Nauka zawodu w systemie dualnym

Pracownik służb eksploatacyjnych kolei jest oficjalnym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG). Trzyletnia nauka zawodu w systemie dualnym wg ujednoliconych na terenie całych Niemiec zasad jest z reguły realizowana równolegle w szkole zawodowej i w szkolącym zakładzie pracy w jednej z dwóch specjalności:

• Pracownik służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością szlaki kolejowe lub
• Pracownik służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością prowadzenie pojazdów szynowych i transport

Tytuł zawodowy: Pracownik służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością prowadzenie pojazdów szynowych i transport (niem. Eisenbahner/-in im Betriebsdienst – Fachrichtung Lokführer und Transport)

Pracownicy służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością prowadzenie pojazdów szynowych i transport kierują lokomotywami i innymi jednostkami napędowymi w lokalnym i dalekobieżnym transporcie pasażerskim i towarowym. Pracując z reguły jako maszyniści w przedsiębiorstwach kolejowych oraz na liniach kolejek miejskich, podmiejskich i metra troszczą się o zapewnienie wolnej od zakłóceń realizacji transportu szynowego.

Pracownicy służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością prowadzenie pojazdów szynowych i transport pracują głównie w przedsiębiorstwach realizujących szynowe przewozy pasażerskie i towarowe, a więc także w liniach miejskich i podmiejskich  oraz liniach metra. Zatrudnienie znajdują również w kolejach zakładowych, np. w przemyśle wydobywczym, w hutnictwie żelaza i stali lub przemyśle pojazdów szynowych.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód pracownik służb eksploatacyjnych kolei ze specjalnością prowadzenie pojazdów szynowych i transport (nazwa niemiecka: Eisenbahner/-in im Betriebsdienst – Fachrichtung Lokführer und Transport) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Technik transportu kolejowego, nauka zawodu na poziomie technikum (5 lat).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady pracy zatrudniają jednak przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się posiadaniem średniego poziomu wykształcenia(wg. klasyfikacji niemieckiej np. Realschule).

Źródło: Portal BERUFENET

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Skrócenie okresu nauki:

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W pierwszym roku nauki zawodu uczniowie uczą się w szkolącym zakładzie pracy przykładowo:

• jakie są rodzaje urządzeń kolejowych, jak zbudowane są torowiska oraz jak obsługuje się urządzenia zabezpieczające przejazdy kolejowe,
• w jaki sposób posługiwać się systemami informatycznymi,
• jak prowadzić rozmowy z przełożonymi i współpracownikami z zespołu odpowiednio do sytuacji,
• na czym polega funkcja pomocnika maszynisty,
• w jaki sposób zestawia się pociągi oceniając przy tym np. ciężary i wymiary pojazdów oraz obciążenia zestawów kół w odniesieniu do parametrów i ograniczeń infrastruktury kolejowej,
• jak należy kontrolować wagony i na co należy przy tym zwracać uwagę – np. terminy kontroli i przeglądów oraz warunki bezpieczeństwa,
• jak wykonuje się prace manewrowe,
• w jaki sposób planuje się i organizuje pracę oraz jak ocenia się jej efekty.

W drugim roku nauki uczniowie uczą się ponadto na przykład:

• w jaki sposób sprawuje się nadzór nad pociągiem – np. jak stwierdza się gotowość do odjazdu i udziela polecenia wyjazdu,
• w jaki sposób kierować przebiegiem dyżurów – np. w jaki sposób stwierdza się prawidłowy przebieg kursów pociągów,
• w jaki sposób kontroluje się hamulce,
• w jaki sposób przyjmuje się zlecenia klientów,
• w jaki sposób stosuje się z system zarządzania jakością obowiązujący w szkolącym zakładzie pracy.

W trzecim, specjalizacyjnym roku nauki uczniowie dowiadują się:

• jak kontroluje się stan lokomotyw,
• w jaki sposób obsługuje się lokomotywy,
• w jaki sposób realizować przejazdy w regularnym ruchu,
• w jaki sposób realizować przejazdy w przypadkach odchyleń od regularnego ruchu i zakłóceń w ruchu.

Źródło: Portal BERUFENET

Wymiar godzin z podziałem na poszczególne obszary tematyczne:

1. Wykorzystanie infrastruktury zakładu kolejowego do świadczenia usług transportowych: 80 h
2. Zabezpieczanie przejazdów na terenie dworca kolejowego: 60 h
3. Zabezpieczanie przejazdów na szlakach kolejowych: 40 h
4. Sprawdzanie pojazdów pod względem przydatności i bezpieczeństwa: 60 h
5. Kontrolowanie układów hamulcowych pojazdów: 40 h
6. Wykonywanie przejazdów manewrowych: 60 h
7. Zestawianie pociągów: 40 h
8. Realizacja ruchu pociągów: 40 h
9. Kierowanie pociągami w regularnym ruchu: 60 h
10. Sprawdzanie i obsługa lokomotyw: 80 h
11. Realizacja ruchu pociągów w przypadkach odchyleń od ruchu regularnego: 80 h
12. Kierowanie pociągami w przypadkach zakłóceń eksploatacyjnych i technicznych: 60 h
13. Prowadzenie lokomotyw: 60 h
14. Podejmowanie działań w przypadkach niebezpiecznych zdarzeń występujących w pracy kolei: 40 h
15. Planowanie, realizacja i ocena usług komunikacyjnych: 40 h

Łącznie: 840 godzin

Uczniowie pracują z reguły trzy do czterech dni w tygodniu w szkolącym zakładzie pracy, w którym przyswajają sobie praktyczne umiejętności związane ze zdobywanym zawodem.

Nauka zawodu w systemie dualnym

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna. W związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą jednakże powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub, w niektórych przypadkach, zakwaterowania poza miejscem zamieszkania ucznia.

Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą otrzymać stypendium na okres nauki zawodu (niem. Berufsausbildungsbeihilfe, w skrócie BAB).

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego. W pewnych warunkach, np. kiedy w danym zakładzie pracy nie obowiązują układy taryfowe, możliwe jest również swobodne ustalenie wysokości wynagrodzeń za okres nauki zawodu.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie mogą w poszczególnych latach otrzymywać miesięcznie np. następujące wynagrodzenia za okres nauki zawodu:

• w pierwszym roku nauki – 711 euro,
• w drugim roku nauki – 769 euro,
• w trzecim roku nauki – 826euro.

Źródło:

Bank danych na temat wynagrodzeń za okres nauki zawodu (niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB). Stan z października 2012.

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać w Archiwum Taryf Fundacji Hansa Böcklera (LINK: www.tarifarchiv.de).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, dążeniu do awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Transport szynowy
• Obchodzenie się z ładunkami niebezpiecznymi, zabezpieczanie ładunku
• Specjalista urządzeń podnośnikowych
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – w transporcie i komunikacji
• Zapobieganie wypadkom
• Przepisy Zrzeszenia Elektrotechniki Elektroniki i Techniki Informatycznej oraz technika zabezpieczeń w elektrotechnice

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Mistrzowie:

• Mistrz w transporcie kolejowym

- Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika transportu, kierunek: zarządzanie w transporcie
• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika transportu, kierunek: transport kolejowy

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista w dziedzinie transportu kolejowego
• Starszy specjalista w dziedzinie transportu (z egzaminem wewnętrznym)
• Starszy specjalista ds. technicznych

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Inżynieria transportu (licencjat)
• Logistyka, Supply Chain Management (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg (www.ihk-projekt.de).

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Portal branży kolejowej:

http://www.eurailpress.de/

Platforma serwisowa poświęcona możliwościom kariery w branży logistycznej z ofertami miejsc pracy:

http://www.bahnberufe.de

Portal poświęcony możliwościom kariery w przedsiębiorstwach komunikacji autobusowej i kolejowej:

http://vdv-karriere.de/

Leksykon terminów fachowych z dziedziny logistyki:

http://www.logistiklexikon.de/

Strona internetowa organizacji LogistikNetz Berlin-Brandenburg:

http://www.logistiknetz-bb.de/startseite.html

Logistyczna baza danych regionu Berlina i Brandenburgii w internecie:

http://www.berlinbrandenburglogistik.de/

Portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej w logistyce:

http://www.hallo-ausbildung.de/

Portal poświęcony możliwościom kariery zawodowej w logistyce:

http://berufswelt-logistik.de

Strona internetowa Zrzeszenia Transportu i Logistyki Berlina i Brandenburgii (Verband Verkehr und Logistik Berlin und Brandenburg e.V.):

http://www.vsbberlin.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda pracy dla branży logistycznej:

http://www.logistik-jobs.de/

Giełda pracy w branży kolejowej:

http://www.bahnberufe.de/

Strona poświęcona możliwościom kariery zawodowej w Kolejach Niemieckich (Deutsche Bahn AG):

www.deutschebahn.com/karriere

Strona poświęcona możliwościom kariery zawodowej w branży logistycznej:

Logistik-Karriere

Giełda miejsc pracy Federalnej Agencji ds. Pracy:

http://jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda pracy z podziałem na dziedziny zawodowe:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda pracy z funkcją wyszukiwania ofert w regionach:

http://www.jobsuche.de

Giełda pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Giełda pracy dla zawodów rzemieślniczych i technicznych:

http://www.deutsche-handwerkervermittlung.de

Duża giełda pracy dla różnych dziedzin zawodowych. Poszukiwania wśród dużej ilości ofert można zawęzić dzięki filtrom regionalnym i branżowym. Poza tym możliwe jest wyszukiwanie fragmentów tekstu i otrzymywanie interesujących ofert pracy dzięki usłudze „Jobagent”:

http://www.stepstone.de