Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Wraz z ukończeniem nauki zawodu uczniowie uzyskują tytuł zawodowy: Handlowiec – specjalista mediów elektronicznych i drukowanych (niem. Medienkaufmann Digital und Print / Medienkauffrau Digital und Print).

Handlowcy – specjaliści mediów elektronicznych i drukowanych pracując w działach marketingu i dystrybucji udzielają klientom porad na temat produktów oferowanych przez macierzyste przedsiębiorstwo i biorą udział w opracowywaniu i realizacji koncepcji marketingowych. Zajmują się sprzedażą bądź zakupem produktów z grupy mediów elektronicznych i drukowanych, praw i licencji do nich oraz obserwowaniem różnych rynków i trendów konsumenckich dla tej grupy produktów. Biorą także udział w planowaniu produktów i oferty przedsiębiorstwa oraz w projektowaniu i wytwarzaniu tych produktów. Obliczają koszty produkcji i dystrybucji, przeprowadzają kalkulacje i wykorzystują stosowane w przedsiębiorstwie instrumenty controllingu.

Niemiecki zawód handlowiec – specjalista mediów elektronicznych i drukowanych (nazwa niemiecka: Medienkaufmann/-frau Digital und Print) jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Technik księgarstwa, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).
• Technik grafiki i poligrafii cyfrowej, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).
• Technik procesów drukowania, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

oraz w zakresie czynności związanych z działalnością handlową:

• Technik handlowiec, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat)^*.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

^*) W odróżnieniu do Niemiec w Polsce nauka zawodu technik handlowiec jest realizowana bez specjalizacji w poszczególnych branżach lub gałęziach gospodarki.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Przedsiębiorstwa zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki zawodu handlowiec – specjalista mediów elektronicznych i drukowanych legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do pojęcia nauki w szkołach wyższych (niem. Hochschulreife).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Na wspólny wniosek ucznia i szkolącego zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia.

W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu (niem. Teilzeitberufsausbildung). 

Podczas pierwszego roku nauki w szkolącym zakładzie pracy uczniowie uczą się przykładowo:

• w jaki sposób korzysta się ze standardowego i specjalistycznego oprogramowania komputerowego,
• jakie są zasady projektowania mediów elektronicznych i drukowanych,
• w jaki sposób za pomocą komputera obrabia się i przekazuje dalej dane tekstowe i graficzne,
• w jaki sposób tworzy się layout,
• jakimi sposobami można analizować i określać grupy docelowe odbiorców,
• w jaki sposób gromadzi się, ocenia, porządkuje i pielęgnuje dane,
• w jaki sposób nawiązuje się kontakty z klientami.

W trakcie drugiegorokunaukiuczniom przekazuje się m.in. następującą wiedzę:

• na jakie przepisy krajowego i międzynarodowego prawa medialnego i prasowego należy zwracać uwagę, jak się je stosuje oraz jakich wytycznych branżowych należy przy tym przestrzegać,
• w jaki sposób wybierać odpowiednie metody produkcji mediów elektronicznych, drukowanych i pokrewnych oraz jak uwzględniać przy tym kryteria ekonomiczne i ekologiczne,
• w jaki sposób pozyskuje się, porównuje i wybiera oferty,
• w jaki sposób opracowuje się odpowiednie metody sprzedaży i sprzedaje produkty medialne,
• jakie istnieją metody prezentowania produktów i usług oraz przeprowadzania rozmów doradczych i handlowych,
• w jaki sposób można współuczestniczyć w przeprowadzaniu akcji promocyjnych oraz działań służących promocji i public relations,
• jakie są systemy płatności, w jaki sposób nadzoruje się płatności wchodzące i wychodzące oraz jakie działania należy podejmować w przypadkach opóźnień w płatnościach.

W trzecim roku nauki uczniowie uczą się:

• na co należy zwracać uwagę podczas zawierania umów wydawniczych i licencyjnych,
• w jaki sposób wykonuje się kalkulacje i rachunki kosztów uwzględniające koszty bezpośrednie,
• w jaki sposób włącza się usługi własne i zewnętrzne do procesu produkcji w zależności od produktu i terminu realizacji,
• w jaki sposób organizuje się dystrybucję produktów i usług oraz jak się nią steruje.

Kształcenie teoretyczne w szkole zawodowej:

1. Prezentacja szkolącego zakładu pracy (80 h)
2. Zrozumienie, dokumentowanie i ocena strumieni wartości i wartości w przedsiębiorstwie (80 h)
3. Planowanie, sterowanie i kontrola procesów zaopatrzenia (80 h)
4. Analiza i ocena rynków (80 h)
5. Planowanie, sterowanie i kontrola procesów wytwarzania i produkcji mediów elektronicznych i drukowanych (60 h)
6. Nabywanie i sprzedaż usług medialnych (80 h)
7. Analiza wpływu sytuacji ogólnogospodarczej na przedsiębiorstwo branży medialnej (60 h)
8. Analiza i ocena rocznego zamknięcia rachunkowego w przedsiębiorstwie branży medialnej (80 h)
9. Dystrybucja produktów i usług medialnych (80 h)
10. Wspieranie procesów pracy w dziale redakcyjnym i dziale lektorów (40 h)
11. Zrozumienie zadań z zakresu gospodarki kadrowej w przedsiębiorstwie branży medialnej (80 h)
12. Analiza, ocena i sterowanie sukcesem ekonomicznym produktu medialnego (80 h)

Łącznie: 880 godzin

Podczas nauki zawodu handlowiec – specjalista mediów elektronicznych i drukowanych w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w szkolącym zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej. Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla uczniów bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. podręczników fachowych), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 880 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje o uregulowaniach taryfowych można znaleźć na strona Związku Zawodowego Ver.Di.

Kursy kwalifikacyjne:

• Działalność wydawnicza
• Media – podstawy ogólne
• Prawo medialne
• Towaroznawstwo, Nauka o produktach i sprzedaży – w księgarstwie i działalności wydawniczej
• Reklama, Wsparcie sprzedaży – w księgarstwie i działalności wydawniczej
• Marketing, marketing międzynarodowy – w działalności wydawniczej i księgarstwie
• Dystrybucja, Sprzedaż
• Handel (hurtowy i detaliczny)
• Aplikacje komputerowe w pracy handlowca i ekonomisty
• Zaopatrzenie, Gospodarka magazynowa i materiałowa, Logistyka, Wysyłka
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, Księgowość i bilanse, Controlling i czynności rewizyjne

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Specjalista – ekonomista w dziedzinie mediów (szkoła zawodowa)
• Starszy specjalista w dziedzinie mediów elektronicznych (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista w dziedzinie mediów drukowanych (z egzaminem wewnętrznym)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)
• Księgarstwo, działalność wydawnicza (licencjat)
• Marketing, dystrybucja (licencjat)
• Działalność gospodarcza i zarządzanie w mediach (licencjat)
• Nauki o mediach (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Społecznościowy portal wiedzy z branży poligraficznej i medialnej:

http://www.mediencommunity.de/

Portal poligraficzny:

http://www.print.de/

Strona internetowa Centralnej Komisji Specjalistycznej ds. Kształcenia Zawodowego w Branży Drukarskiej i Medialnej (Zentralfachausschuss Berufsbildung Druck und Medien):

http://www.zfamedien.de/

Internetowy magazyn poświęcony produkcji mediów cyfrowych:

http://www.digitalproduction.com/

Informacje na temat możliwości kariery zawodowej w mediach:

http://www.medienwiki.org/index.php/Hauptseite

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

4 Media People Only:

http://www.mediajobs.de/home.asp

Oferty miejsc pracy w mediach:

http://www.medienjobs-aktuell.de/

Oferty miejsc pracy niemieckich stacji telewizyjnych:

http://www.jobmedien.de/

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i usług:
http://www.stepstone.de