Nauka zawodu w systemie szkolnym
Ortoptysta (niem. Orthoptist/-in) jest jednolicie uregulowanym we wszystkich krajach związkowych Niemiec zawodem, który zdobywa się w systemie szkolnym, w szkołach zawodowych dla ortoptystów (niem. Berufsfachschule für Orthoptik).
Nauka zawodu ortoptysta obejmuje szkolne zajęcia teoretyczne i praktyczne oraz praktyczną naukę zawodu.
Szkolne zajęcia teoretyczne i praktyczne są realizowane w szkołach zawodowych dla ortoptystów, które często są prowadzone przy uniwersyteckich klinikach okulistycznych.
Zajęcia szkolne dla uczniów prowadzone są w pełnowymiarowym trybie dziennym.
Praktyczną naukę zawodu zalicza się w danej klinice okulistycznej lub praktykach lekarzy okulistów, klinikach rehabilitacyjnych, placówkach dla osób niedowidzących lub w ośrodkach wsparcia dla dzieci niepełnosprawnych.
W dziedzinie okulistyki ortoptyści biorą udział w działaniach z zakresu prewencji, badań i terapii osób z zaburzeniami zdolności widzenia.
Diagnozowanie zaburzeń zdolności widzenia
Ortoptyści wspierają lekarzy okulistów w zakresie usuwania lub ograniczania zaburzeń zdolności widzenia. W pierwszej kolejności przeprowadzają z pacjentami dokładny wywiad chorobowy, podczas którego dowiadują się, od kiedy wada wzroku występuje, jakie problemy nią spowodowane występują w szkole, życiu codziennym lub w pracy oraz czy w rodzinie występowały już podobne przypadki. Badają ostrość widzenia pacjentów oraz sprawdzają zdolność widzenia barw i widzenia kontrastowego. Odpowiednio do stwierdzonej wady wzroku opracowują indywidualne działania terapeutyczne i nadzorują ich realizację.
Analizowanie zaburzeń zdolności widzenia
W przypadkach zaburzeń ruchomości gałek ocznych w wyniku wypadków, urazów mózgu lub schorzeń neurologicznych ortoptyści sprawdzają na przykład, na ile porażone są mięśnie gałki ocznej. Do ich pacjentów należą również osoby starsze, które, np. w wyniku udaru, cierpią na ograniczenia zdolności widzenia i postrzegania.
W przypadkach zeza testują w pierwszej kolejności ostrość widzenia. Badają równoległość ustawienia osi widzenia, stwierdzają jaki rodzaj zeza ma miejsce, mierzą kąt zeza przy pomocy pryzmatów i sprawdzają, czy pojedyncze mięśnie lub grupy mięśni gałki ocznej są porażone. Ponadto testują, jak oczy ze sobą współpracują oraz czy pacjent postrzega obraz z obu, czy tylko jednego oka.
Dla dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością wzroku, które nie mogą w optymalny sposób wykorzystać swojej pozostałej zdolności widzenia, ortoptyści stosują tzw. trening widzenia resztkowego.
Leczenie zaburzeń zdolności widzenia
Ortoptyści podejmują indywidualnie dobrane, mające na celu leczenie zaburzeń zdolności widzenia, działania terapeutyczne i nadzorują ich realizację. Przykładowo korygują wady wzroku przy pomocy optymalnie dopasowanych pomocy wzrokowych.
W przypadku wielu wad wzroku ortoptyści stosują tzw. terapię okluzyjną. Zakrywają przy tym lepiej widzące oko, aby uaktywnić oko widzące słabiej. Jeżeli dodatkowo konieczna jest operacji mięśni gałki ocznej, przeprowadzają niezbędne badania oraz zabiegi przed- i pooperacyjne.
Kontakty z lekarzami i pacjentami
Zasadniczo ortoptyści ściśle współpracują z lekarzami okulistami i omawiają z nimi niezbędne metody leczenia i postępy leczenia. Ponadto zapisują dokładnie wyniki badań i przebieg leczenia, prowadzą ich dokumentację w kartotece pacjenta dokonując wpisów ręcznych lub przy pomocy komputera oraz prowadza korespondencję, np. z kasami chorych.
W kontaktach z lękami i troskami pacjentów ortoptystom potrzebna jest umiejętność wczuwania się w ich sytuację oraz przede wszystkim cierpliwość. W kontaktach z dziećmi jako pacjentami wykorzystują swoje zdolności pedagogiczne i próbują przedstawić im badania oraz terapię jako formę zabawy.
Zadania i czynności zawodowe:
Niemiecki zawód ortoptysta (nazwa niemiecka: Orthoptist/-in) jest porównywalny z polskim zawodem:
- ortoptystka, nauka zawodu na poziomie dwuletniej szkoły policealnej.
Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.
Obecnie w Brandenburgii nie są kształceni żadni ortoptyści.
Od osób rozpoczynających naukę zawodu wymagane są:
Przed rozpoczęciem nauki należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu oraz świadectwo od lekarza okulisty.
Nauka zawodu trwa 3 lata.
Skrócenie okresu nauki ze względu na posiadane wykształcenie
Po złożeniu wniosku do odpowiedniego organu w okres nauki może zostać wliczona ukończona wcześniej nauka innego zawodu w zakresie uznanym za równoważny. Okres skrócenia jest różny i zależy od wcześniejszego wykształcenia.
Podczas zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole zawodowej zdobywane są przykładowo umiejętności z następujących dziedzin:
Podczas praktycznej nauki zawodu uczniowie uczą się m.in.:
Ponadto w niektórych klinikach okulistycznych istnieje możliwość współuczestniczenia w zabiegach operacyjnego leczenia zeza w roli asystenta oraz wprowadzenia w zasady dobierania pomocy wzrokowych.
Łączna ilość godzin szkolnych zajęć teoretycznych i praktycznych: 1740 h
Łączna ilość godzin praktycznej nauki zawodu: 2560 h
Z kształceniem mogą być związane koszty, w szczególności opłaty za zajęcia lub czesne (przede wszystkim w prywatnych placówkach edukacyjnych) oraz opłaty za przyjęcie do szkoły i opłaty egzaminacyjne. Z zajęciami teoretycznymi związane są koszty zakupu pomocy naukowych (np. literatury fachowej). W czasie zajęć praktycznych potrzebna będzie odzież robocza. Poza tym należy się liczyć z kosztami dojazdów lub kosztami zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.
Możliwości wsparcia finansowego
Uczniowie kształcący się w systemie szkolnym mogą starać się o stypendium na podstawie Federalnej ustawy o wspieraniu kształcenia (niem. Bundesausbildungsförderungsgesetz, w skrócie BAföG). Informacje na temat tej ustawy można znaleźć tutaj.
Za okres nauki zawodu w systemie szkolnym nie jest wypłacane wynagrodzenie.
Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.
Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...
Informacje na temat obowiązujących układów zbiorowych pracy w sektorze opieki zdrowotnej/społecznym można znaleźć na stronie internetowej Związku Zawodowego Verdi pod adresem https://gesundheit-soziales.verdi.de/.
Zdobywanie kwalifikacji i specjalizacja
Nowe rozwiązania w dziedzinie techniki medycznej stawiają przed ortoptystami coraz to nowe wyzwania. Spektrum tematyczne form kształcenia ustawicznego dającego możliwość adaptacji zawodowej jest szerokie i sięga od optyki okulistycznej poprzez medycynę naturalną, aż po wychowanie prozdrowotne. Ortoptyści, którzy chcieliby się wyspecjalizować w którejś z dziedzin zawodowych, również znajdą dla siebie odpowiednie oferty, np. w takich dziedzinach jak rehabilitacja lub opieka ambulatoryjna nad osobami niedowidzącymi.
Awans zawodowy i studia wyższe
Osoby, które postawiły sobie za cel rozwój zawodowy, mogą również skorzystać z palety możliwości kontynuowania kształcenia w jednej z form kształcenia ustawicznego umożliwiających awans zawodowy.
Kursy przygotowujące do egzaminów kończących formy kształcenia ustawicznego są oferowane częściowo w oparciu o metody E-Learning / Blended Learning. Ich uczestnicy nie uczą się jednak wyłącznie sami przy komputerach. Podczas kursu pozostają z reguły w kontakcie z wykładowcą, który jest do ich dyspozycji w sprawach merytorycznych i technicznych.
Ortoptyści, którzy legitymują się stopniem wykształcenia upoważniającym do podjęcia nauki w szkołach wyższych, mogą podjąć studia i uzyskać przykładowo dyplom wyższej uczelni w dziedzinie optyki okulistycznej lub medycyny. Poza tym, po spełnieniu określonych warunków, możliwe jest podjęcie studiów bez wcześniejszego ukończenia odpowiedniego stopnia wykształcenia.
Kształcenie ustawiczne umożliwiająceawans zawodowy (przykłady):
Kierunki studiów wyższych (przykłady):
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Strona internetowa Centralnego Zrzeszenia Optyków Okulistycznych (Zentralverband der Augenoptiker):
Strona internetowa Zrzeszenia Zawodowego Ortoptystek (Berufsverband der Orthoptistinnen):
http://www.orthoptistinnen.de/
Strona internetowa Międzynarodowej Organizacji Ortoptyki (International Orthoptic Association, IOA):
http://www.internationalorthoptics.org/
Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:
Giełda pracy, również dla zawodów rzemieślniczych i technicznych:
http://www.deutsche-handwerkervermittlung.de
Giełda pracy z podziałem na regiony, branże i formy zatrudnienia:
Giełda miejsc pracy Federalnej Agencji ds. Pracy:
http://jobboerse.arbeitsagentur.de
Oferty miejsc pracy dla wykwalifikowanych fachowców i kadr kierowniczych:
Pośrednictwo i delegowanie profesjonalnego personelu w dziedzinie medycyny i zawodów opiekuńczych:
Oferty miejsc pracy w służbie zdrowia:
Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:
Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:
Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:
Duża giełda pracy dla zawodów medycznych: