Nauka zawodu w systemie dualnym

Pod pojęciem nauki zawodu w systemie dualnym rozumiana jest nauka zawodu odbywająca się równolegle w zakładzie pracy i w szkole zawodowej. Warunkiem podjęcia nauki zawodu w systemie dualnym jest w Niemczech zawarcie „umowy o naukę zawodu“ (niem. Berufsausbildungsvertrag) ze szkolącym zakładem pracy.

Tytuł zawodowy: Marynarz żeglugi śródlądowej (niem. Binnenschiffer / Binnenschifferin).

Podczas postoju statku w porcie marynarze żeglugi śródlądowej zajmują się załadunkiem towarów lub przyjmowaniem pasażerów na burtę statku. Podczas rejsu sterują statkiem ze sterówki, pracują na pokładzie, np. przy manewrach odchodzenia i podchodzenia do nabrzeża, oraz w maszynowni, gdzie sprawdzają np. stan oleju lub smarują części ruchome. Opiekują się również pasażerami i nadzorują ładunek. Ponadto wykonują na statku prace porządkowe i konserwacyjne oraz reperują niewielkie uszkodzenia.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód marynarz żeglugi śródlądowej (nazwa niemiecka: Binnenschiffer/-in) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Technik żeglugi śródlądowej, nauka zawodu na poziomie pięcioletniego technikum

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania“ oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki zawodu legitymujących się średnim poziomem wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej, np. Realschule).

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Podczas pierwszych osiemnastu miesięcy nauki uczniowie uczą się w szkolącym zakładzie pracy np.:

• jak odcumowuje się i cumuje statek, jak wykonuje się manewry kotwiczne oraz jak łączy się ze sobą zestawy pchane i holowane,
• co marynarz żeglugi śródlądowej powinien wiedzieć o europejskiej sieci dróg wodnych, o znakach żeglugowych i regułach żeglugi, sygnałach optycznych i akustycznych oraz o oznakowaniu statków,
• w jaki sposób oblicza się ciężar ładunku w transporcie towarowym oraz jak wykorzystuje się balast,
• w jaki sposób korzysta się z komunikacji radiowej,
• jakie wyróżnia się typy statków,
• na co należy zwracać uwagę podczas planowania pracy, kontroli jej wyników oraz kontroli jakości.

Podczas drugich osiemnastu miesięcy nauki uczniowie dowiadują się np.:

• na czym polega współudział w sterowaniu i nawigowaniu statkiem śródlądowym oraz jak obsługuje się elektryczne i elektroniczne urządzenia na statku,
• jak należy się obchodzić z różnymi rodzajami ładunków, np. z ładunkami sypkimi, płynnymi, kontenerami, w jaki sposób planuje się i wykonuje przeładunki, jak przygotowuje się plany sztauowania ładunku, czego należy przestrzegać podczas transportu ładunków niebezpiecznych,
• w jaki sposób stosuje się systemy nadzorowania żeglugi oraz co należy wiedzieć o budowlach hydrotechnicznych, takich jak śluzy i podnośniki,
• czego należy przestrzegać w zakresie przepisów prawa, np. na temat transportu towarów i osób,
• w jaki sposób prowadzić rozmowy z klientami, jak w rozmowie znajdować rozwiązania problemów, jak posługiwać się niemieckimi angielskimi pojęciami fachowymi.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów tematycznych w nauce zawodu:

1. Informowanie nowych pracowników o strukturze i organizacji w zakładach żeglugi śródlądowej: 40 h
2. Planowanie i organizacja życia i współpracy na statku: 60 h
3. Planowanie wykorzystania statków żeglugi śródlądowej: 40 h
4. Obsługa i konserwacja urządzeń napędowych: 60 h
5. Ocena zachowania statków śródlądowych podczas żeglugi i postoju: 40 h
6. Stosowanie sygnałów optycznych i akustycznych podczas żeglugi i postoju: 40 h
7. Przygotowanie procesów transportu pod kątem ekonomicznym i prawnym: 40 h
8. Konserwacja i obsługa systemów pokładowych: 60 h
9. Transport towarów i przewóz osób: 60 h
10. Nawigowanie na drogach wodnych: 60 h
11. Obsługa i konserwacja urządzeń hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych: 60 h
12. Stosowanie i konserwacja systemów maszyn pomocniczych: 40 h
13. Konserwacja i utrzymanie kadłuba i elementów wyposażenia statku: 80 h
14. Załadunek i rozładunek statków żeglugi śródlądowej: 40 h
15. Podejmowanie działań w przypadkach zakłóceń w normalnej eksploatacji: 80 h
16. Podejmowanie i wykonywanie działań w przypadkach awarii: 40 h

Łącznie: 840 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym przyswajają sobie praktyczne umiejętności związane ze zdobywanym zawodem.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB).

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający nauke zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 500 do 800 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać w związku zawodowym Ver.di (Gewerkschaft Ver.di) oraz na stronach internetowych Wydawnictwa Żeglugi Śródlądowej

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w byciu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, dążeniu do awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Logistyka
• Transport, Komunikacja, Spedycja – ogólnie
• Żegluga
• Postępowanie z ładunkami niebezpiecznymi, zabezpieczanie ładunków
• Specjalista urządzeń podnośnikowych
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – w transporcie i komunikacji
• Zapobieganie wypadkom

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Mistrzowie:

• Mistrz z egzaminem wewnętrznym w dziedzinie logistyki

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista ds. technicznych

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Nautyka (licencjat)
• Zarządzanie statkiem i przedsiębiorstwem armatorskim, gospodarka portowa (licencjat)
• Budowa okrętów, technika morska (licencjat)
• Technika okrętowa (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Wszystko o żegludze śródlądowej:

http://www.binnenschiffahrtswelt.de

Forum marynarzy żeglugi śródlądowej:

https://www.binnenschifferforum.de

Strona Federalnego Zrzeszenia Niemieckiej Żeglugi Śródlądowej (Bundesverband der Deutschen Binnenschifffahrt e.V.):

http://www.binnenschiff.de/

Leksykon terminów fachowych z dziedziny logistyki:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa organizacji LogistikNetz Berlin-Brandenburg:

http://www.logistiknetz-bb.de/startseite.html

Portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej w logistyce:

http://www.hallo-ausbildung.de/

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu i Logistyki Berlina i Brandenburgii (Verband Verkehr und Logistik Berlin und Brandenburg e.V.):

http://www.vsbberlin.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Oferty pracy w żegludze śródlądowej:

http://www.hafenkarriere.de/

Giełda pracy dla branży logistycznej:

http://www.logistik-jobs.de/

Strona poświęcona możliwościom kariery zawodowej w branży logistycznej:

Logistik- Karriere

Giełda miejsc pracy Federalnej Agencji ds. Pracy:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Giełda pracy dla zawodów rzemieślniczych i technicznych:

http://www.deutsche-handwerkervermittlung.de

Duża giełda pracy dla różnych dziedzin zawodowych. Poszukiwania wśród dużej ilości ofert można zawęzić dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent”:

http://www.stepstone.de