Nauka zawodu w systemie szkolnym
Nauka tego zawodu jest regulowana Ustawą o asystentach technicznych w medycynie (niem. Gesetz über technische Assistenten in der Medizin, w skrócie MTA-Gesetz lub MTAG).
Ukończenie szkoły z wynikiem pozytywnym daje prawo do posługiwania się tytułem zawodowym Medyczny asystent techniczny z egzaminem państwowym, specjalność technika laboratoryjna (niem. staatlich geprüfter Medizinisch-technische/-r Laboratoriumsassistent/-in, w skrócie MTLA).
Medyczni asystenci techniczni ze specjalnością technika laboratoryjna zajmują się przeprowadzaniem badań laboratoryjnych płynów ustrojowych i tkanek do celów zapobiegania, diagnozowania i leczenia chorób. Pracują głównie w szpitalach, praktykach lekarskich i laboratoriach medycznych oraz w stacjach krwiodawstwa. Ponadto mogą być zatrudniani w medycznych ośrodkach badawczych, w badawczych laboratoriach farmaceutycznych oraz instytucjach i urzędach zajmujących się ochroną zdrowia.
W celu rozpoznawania, leczenia i zapobiegania chorobom medyczni asystenci techniczni ze specjalnością technika laboratoryjna zajmują się badaniem np. moczu, krwi, próbek organów przy pomocy różnych metod laboratoryjnych.
Próbki od pacjentów pobierają sami lub asystują przy tym odpowiedzialnemu za to lekarzowi. Przed przystąpieniem do właściwego badania przygotowują niezbędne do oznaczania substancje, tzw. testy. Za pomocą odwirowywania pozyskują potrzebne porcje próbek. Pracują przy pomocy mikroskopów, fotometrów, chromatografów gazowych i automatów analitycznych. W celu uzyskania wiarygodnych wyników kontrolują uważnie przebieg procesów biologicznych i reakcji chemicznych. Np. analizują geny w celu oznaczenia określonych odcinków łańcucha DNA lub przeprowadzają elektrolizy. Starannie protokołują przebieg badania, dokumentują wyniki i katalogują próbki. W razie potrzeby zajmują się także ich wysłaniem do klinik, instytutów badawczych lub praktyk lekarskich. Ponadto dbają również o sterylizację instrumentów i przyrządów pomiarowych. W celu ochrony przed infekcjami i kontaktem z substancjami toksycznymi lub żrącymi uzywają fartuchów ochronnych i jednorazowych rękawiczek. Regularnie dezynfekują nie tylko własne ręce, ale także wszystkie powierzchnie robocze i urządzenia.
Niemiecki zawód medyczny asystent techniczny w specjalności technika laboratoryjna (nazwa niemiecka: Medizinisch-technische/-r Laboratoriumsassistent/-in, w skrócie MTLA) jest porównywalny obecnie tylko z polskim zawodem:
- Analityk medyczny, nauka zawodu na poziomie studiów wyższych: I stopnia (licencjat z zakresu analityki medycznej, 3 lata) i studiów II stopnia (magister analityki medycznej, 2 lata) lub jednolitych studiów magisterskich (magister analityki medycznej, 5 lat) lub studiów podyplomowych (2 lata) dla osób posiadających tytuł magistra biologii, farmacji, biotechnologii, chemii lub lekarza weterynarii.
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.
Warunkiem przyjęcia jest posiadanie średniego poziomu wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej) lub ukończenie innego, dziesięcioletniego poziomu wykształcenia, rozszerzającego program Hauptschule. Przyjmowane mogą być również osoby z wykształceniem na poziomie Hauptschule pod warunkiem przedłożenia dokumentów potwierdzających ukończenie przynajmniej dwuletniej nauki zawodu.
Częściowo jako warunek przyjęcia wymagany jest dobry poziom wiedzy z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych.
Przed rozpoczęciem nauki wymagane jest zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu.
Procedura naboru
Ograniczenia naboru w postaci list oczekujących lub losowań kandydatów są w szkołach zawodowych rzadkością, ale częściowo mogą znajdować zastosowanie, jeżeli liczba kandydatów przekracza ilość dostępnych miejsc. Fachowa i osobista przydatność kandydatów jest oceniana najczęściej na podstawie składanych dokumentów i podczas bezpośredniej rozmowy. Od czasu do czasu przeprowadzane są również pisemne egzaminy wstępne.
Ponadto decydującym czynnikiem mogą być oceny na świadectwie szkolnym. Niektóre szkoły przykładają przy tym uwagę do ocen z konkretnych przedmiotów, np. z zakresu nauk przyrodniczych.
Kandydaci, którzy nie mogą zostać przyjęci od razu, trafiają na listę oczekujących i są uwzględniani w pierwszym rzędzie w następnym roku szkolnym. Większość placówek rezerwuje określony procent miejsc dla osób, dla których odmowa przyjęcia stanowiłaby nieuzasadnione utrudnienie (np. dla osób niepełnosprawnych).
Nauka zawodu trwa 3 lata.
Skrócenie okresu nauki
Po złożeniu wniosku do odpowiedniego organu w okres nauki może zostać wliczona rozpoczęta lub ukończona wcześniej nauka zawodu medyczny asystent techniczny w specjalności diagnostyka czynnościowa (niem. Medizinisch-technische/-r Assistent/-in für Funktionsdiagnostik), medyczny asystent techniczny w specjalności radiologia (niem. Medizinisch-technische/-r Radiologieassistent/-in) lub weterynaryjny asystent techniczny (niem. Veterinärmedizinisch-technische/-r Assistent/-in) lub nauka innego zawodu w zakresie uznanym za równoważny, o ile realizacja kształcenia i osiągnięcie jego celów nie zostaną w ten sposób zagrożone.
Okres, o który nauka zawodu może zostać skrócona, jest różny i zależy od ukończonego wcześniej wykształcenia.
Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole zawodowej zdobywane są umiejętności z następujących dziedzin:
Podczas praktycznej nauki w szpitalu:
Zdobywanie dodatkowych kwalifikacji:
W zależności od oferty danej szkoły zawodowej uczniom przekazywana jest dodatkowa wiedza, która umożliwia zdobycie tzw. małej zawodowej (niem. Fachhochschulreife).
Kształcenie teoretyczne:
Łączna ilość godzin zajęć teoretycznych: 3.170
Kształcenie praktyczne:
Łączna ilość godzin praktyki:: 1.230
Z kształceniem mogą być związane koszty, w szczególności opłaty za zajęcia lub czesne (przede wszystkim w prywatnych placówkach edukacyjnych) oraz opłaty za przyjęcie do szkoły i opłaty egzaminacyjne. Z zajęciami teoretycznymi związane są koszty zakupu pomocy naukowych (np. literatury fachowej). W czasie zajęć praktycznych potrzebna będzie odzież robocza. Poza tym należy się liczyć z kosztami dojazdów lub kosztami zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.
Podczas nauki zawodu w systemie szkolnym uczniowie nie otrzymują wynagrodzenia za okres nauki zawodu.
Uczniowie kształcący się w szkołach zawodowych mogą starać się o stypendium zgodnie z Federalną Ustawą o Wspieraniu Kształcenia (niem. Bundesausbildungsförderungsgesetz, w skrócie BAföG).
Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.
Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...
Dla medycznych asystentów technicznych ze specjalnością technika laboratoryjna zastosowanie znajduje przeważnie Układ taryfowy dla pracowników służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst, w skrócie TVöD).
Zdobywanie kwalifikacji i specjalizacja
Nowe technologie w dziedzinie techniki laboratoryjnej i analitycznej stawiają przed medycznymi asystentami technicznymi ze specjalnością technika laboratoryjna coraz to nowe wyzwania.
Spektrum tematyczne form kształcenia ustawicznego dającego możliwość adaptacji zawodowej jest szerokie i sięga od planowania i organizacji pracy poprzez medycynę laboratoryjną i ochronę przed promieniowaniem radioaktywnym, aż po technikę medyczną. Medyczni asystenci techniczni ze specjalnością technika laboratoryjna, którzy chcieliby się wyspecjalizować w którejś z dziedzin zawodowych, również znajdą dla siebie odpowiednie oferty, np. w takich dziedzinach jak chemia kliniczna, mikrobiologia lub immunologia.
Awans zawodowy i studia wyższe
Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety możliwości kontynuowania kształcenia w jednej z form kształcenia ustawicznego umożliwiających awans zawodowy. Logiczną drogą rozwoju zawodowego jest zdanie egzaminu na tytuł asystenta medycznego specjalisty chemii klinicznej (niem. Fachassistent/-in für klinische Chemie), asystenta medycznego specjalisty wirusologii (niem. Fachassistent/-in für Virologie), asystenta medycznego specjalisty biologii molekularnej (niem. Fachassistent/-in für Molekularbiologie), asystenta medycznego specjalisty mikrobiologii (niem. Fachassistent/-in für Mikrobiologie), asystenta medycznego specjalisty histologii (niem. Fachassistent/-in für Histologie) lub asystenta medycznego specjalisty hematologii (niem. Fachassistent/-in für Hämatologie).
Kursy przygotowujące do egzaminów kończących formy kształcenia ustawicznego są oferowane częściowo w oparciu o metody E-Learning/Blended Learning. Ich uczestnicy nie uczą się jednak wyłącznie sami przy komputerach. Podczas kursu pozostają z reguły w kontakcie z wykładowcą, który jest do ich dyspozycji w sprawach merytorycznych i technicznych.
Medyczni asystenci techniczni ze specjalnością technika laboratoryjna, którzy legitymują się stopniem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych, mogą podjąć studia i uzyskać przykładowo dyplom licencjata w dziedzinie medycyny molekularnej. Poza tym, po spełnieniu określonych warunków, możliwe jest podjęcie studiów bez wcześniejszego ukończenia odpowiedniego stopnia wykształcenia. Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, różnych w poszczególnych krajach związkowych.
Więcej informacji na temat warunków podjęcia nauki w szkołach wyższych w poszczególnych krajach związkowych Niemiec znajdziesz tutaj.
Wskazówka odnośnie możliwości otrzymania wsparcia finansowego:
Dla szczególnie uzdolnionych młodych fachowców istnieje możliwość otrzymania stypendium i wsparcia podczas korzystania z form kształcenia ustawicznego lub studiów wyższych.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.
Kształcenie ustawiczne umożliwiająceadaptację zawodową:
Kształcenie ustawiczne umożliwiająceawans zawodowy:
- Technicy:
- Specjaliści – ekonomiści, specjaliści ds. zarządzania, handlowcy różnych specjalności:
- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:
Kierunki studiów wyższych:
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Strona informacyjna Niemieckiego Zrzeszenia Asystentów Technicznych w Medycynie (Deutscher Verband der technischen Assistentinnen und Assistenten in der Medizin e.V.):
www.dvta.de
Strona internetowa Niemieckiego Instytutu Kształcenia Ustawicznego Asystentów Technicznych w Medycynie (Dt. Institut zur Weiterbildung Technischer Assistentinnen und Assistenten In der Medizin e.V.):
www.diw-mta.de
Magazyn Techniki Laboratoryjnej i Nauk Medycznych (Magazin für Labortechnik und Life Sciences):
http://www.labo.de
Strona internetowa Europejskiego Stowarzyszenia Zarządzania Służbą Zdrowia (European Health Management Association):
www.ehma.org
Artykuł na temat zawodu medycznego asystenta technicznego:
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Praca w organizacji Caritas, największej charytatywnej organizacji w Niemczech:
Pośrednictwo pracy dla specjalistów w służbie zdrowia:
http://www.medizinjob-agentur.de/
Prywatny portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej:
www.monster.de
Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji ds. Pracy:
www.joboerse.arbeitsagentur.de
Oferty miejsc pracy dla wykwalifikowanych fachowców i kadr kierowniczych: