Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Tytuł zawodowy: Pracownik technicznegopersonelu operacyjnego (niem. Operationstechnische Angestellte / Operationstechnischer Angestellter)

Przy zabiegach chirurgicznych pracownicy technicznego personelu operacyjnego pełnią funkcje instrumentariuszy i podają lekarzom operującym potrzebne im instrumenty i materiały. Są również współodpowiedzialni za higienę na sali operacyjnej, np. utrzymują w odpowiednim stanie urządzenia techniczne i sterylizują instrumenty. Poza tym dokumentują operacje i zajmują się utrzymaniem i uzupełnianiem odpowiednich zapasów materiałów operacyjnych. Do ich zadań należy także przygotowanie pacjenta do operacji i ułożenie go w odpowiedniej do rodzaju przeprowadzanego zabiegu pozycji.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód pracownik technicznego personelu operacyjnego (nazwa niemiecka: operationstechnische/-r Angestellte/-r) nie ma bezpośredniego odpowiednika w polskim systemie szkolnictwa zawodowego, ale jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Pielęgniarka / pielęgniarz, nauka zawodu na poziomie studiów wyższych: I stopnia (licencjat, 3 lata) i ewentualnie studiów II stopnia (magister, 2 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Inne warunki rozpoczęcia nauki:

Przed rozpoczęciem nauki zawodu należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu.

Zgodnie z § 32 Ustawy o ochronie pracy osób niepełnoletnich (§ 32 des Jugendarbeitsschutzgesetzes) podejmujące pracę zawodową osoby niepełnoletnie (poniżej osiemnastego roku życia), mogą zostać zatrudnione tylko wtedy, kiedy przedłożą zaświadczenie o przejściu wstępnego badania lekarskiego (niem. Erstuntersuchung). 

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

• Na wspólny wniosek ucznia i szkolącego zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia. W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu (niem. Teilzeitberufsausbildung). 
• Rządy poszczególnych krajów związkowych mogą ustalić warunki zaliczenia okresów wcześniejszej nauki w szkołach oraz innych placówkach prowadzących kształcenie zawodowe. Warunkiem zaliczenia okresu nauki jest wspólny wniosek ucznia i zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe.
• Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Przedłużenie okresu nauki:

• Jeżeli jest to konieczne, jednostka odpowiedzialna za kształcenie zawodowe może w wyjątkowych przypadkach przedłużyć okres nauki zawodu.

Podczas nauki zawodu w szkolącym zakładzie pracy uczniowie uczą się np.:

• w jaki sposób przeprowadza się czyszczenie wstępne, sterylizuje, pakietuje i opisuje instrumenty w sterylizatorni centralnej,
• w jaki sposób czyści się, dezynfekuje i sterylizuje oraz w odpowiedni sposób składuje aparaturę, instrumenty i materiały,
• w jaki sposób przed operacją sprawdza się i przygotowuje się do użycia aparaturę, instrumenty i materiały oraz jak dba się o higienę na sali operacyjnej,
• w jaki sposób podaje się instrumenty podczas operacji,
• w jaki sposób sprawuje się opiekę nad pacjentem przed operacją, jak przygotowuje się pacjenta do operacji oraz jak układa się go w odpowiedniej pozycji,
• co należy robić w nagłych sytuacjach,
• czego należy przestrzegać podczas usuwania odpadów pooperacyjnych,
• w jaki sposób obsługuje się aparaty rentgenowskie oraz jak przestrzegać przepisów z zakresu ochrony przed promieniowaniem,
• w jaki sposób w danej specjalności medycznej wykorzystuje się systemy komunikacyjne i informatyczne, np. jak zarządza się danymi pacjentów i wykonuje prace administracyjne,
• jak współpracować z zespołem, np. aby zapewnić utrzymanie standardów higienicznych,
• co należy wiedzieć na temat ochrony danych osobowych i tajemnicy zawodowej.

Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się informacje z następujących zakresów:

• jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
• w jaki sposób zorganizowany jest i jaką ma strukturę szkolący zakład pracy oraz jakie posiada oddziały specjalistyczne,
• w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
• w jaki sposób stosowane i przestrzegane są przepisy związane z ochroną środowiska.

Obszary tematyczne:

1. Zapoznanie się i zrozumienie istoty działania szkolącego zakładu opieki zdrowotnej
2. Przygotowanie sali operacyjnej przed i doprowadzenie jej do odpowiedniego stanu po operacji
3. Układanie i okrywanie pacjentów
4. Zapoznanie się i zrozumienie standardowych działań z zakresu techniki operacyjnej
5. Wdrażanie aspektów higieny i metod pracy aseptycznej
6. Zapoznanie się i zrozumienie zadań sterylizatorni centralnej
7. Przed- i pooperacyjna opieka nad pacjentami
8. Wykorzystanie wiedzy na temat dojść operacyjnych
9. Zapoznanie się i zrozumienie występujących często procedur z zakresu techniki operacyjnej
10. Zabezpieczenie dostępności instrumentów, materiałów i sprzętu
11. Sterowanie procesami gospodarczymi w zakładach opieki zdrowotnej
12. Organizacja procesów pracy w sali operacyjnej
13. Opanowanie zakresu czynności instrumentariusza
14. Zapoznanie się i zrozumienie specjalistycznych procedur z zakresu techniki operacyjnej

Łącznie: ok. 840 godzin

Łącznie: ok. 4000 godzin – Część praktyczna nauki zawodu stanowi z reguły ok. 80% ogólnego czasu nauki.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. podręczników fachowych), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Możliwości wsparcia finansowego:

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB). Informacji na temat warunków otrzymania oraz wysokości możliwego stypendium dostarcza odpowiednia ulotka Federalnej Agencji d.s. Pracy oraz dostępny w sieci kalkulator stypendium na okres nauki zawodu (Berufsausbildungsbeihilfe-Rechner (BAB)).

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 650 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

www.ausbildung.de

Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Dla osób zatrudnionych w placówkach publicznych zastosowanie znajduje Układ taryfowy dla pracowników służb publicznych (niem. Tarifvertrag für den öffentlichen Dienst, w skrócie TVöD).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobyciu specjalizacji, osiągnięciu awansu zawodowego lub podjęciu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Chirurgia, Praca na bloku operacyjnym – doskonalenie zawodowe z zakresu pielęgniarstwa
• Asystentura medyczna, medyczna asystentura techniczna
• Dokumentacja medyczna
• Higiena w służbie zdrowia
• Technika medyczna, Technika eksploatacyjna w szpitalnictwie
• Pierwsza pomoc
• Ochrona przed promieniowaniem radioaktywnym
• Opatrywanie i leczenie ran, Techniki opatrunkowe
• Księgowość i bilanse – dla służby zdrowia
• Aplikacje komputerowe w opiece socjalnej i zdrowotnej
• Zabezpieczenie, zarządzanie, kontrola jakości – dla służby zdrowia, medycyny, techniki medycznej
• Komunikacja, Prowadzenie rozmów w służbie zdrowia

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista w specjalności opieka nad osobami starszymi i chorymi

• Specjalista ekonomista w specjalności zarządzanie służbie zdrowia (szkoła zawodowa)
• Starszy specjalista w specjalności medyczna opieka ambulatoryjna

Kierunki studiów:

• Medycyna (egzamin państwowy)
• Biomedycyna, Medycyna molekularna (licencjat)
• Technika medyczna (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Forum pielęgniarskie i blog:

http://www.pflegeboard.de

Zdrowie w Internecie:

http://www.med1.de/

Forum dla osób zatrudnionych w praktykach lekarskich, stomatologicznych i weterynaryjnych:

http://www.praxisfit.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Pośrednictwo i delegowanie profesjonalnego personelu w dziedzinie medycyny i zawodów opiekuńczych:

http://www.stegmed.de

Oferty miejsc pracy w służbie zdrowia:

http://www.medi-jobs.de

Giełda pracy Federalnej Agencji ds. Pracy z podziałem na dziedziny zawodowe i regiony:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy dla zawodów medycznych:

http://www.stepstone.de