Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Tytuł zawodowy: Handlowiec – specjalista komunikacji marketingowej (niem. Kaufmann für Marketingkommunikation / Kauffrau für Marketingkommunikation)

Handlowcy – specjaliści komunikacji marketingowej pracują przede wszystkim w agencjach i firmach doradczych, jak np. agencje reklamowe lub agencje public relations. Zatrudnienie znajdują również w zrzeszeniach branżowych branży reklamowej, organizacjach pożytku publicznego lub działach marketingu i komunikacji społecznej dużych przedsiębiorstw w różnych gałęziach gospodarki.

Handlowcy – specjaliści komunikacji marketingowej doradzają klientom w sprawach związanych z komunikacją marketingową. Obserwują i analizują rynki oraz konkretne grupy docelowe. Poza tym opracowują zintegrowane koncepcje komunikacji marketingowej dla pojedynczych działań i kampanii reklamowych. Sterują kreatywną realizacją działań oraz koordynują tzw. mix komunikacyjny i oceniają jego skuteczność. Obok organizacji i kontroli procesu produkcji środków komunikacji marketingowej są odpowiedzialni również za planowanie i kontrolę wykorzystania mediów oraz za realizację działań i zapewnienie ich odpowiedniej jakości. Do ich zadań należy również opracowywanie podstawowych założeń do umów na temat współpracy oraz nabywania praw i licencji. Handlowcy – specjaliści komunikacji marketingowej planują, kalkulują i kontrolują budżety projektów oraz wykorzystują stosowane w przedsiębiorstwie instrumenty controllingu.

Niemiecki zawód handlowiec –specjalista komunikacji marketingowej (nazwa niemiecka: Kaufmann/-frau für Marketingkommunikation) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Technik reklamy, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki zawodu handlowiec – specjalista komunikacji marketingowej legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do pojęcia nauki w szkołach wyższych (niem. Hochschulreife).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Na wspólny wniosek ucznia i szkolącego zakładu pracy, w którym odbywa się nauka zawodu, składany do jednostki odpowiedzialnej za kształcenie zawodowe, okres nauki ulega skróceniu, jeżeli można oczekiwać osiągnięcia celu nauki w czasie krótszym od przewidzianego. Czas, o który zostaje skrócony okres nauki, jest różny i zależy od ukończonego przed podjęciem nauki zawodu poziomu wykształcenia.

W uzasadnionych przypadkach wniosek może dotyczyć również skrócenia dziennego lub tygodniowego wymiaru godzinowego praktycznej nauki zawodu (niem. Teilzeitberufsausbildung). 

W pierwszym roku nauki zawodu w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo:

• w jaki sposób uwzględniać zasady komunikacji marketingowej oraz jak je stosować w sposób odpowiedni dla danej grupy docelowej i rodzaju wykorzystywanych mediów,
• jak przygotowywać informacje w sposób odpowiedni dla danej grupy docelowej, jak je wykorzystywać w zależności od potrzeb orz jak się komunikować w zależności od sytuacji,
• w jaki sposób przedstawia się cechy marki handlowej,
• jakimi metodami ustala się i weryfikuje elementy briefingu oraz jak formułuje się briefing,
• w jaki sposób ustala się warunki przetargów i konkursów ofert,
• jak wykorzystywać systemy informatyczne i komunikacyjne w zależności od rodzaju zadania oraz jak korzystać z usług i sieci wewnętrznych i zewnętrznych.

Podczas drugiego roku nauki zawodu uczniowie dowiadują się np.:

• z jakich źródeł informacji można korzystać w celu pozyskania grup docelowych lub rynków oraz jak w jaki sposób można ustalać i analizować zachowania konsumentów,
• jak współuczestniczyć w opracowywaniu strategii działań marketingowych i komunikacyjnych,
• jakie istnieją instrumenty prowadzenia marki handlowej oraz jakie działania z dziedziny opieki nad klientem i przywiązania klienta do marki należy realizować,
• jak planować i nadzorować procesy produkcyjne i inne działania, np. pod kątem czasu, kosztów i jakości,
• jakie przepisy prawne obowiązują np. w dziedzinie prawa ochrony konkurencji, prawa autorskiego i ochrony marki handlowej oraz jak je stosować,
• w jaki sposób opisuje się i wyznacza rynki oraz jak pozyskuje się i ocenia informacje o współuczestnikach rynku i jego tendencjach rozwojowych,  
• w jaki sposób współuczestniczyć w ustalaniu warunków umów oraz w pozyskiwaniu praw i licencji,
• jak formułować warunki przetargów oraz jak dokonywać oceny i wyboru koncepcji, ofert i prezentacji,
• w jaki sposób sterować wykorzystaniem mediów i jak je kontrolować oraz jak ustalać i dokumentować oddźwięk społeczny,
• jak prowadzić dokumentację działań z zakresu marketingu i komunikacji marketingowej.

W trzecim roku nauki uczniowie uczą się m.in.:

• jak ustalać cele wykorzystania mediów, jak opracowywać mix marketingowy i plany działań oraz jak sprawdzać możliwości optymalizacji,
• jak ustalać mix komunikacyjny i środki komunikacji marketingowej, jak planować produkcję i zasoby oraz jak kalkulować i prezentować budżety projektów,
• jak dokonywać podziału budżetu pod kątem czasu, wykonywanych działań i stosowanych instrumentów, jak zaplanować możliwości i zgrać je z planowaniem produktu, planowaniem działań marketingowych i dystrybucji,
• jak ustalać rentowność i na jej podstawie wyciągać wnioski odnośnie przyszłych działań,
• jak stosować instrumenty zarządzania projektami,
• jak stosować instrumenty obserwacji i analizowania rynku oraz jak ustalać potencjalny zbyt,
• w jaki sposób formułować założenia dla działu kreatywnego oraz jak wykorzystywać techniki pracy kreatywnej,
• jakimi metodami przeprowadza się kontrolę budżetu oraz jak wykonuje się dodatkowe kalkulacje w przypadkach odstępstw od budżetu,
• jak sprawdza się opłacalność ustalonych warunków umowy,
• w jaki sposób prezentować i uzasadniać wyniki prac w zależności od sytuacji,
• jak przyjmować skargi, uruchamiać stosowane w przedsiębiorstwie procedury i uwzględniać specyfikę kulturową w kontaktach biznesowych.

Zajęcia teoretyczne (wymiar godzin podczas 3-letniej nauki zawodu):

1. Zapoznanie się ze szkolącym zakładem pracy: 80 h
2. Zrozumienie, dokumentowanie oraz ocena wartości i strumieni wartości: 80 h
3. Planowanie, sterowanie i kontrola procesów zaopatrzenia: 80 h
4. Analizowanie i ocena rynków: 80 h
5. Analizowanie i ocena warunków ramowych z zakresu prawa reklamowego i medialnego: 40 h
6. Opracowywanie i prezentacja koncepcji marketingowych: 80 h
7. Analizowanie i ocena instrumentów komunikacji marketingowej: 80 h
8. Opracowywanie i prezentacja zintegrowanych koncepcji komunikacji marketingowej: 80 h
9. Współuczestniczenie w planowaniu wykorzystania mediów: 80 h
10. Przygotowanie i kontrola produkcji środków komunikacji marketingowej: 80 h
11. Sterowanie, kontrola i dokumentacja procesów tworzenia wartości w przedsiębiorstwie: 80 h
12. Uwzględnianie wpływu uwarunkowań ogólnogospodarczych na działalność przedsiębiorstwa z branży komunikacji marketingowej: 40 h

Łącznie: 880 godzin

Podczas nauki zawodu handlowiec – specjalista marketingu dialogowego w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w szkolącym zakładzie pracy i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 900 do 1100 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

W zależności od branży lub konkretnego przedsiębiorstwa mogą obowiązywać różne układy taryfowe. Odpowiednie informacje można znaleźć w Brandenburskim Rejestrze Taryfowym.

Kursy kwalifikacyjne:

• Marketing, Marketing międzynarodowy – dla różnych branż
• Public relations (PR), Współpraca z mediami i promocja
• Badanie rynku, Obserwacja rynku
• Reklama, Wsparcie sprzedaży
• Dystrybucja, Sprzedaż
• Podstawy wiedzy handlowej, kwalifikacje handlowe
• Zagadnienia finansowe i rachunkowość, Księgowość i bilanse, Controlling i czynności rewizyjne
• Ekonomika
• Aplikacje komputerowe w pracy handlowca i ekonomisty

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Specjalista – ekonomista w dziedzinie komunikacji marketingowej (szkoła zawodowa)
• Specjalista – ekonomista w dziedzinie zbytu / marketingu (szkoła zawodowa)
• Starszy specjalista w dziedzinie marketingu i reklamy
• Wykwalifikowany handlowiec – specjalista w dziedzinie marketingu (z egzaminem wewnętrznym)

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Marketing, dystrybucja (licencjat)
• Reklama, Komunikacja marketingowa (licencjat)
• Ekonomika przedsiębiorstwa, Business Administration (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Strona internetowa Federalnej Agencji ds. Pracy z krótkimi opisami i informacjami na temat wszystkich zawodów:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Niemieckie Stowarzyszenie Marketingu

www.marketingverband.de

Strona internetowa Centralnego Zrzeszenia Agencji Komunikacji Marketingowej (Gesamtverband Kommunikationsagenturen):

http://www.gwa.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Portal z ofertami pracy w branży reklamowej:

http://jobs.gwa.de/

Giełda pracy Federalnej Agencji ds. Pracy z podziałem na dziedziny zawodowe i regiony:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda pracy dla przemysłu i usług:

http://www.stepstone.de