Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Wraz z ukończeniem nauki zawodu uczniowie uzyskują tytuł zawodowy: „Handlowiec – specjalista w dziedzinie przewozów lotniczych” (niem. Luftverkehrskaufmann / Luftverkehrskauffrau).

W transporcie osób lub ładunków drogą powietrzną handlowcy specjaliści przewozów lotniczych są odpowiedzialni za organizację, planowanie i kontrole poszczególnych odcinków pracy. Przy pracy w okienkach i na stanowiskach odpraw udzielają podróżnym porad na temat na temat połączeń lotniczych i związanych z nimi opłat, obliczają ceny przelotów i rezerwują miejsca. Sprzedają bilety podróże lotnicze lub przestrzeń ładunkową, odprawiają podróżnych i ich bagaż. W przypadku przesyłek towarowych zajmują się zaplanowaniem potrzebnej przestrzeni ładunkowej, wystawiają dokumenty przewozowe i załatwiają formalności celne. Zajmują się zaopatrzeniem w paliwo i części zamienne, planują grafiki pracy załóg, kompletują niezbędne na dany lot dokumenty i wykonują zadania organizacyjne związane z odprawą samolotu. Ponadto handlowcy – specjaliści przewozów lotniczych wykonują zadania z zakresu finansów i rachunkowości oraz opracowują strategie marketingowe.

Handlowcy – specjaliści w dziedzinie przewozów lotniczych mają następujące zadania:

• Udzielanie porad i opieka nad klientami:

• wyszukiwanie połączeń lotniczych i obliczanie ceny przelotu,
• rezerwacja i sprzedaż podróży lotniczych,
• załatwianie rezerwacji w wypożyczalniach samochodów i w hotelach,
• rezerwacja miejsc siedzących,
• odprawa podróżnych i ich bagażu, w razie potrzeby sprawdzanie przepisów wizowych.

• Zadania organizacyjne związane z odprawami samolotów:

• kompletowanie planów lotu i innych dokumentów niezbędnych na dany przelot,
• organizacja tankowania,
• planowanie prac konserwacyjnych i porządkowych w samolotach,
• zaopatrzenie w paliwo i części zamienne, organizacja (zakup)wyżywienia na pokładzie samolotu,
• przygotowanie dokumentów niezbędnych do załadunku i rozładunku samolotu, np. kontrola dokumentów importowych i eksportowych.

• Sprzedaż przestrzeni ładunkowej:

• obliczanie możliwości załadunkowych i kosztów frachtu, rezrewacja i sprzedaż przestrzeni ładunkowej,
• wystawianie dokumentów przewozowych i załatwianie formalnosci celnych,
• prowadzenie negocjacji z klientami (np. z firmami spedycyjnymi).

• Zadania organizacyjne związane z przewozem osób i ładunków:

• prowadzenie negocjacji z zagranicznymi towarzystwami lotniczymi na temat tras przelotów oraz czasów startów i lądowań,
• prowadzenie negocjacji z klientami (np. z organizatorami turystyki i biurami podróży).

• Czynności z zakresu marketingu:

• opracowywanie koncepcji sprzedaży podróży lotniczych i przewozów towarowych,
• monitorowanie opłacalności przewozów lotniczych na podstawie wskaźników stopnia wykorzystania taboru i dochodów,
• prowadzenie obserwacji rynków,
• opracowywanie i realizacja strategii marketingowych.

• Czynności z zakresu gospodarki kadrowej, np. planowanie grafiku pracy załóg.

• Czynności z zakresu finansów i rachunkowości.

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista w dziedzinie przewozów lotniczych (nazwa niemiecka: Luftverkehrskaufmann / Luftverkehrskauffrau) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Technik spedytor, nauka zawodu na poziomie technikum (4 lata).
• Technik logistyk, nauka zawodu na poziomie technikum (4 lata).
• Technik handlowiec, nauka zawodu na poziomie technikum (4 lata).
• Technik obsługi turystycznej, nauka zawodu na poziomie technikum (4 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki zawodu handlowiec – specjalista w dziedzinie przewozów lotniczych legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do pojęcia nauki w szkołach wyższych (niem. Hochschulreife).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Podczas nauki zawodu w szkolącym zakładzie pracy uczniowie uczą się przykładowo:

• jakie zadania wykonywane przez handlowców występują w przedsiębiorstwach transportu lotniczego podczas realizacji sprzedaży i odpraw w przewozach pasażerskich i towarowych,
• w jaki sposób wystawia się bilet lotniczy i jak załatwia się zwrot ceny przelotu,
• jakich przepisów z zakresu prawa celnego należy przestrzegać oraz jak odbywa się odprawa celna,
• w jaki sposób przygotowuje się dokumenty przelotu oraz jak dokonuje się obliczeń związanych z trasą przelotu,
• w jaki sposób dokonywana jest odprawa pasażerów w porcie lotniczym oraz jak w razie potrzeby postępować z nieprzepisowym bagażem,
• w jaki sposób zorganizowana jest gospodarka materiałowa oraz jak funkcjonuje dysponowanie, zaopatrzenie i zarządzanie materiałami,
• w jaki sposób funkcjonuje gospodarka kadrowa, np. jak wygląda procedura obsadzania stanowisk i wyboru kandydatów,
• jakie zadania mają poszczególne komórki rachunkowości oraz w jaki sposób m.in. kontroluje się faktury, opracowuje płatności i wykonuje rachunki kosztów i wyników,
• co należy uwzględnić podczas kontaktów z klientami i udzielania im porad klientom, jak należy prowadzić rozmowy handlowe,
• w jaki sposób przy pomocy komputera załatwia się rezerwacje od agentów i osób prywatnych,
• jakie prace występują w dziale przewozów towarowych, np. przyjmowanie frachtu, rezerwacja przestrzeni ładunkowej, przygotowanie ładunku i wysyłki, rozliczanie frachtu,
• co należy wiedzieć o odprawie samolotu, m.in. jak przygotowuje się listy załadunkowe lub jakimi specyficznymi cechami charakteryzuje się odprawa samolotów szerokokadłubowych,
• jakie wyrażenia fachowe (częściowo w jęz. angielskim), jednostki miar i wag są używane w praktyce.

Poza tym uczniom przekazuje się np. informacje z następujących dziedzin:

• jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
• w jaki sposób zorganizowany jest zakład, w którym odbywają naukę zawodu,
• w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
• jakich działań z zakresu ochrony środowiska należy przestrzegać.

Podczas zajęć teoretycznych w szkole zawodowej zdobywa się podstawowe wiadomości np. z następujących dziedzin:

• Ekonomika przedsiębiorstwa i ekonomia polityczna
• Przewozy lotnicze towarowe (import / eksport) i pasażerskie
• Prawne i taryfowe przepisy związane z odprawą pasażerów
• Matematyka i statystyka gospodarcza, rachunkowość
• Podstawy geografii, geografia gospodarcza i geografia transportu
• Prowadzenie i organizacja przedsiębiorstwa
• Gospodarka finansowa i podatki
• Polityka gospodarcza, prawo pracy i polityka społeczna, edukacja polityczna
• Informatyka, techniki uczenia się, retoryka, techniki podejmowania decyzji
• Jęz. angielski, jęz. hiszpański
• Podstawy transportu i transportu lotniczego, prawo transportowe
• Nauka o transporcie lotniczym

Źródło: Portal BERUFENET

Działy tematyczne w szkole zawodowej:

• Ekonomika przedsiębiorstwa i ekonomia polityczna
• Przewozy lotnicze towarowe (import / eksport) i pasażerskie
• Prawne i taryfowe przepisy związane z odprawą pasażerów
• Matematyka i statystyka gospodarcza, rachunkowość
• Podstawy geografii, geografia gospodarcza i geografia transportu
• Prowadzenie i organizacja przedsiębiorstwa
• Gospodarka finansowa i podatki
• Polityka gospodarcza, prawo pracy i polityka społeczna, edukacja polityczna
• Informatyka, maszynopisanie, techniki uczenia się, retoryka, techniki podejmowania decyzji
• Jęz. angielski, jęz. hiszpański, jęz. francuski
• Podstawy transportu i transportu lotniczego, prawo transportowe
• Wiedza o transporcie lotniczym

Łącznie: 880 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym przyswajają sobie praktyczne umiejętności związane ze zdobywanym zawodem, np.:

• Wprowadzenie w zagadnienia prawa transportu lotniczego; język angielski specjalistyczny; podstawowe wiadomości na temat przepisów BHP
• Służba informacyjna w transporcie lotniczym, łącznie z nauką obsługi dalekopisu
• Wprowadzenie w zagadnienia odpraw samolotów oraz w metody postępowania ze skargami i roszczeniami zwrotnymi
• Proste prace przy odprawie samolotu oraz przy odprawie poczty lotniczej i frachtu lotniczego
• Służba w okienku i akwizycji; rezerwacja przelotu; fracht i poczta lotnicza; wystawianie i postępowanie z dokumentami transportowymi; podstawowa znajomość typów samolotów używanych w światowym transporcie lotniczym oraz ich klasyfikacji i cech
• Wprowadzenie w zagadnienia zależności panujących w międzynarodowym transporcie lotniczym; geografia stosowana; podstawowa znajomość taryf obowiązujących w transporcie lotniczym oraz zasad ich stosowania; podstawowa znajomość przepisów transportowych; wyrażenia fachowe stosowane w transporcie lotniczym, jednostki miar i wag
• Współzależności w obrębie przedsiębiorstwa, struktura i zadania służb wewnętrznych i zewnętrznych przedsiębiorstwa
• Podstawowa znajomość obowiązujących podatków, przepisów celnych i procedury celnej, ubezpieczeń i ubezpieczeń społecznych; podstawowa znajomość najważniejszych dla praktyki handlowej uregulowań prawnych; podstawowa znajomość reklamy
• Matematyka stosowana; podstawowa znajomość zagadnień zakupu, zarządzania magazynem i prowadzenia kasy; płatności; technika księgowania łącznie z prostymi podsumowaniami
• Korzystanie i obsługa standardowych urządzeń biurowych; przyjmowanie i wysyłka poczty; prowadzenie rejestrów; porządkowanie i prowadzenie spraw bieżących; prowadzenie kartotek i nadzorowanie terminów; prowadzenie prostej korespondencji; zestawianie i opracowywanie prostych statystyk

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Uczniowie mogą w poszczególnych latach nauki otrzymywać miesięcznie np. następujące wynagrodzenia za okres nauki zawodu:

• w pierwszym roku nauki – 724 euro,
• w drugim roku nauki – 773 euro,
• w trzecim roku nauki – 823 euro.

Źródło:

Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych, Taryfowe wynagrodzenia za okres nauki zawodu (Bundesministerium für Arbeit und Soziales, Tarifauswertung – Tarifvertragliche Ausbildungsvergütungen) – Stan ze stycznia 2013

Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Zarobkisą w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne. W zależności od regionu i branży występują różnice w wysokości zarobków.

Przykładowe miesięczne wynagrodzenie brutto wg układów taryfowych może w tym zawodzie wynosić od 2.082do 2.629euro.

Źródło:

Archiwum Taryf Fundacji Hansa Böcklera (Statistisches Taschenbuch Tarifpolitik – WSI-Tarifarchiv 2012)

Jako źródło orientacyjnych informacji może posłużyć układ taryfowy dla personelu naziemnego towarzystwa lotniczego Lufthansa.

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobyciu specjalizacji, osiągnięciu awansu zawodowego lub podjęciu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Transport lotniczy
• Zaopatrzenie, gospodarka magazynowa i materiałowa, logistyka, wysyłka
• Transport
• Turystyka – specjalistyczne doskonalenie zawodowe
• Marketing, dystrybucja, sprzedaż, reklama, public relations, organizacja targów i imprez
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, księgowość i bilanse, controlling i czynności rewizyjne
• Ekonomika przedsiębiorstwa
• Podstawy wiedzy handlowej, kwalifikacje handlowe
• Bezpieczeństwo i higiena pracy
• Aplikacje komputerowe w pracy handlowca i ekonomisty
• Międzynarodowe stosunki gospodarcze, handel zagraniczny, eksport / import, procedury celne
• Życie praca i nauka za granicą
• Prawo gospodarcze, prawo transportowe

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista transportu (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista transportu towarowego i logistyki (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista transportu osób i mobilności (z egzaminem wewnętrznym)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie logistyki (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie transportu (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie handlu międzynarodowego (szkoła zawodowa)
• Wykwalifikowany handlowiec w dziedzinie handlu międzynarodowego (z egzaminem wewnętrznym)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Wykwalifikowany pracownik logistyki / gospodarki materiałowej
• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym

Kierunki studiów:

• Zarządzanie w transporcie lotniczym (licencjat)
• Ekonomika transportu (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)
• Logistyka, Supply Chain Management (licencjat)

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Blog na temat Portu Lotniczego Berlin / Brandenburg:

http://blog.berlin-airport.de/

Informacje o codziennej pracy handlowca – specjalisty przewozów lotniczych:

http://preview.berlin-airport.de

Informacje dla uczniów w zawodach z branży logistycznej:

http://www.hallo-ausbildung.de

Strona internetowa Federalnego Zrzeszenia Przedsiębiorstw Ruchu Lotniczego (Bundesverband der Betriebe der allgemeinen Luftfahrt):

http://www.bbal.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Oferty nauki zawodu w porcie lotniczym Berlin / Brandenburg:

Ausbildung am Flughafen Berlin/ Brandenburg

Giełda pracy organizacji zawodowej BOARD OF AIRLINE REPRESENTATIVES IN GERMANY e.V.:

http://www.barig.org/

Portal z giełdą pracy w branzy turystycznej:

http://www.hogastjob.com

Giełda pracy dla hotelarstwa i gastronomii:

http://www.hogapage.de/

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla różnych zawodów, m.in. dla branży turystycznej. Mnogość ofert daję się ograniczyć dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent”:

http://www.stepstone.de