechanicy monterzy łączą ze sobą stosując połączenia śrubowe, sworzniowe, zaciskowe, wtykowe lub klejowe w gotowe maszyny, aparaty i urządzenia. Zakładają również okablowanie i instalacje elektryczne oraz dokonują ich podłączenia. Po zakończeniu montażu sprawdzają sprawność funkcjonowania zmontowanych urządzeń. Ponadto nadzorują optymalny przebieg zautomatyzowanych procesów produkcyjnych i zapewniają przepływ materiałów.
Mechanicy – monterzy produkcji przemysłowej mają następujące zadania:
- Montaż elementów konstrukcyjnych i podzespołów w seryjnej produkcji przemysłowej:
- Kontrola i regulacja funkcji urządzeń, usuwanie błędów, dokonywanie napraw produktów:
- Aktywne uczestniczenie w zakładowych systemach sterowania produkcją i montażem oraz optymalizacji płynności procesów produkcyjnych:
- Obsługa i nadzór nad zautomatyzowanymi liniami produkcyjnymi lub elastycznymi systemami produkcyjnymi oraz rejestrowanie i interpretowanie pochodzących z nich danych.
- Nadzór i zapewnienie prawidłowego przepływu materiałów i środków pomocniczych na powierzonym odcinku roboczym.
- Przeprowadzanie kontroli jakości i prawidłowości funkcjonowania produktów.
- Prowadzenie statystyk danych jakościowych i ich interpretowanie.
- Regulowanie ustawień, bieżąca dbałość i konserwacja powierzonych maszyn, narzędzi, linii i systemów produkcyjnych.
Niemiecki zawód Mechanik - monter produkcji przemysłowej (niem. Fertigungsmechaniker) jest częściowo porównywalny z następującymi polskimi zawodami:
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.
Teoretyczna część nauki zawodu realizowana jest między innymi przez wymienione powyżej placówki szkolnictwa zawodowego.
Dane pracodawców oferujących praktyczną naukę zawodu można również znaleźć tutaj.
Eduard-Maurer-OberstufenzentrumZasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym [Berufsbildungsgesetz] lub Ustawie o rzemiośle [Handwerksordnung], nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.
Przedsiębiorstwa przyjmują przeważnie kandydatów do nauki zawodu mechanik – monter produkcji przemysłowej legitymujących się posiadaniem niższego poziomu wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej, odpowiadającego ukończeniu Hauptschule.
Nauka zawodu trwa 3 lata.
Po spełnieniu określonych warunków możliwe jest skrócenie okresu nauki zawodu.
Podczas pierwszego roku nauki zawodu w przedsiębiorstwie uczniowie uczą się przykładowo:
- jakie narzędzia (np. imadło ślusarskie, tuleja zaciskowa lub imak nożowy) stosuje się do mocowania i ustawiania obrabianych elementów i narzędzi,
- jakie są techniki ręcznej i maszynowej obróbki skrawaniem (piłowanie pilnikiem, dłutowanie, wiercenie, frezowanie)
- w jaki sposób piłuje się blachy, płyty, rury i profile ze stali i metali nieżelaznych oraz tworzyw sztucznych przy pomocy ręcznej piły ramowej,
- w jaki sposób łączy się obrabiane elementy (np. przez skręcanie śrubami, nitowanie, lutowanie lub spawanie).
W trakcie drugiego roku nauki uczniom przekazuje się m.in. wiedzę z zakresu:
- jakie systemy informatyczne stosuje się w procesach produkcyjnych oraz w jaki sposób pozyskuje się dla nich, wprowadza i potwierdza dane robocze,
- w jaki sposób dokonuje się montażu elementów konstrukcyjnych i podzespołów przy użyciu połączeń śrubowych, kołkowych, sworzniowych, zaciskowych, wtykowych lub klejowych,
- na czym polega prawidłowy transport i magazynowanie elementów montażowych.
W końcu, w trzecim roku nauki uczniowie dowiadują się:
- w jaki sposób, zgodnie z planami instalacji, montażu i przyłączenia układa się, mocuje i podłącza przewody, elementy i podzespoły elektryczne,
- na co należy zwracać uwagę podczas ustawiania i regulowania podzespołów i urządzeń,
- w jaki sposób montuje się i demontuje elementy konstrukcyjne i podzespoły zgodnie z dokumentacją techniczną,
- w jaki sposób sprawdza się funkcjonowanie zmontowanych podzespołów i urządzeń.
Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się informacje z następujących zakresów:
- jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
- w jaki sposób zorganizowane jest przedsiębiorstwo, w którym odbywają naukę zawodu oraz w jaki sposób funkcjonuje zaopatrzenie, produkcja, sprzedaż i administracja,
- w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- w jaki sposób stosowane i przestrzegane sa przepisy związane z ochroną środowiska.
Podczas zajęć teoretycznych w szkole zawodowej podczas pierwszego roku nauki zdobywa się podstawowe wiadomości, np. z zakresu technologii produkcji, kontroli jakości, materiałoznawstwa, i maszynoznawstwa.
W trakcie drugiego i trzeciego roku nauki przedmiotem zajęć teoretycznych są następujące działy tematyczne:
- przygotowanie montażu elementów konstrukcyjnych i podzespołów,
- organizacja procesów produkcyjnych,
- zabezpieczenie i optymalizacja przepływu materiałów,
- praca i efektywne współdziałanie w różnych zespołach roboczych,
- stosowanie narzędzi zarządzania jakością w produkcji,
- interpretacja planów remontowych oraz wykonywanie bądź zgłaszanie potrzeby wykonania czynności remontowych,
- wykonywanie prac montażowych,
- zapewnienie prawidłowości przebiegu i optymalizacja procesów produkcyjnych,
- praca wg podstawowych norm zarządzania jakością,
- obsługa i zapewnienie gotowości do pracy systemów zautomatyzowanych oraz współdziałanie przy optymalizowaniu procesów produkcyjnych, w których są one stosowane.
Podczas nauki zawodu mechanik - monter produkcji przemysłowej w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej. Zajęcia w szkole zawodowej są realizowane częściowo w formie zblokowanej w klasach specjalnościowych i zajmują z reguły 20% łącznego czasu nauki zawodu. Ogólny wymiar godzin zajęć teoretycznych wynosi 880 godzin.
Podczas nauki zawodu mechanik - monter produkcji przemysłowej w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej. Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.
Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.
Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB]. Informacji na ten temat udzielają odpowiednie terytorialnie Agencje d.s. Pracy. Na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium informuje odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator stypendium na okres nauki zawodu [Berufsausbildungsbeihilfe-Rechner (BAB)].
Wynagrodzenie za okres nauki zawodu
Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.
Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.
Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 1000 do 1150 Euro wynagrodzenia miesięcznego.
Źródło:
(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)
Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.
Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...
Z reguły obowiązuje aktualny układ taryfowy, który został zawarty na czas określony pomiędzy odpowiednimi zrzeszeniami pracodawców i Przemysłowym Związkiem Zawodowym Branży Metalowej [IG Metall] w danym kraju związkowym.
Spektrum tematyki form kształcenia ustawicznego w ramach adaptacji zawodowej jest bardzo szerokie i sięga od montażu w dziedzinie budowy maszyn i urządzeń przemysłowych, poprzez technologie obróbki metali, aż po wykorzystywane technologii informatycznych w budowie maszyn. Mechanicy - monterzy produkcji przemysłowej, którzy chcieliby się wyspecjalizować w jakiejś dziedzinie również znajdą odpowiednie oferty, np. w dziedzinie budowy maszyn i urządzeń przemysłowych, montażu elektronicznego sprzętu gospodarstwa domowego lub zarządzania jakością.
Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety form kształcenia ustawicznego umożliwiających awans zawodowy. Logiczną drogą rozwoju jest zdanie egzaminu na stopień mistrza ze specjalizacją przemysł metalowy. Do pełnienia funkcji kierowniczych i specjalistycznych, np. na średnim szczeblu kierowania, przygotowują również inne formy kształcenia ustawicznego, np. na kierunku technik w specjalności technika maszynowa, dział technika produkcyjna.
Mechanicy - monterzy produkcji przemysłowej, którzy legitymują się stopniem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych, mogą podjąć studia i uzyskać np. tytuł licencjata na kierunku budowa maszyn ze specjalnością technika produkcji.
Po spełnieniu określonych warunków możliwe jest podjęcie studiów również bez posiadania stopnia wykształcenia upoważniającego do podjęcia nauki w szkołach wyższych.
Więcej informacji na temat warunków podjęcia nauki w szkołach wyższych w poszczególnych krajach związkowych znajdziesz tutaj.
Liczne możliwości kształcenia ustawicznego oferuje również m.in. IHK-Projektgesellschaft mbH a m.in. Kreishandwerkerschaft Oderland (Spawanie): www.khoderland.de
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Karriere im Maschinenbau
Portal internetowy Stowarzyszenia Niemieckich Producentów Maszyn i Urządzeń [Verband deutscher Maschinen- und Anlagenbau e.V.] poświęcony nauce zawodu, studiom i praktykom zawodowym na kierunkach związanych z budową maszyn
metallhandwerk.de
Strona internetowa, której wydawcą jest Niemieckie Zrzeszenie Rzemiosł Branży Metalowej [Bundesverband Metall - Vereinigung Deutscher Metallhandwerke]
www.dvs-verlag.de
Wydawnictwo DVS-Verlag zajmujące się technikami spawalniczymi i pokrewnymi jest wydawcą wielu czasopism fachowych dla przemysłu metalowego i ceramicznego. Na portalu internetowym DVS prowadzona jest niewielka giełda wolnych miejsc pracy dla fachowców z tych branż
www.techniker-forum.de
Informacje, niezależne doradztwo i opisy praktycznych doświadczeń związane tytułem zawodowym technika z egzaminem państwowym
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Aktualne miejsca nauki zawodu w Brandenburgii Wschodniej:
Obszerna oferta, zwłaszcza w dziedzinie zawodów technicznych:
Oferty miejsc pracy i giełda możliwości podjęcia nauki zawodu z podziałem na branże:
Duża giełda ofert pracy dla wykwalifikowanego i niewykwalifikowanego personelu dla przemysłu, rzemiosła i handlu. Ogłoszenia zamieszczane są przeważnie przez firmy zajmujące się pośrednictwem pracy:
Giełda pracy dla budownictwa. Spektrum ofert sięga od architekta do prostych zawodów rzemieślniczych, uwzględnia także całą paletę zawodów z branży handlu materiałami budowlanymi:
Duża giełda ofert pracy dla przemysłu i usług:
Giełda ofert pracy w przemyśle wytwórczym i rzemiośle. Kliknięcie na jedno z ogłoszeń w oferowanej liście linków otwiera okienko z dokładnymi informacjami o danej ofercie:
http://www.fertigung-online.de
Internetowa giełda pracy dla specjalistów CAD/CAM, kreślarzy, pracowników serwisowych, handlowców, ale także dla pracowników biurowo-administracyjnych w branżach technicznych. Oferuje łatwą w obsłudze funkcję wyszukiwania ofert i obszerne informacje o ofertach pracy:
