Nauka zawodu w systemie dualnym

Zegarmistrz jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG) i Ustawy o rzemiośle (niem. Handwerksordnung, w skrócie HwO).

Trzyletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana równolegle w zakładzie szkolącym i szkole zawodowej wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec i jest oferowana zarówno przez zakłady przemysłowe jak i rzemieślnicze.

Tytuł zawodowy: Zegarmistrz (niem. Uhrmacher / Uhrmacherin)

Pracując w rzemiośle zegarmistrzowie zajmują się sprawdzaniem, naprawą i konserwacją małych i dużych zegarów mechanicznych i elektrycznych oraz wytwarzaniem wszelkiego rodzaju urządzeń do pomiaru czasu. Aby znaleźć i usunąć uszkodzenia mechanizmu zegarowego rozbierają małe i duże zegary na części, usuwają uszkodzenie, a następnie montują całość i dokonują regulacji. Poszczególne części starszych zegarów, takie jak obudowy, wskazówki lub wahadła dorabiają czasem sami, często jednak używają podzespołów prefabrykowanych przez przemysł. Ponadto zajmują się restaurowaniem starych zegarów i naprawą biżuterii. Swoich klientów obsługują w sklepie bądź bezpośrednio w warsztacie.

W przemyśle zegary są produkowane maszynowo i w dużych seriach. Tutaj zegarmistrzowie wykonują poszczególne części do małych i dużych zegarów, programują i obsługują obrabiarki CNC oraz nadzorują produkcję.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód zegarmistrz (niem. Uhrmacher / Uhrmacherin) jest częściowo porównywalny z polskim zawodem:

• Zegarmistrz, nauka zawodu na poziomie szkoły branżowej I stopnia.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Rzemieślnicze zakłady szkolące przyjmują jednak przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się ukończeniem Hauptschule, natomiast przemysł i handel przeważnie uczniów legitymujących się poziomem wykształcenia upoważniającym do pojęcia nauki w szkołach wyższych (niem. Hochschulreife) lub średnim poziomem wykształcenia (wg klasyfikacji niemieckiej, np. Realschule).

Źródło: BERUFENET

Nauka zawodu trwa 3 lata.

Przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Podczas pierwszego roku nauki w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo:

• jak kontroluje się obrabiane powierzchnie pod kątem zachowania płaszczyzn, kątów i dokładności kształtu,
• w jaki sposób programuje się i obsługuje obrabiarki sterowane numerycznie lub jak wykonuje się obróbkę skrawaniem na obrabiarkach konwencjonalnych,
• w jaki sposób dobiera się i stosuje materiały ścierne i polerujące w zależności od wymaganej jakości obróbki powierzchni,
• w jaki sposób przeprowadza się naprawy zawiasów, zamków i obudów,
• w jaki sposób czyści się mechanizmy zegarowe w zależności od zaleceń techniką ręczną lub ultradźwiękami,
• w jaki sposób dobiera się i przygotowuje do pracy odpowiednie narzędzia oraz przyrządy pomiarowe i kontrolne,
• w jaki sposób pozyskuje się i analizuje informacje, jak wykorzystuje się techniki informatyczne oraz jak zabezpiecza się dane,
• w jaki sposób przestrzegać jakości produktów gotowych oraz przygotowanych lub obrabianych wstępnie,
• jak rozróżniać materiały produkcyjne i pomocnicze oraz jak się nimi posługiwać,
• jak dobierać i stosować narzędzia i pomocnicze przyrządy montażowe,
• jak ustalać i wykorzystywać źródła zaopatrzenia w części zamienne.

Podczas drugiego roku nauki uczniom przekazuje się m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób sprawdza się części pod kątem dokładności ruchu obrotowego i bicia bocznego,
• w jaki sposób wykonuje grawerunki maszynowe,
• w jaki sposób wykonuje się pomiary napięcia, natężenia, oporu i mocy w obwodzie prądu stałego,
• w jaki sposób kontroluje się dokładność chodu,
• w jaki sposób uruchamia się zegary i urządzenia zegarowe oraz jak przeprowadza się kontrolę końcową,
• w jaki sposób prowadzić rozmowy z przełożonymi i współpracownikami w zależności od sytuacji,
• w jaki sposób dobierać sposób kontroli i przyrządy kontrolne, jak sprawdzać i dokumentować sprawność przyrządów kontrolnych, jak stosować plany kontroli,
• w jaki sposób kontroluje się cechy elementów surowych i półproduktów,
• w jaki sposób łączy się ze sobą surowe elementy i metalowe części konstrukcyjne za pomocą spawania,
• w jaki sposób współuczestniczyć w kształtowaniu asortymentu, jak oznakowywać i prezentować towary.

W trzecim roku nauki uczniowie uczą się:

• w jaki sposób uzyskuje się sprawność funkcjonowania poprzez ustawienie zgodnych z zaleceniami parametrów mechanicznych i elektrycznych,
• w jaki sposób sprawdza się wodoszczelność,
• jak wymieniać baterie z uwzględnieniem poboru prądu przez systemy napędowe,
• w jaki sposób montuje się i demontuje zabezpieczenia przed wstrząsami i mechanizmy automatycznego naciągu,
• w jaki sposób podsumowuje się wyniki pracy oraz jak kontroluje się, ocenia i dokumentuje wykonane prace,
• jak przygotowywać projekty zgodnie z zasadami projektowania,
• jak w systematyczny sposób szukać, usuwać i dokumentować przyczyny błędów, problemów i wad jakościowych,
• w jaki sposób pisze się, wprowadza, testuje, zmienia, optymalizuje i stosuje programy na obrabiarki sterowane numerycznie lub jak przygotowuje sie obrabiarki do pracy,
• jak wspólnie z klientem ustalać i dokumentować zakres zlecenia,
• jak stosować zasady realizacji płatności.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów nauczania dla zawodu zegarmistrz:

1. Rozróżnianie systemów pomiaru czasu: 40 h
2. Wykonywanie narzędzi i części zegarów: 80 h
3. Konserwacja i naprawa dużych zegarów mechanicznych: 120 h
4. Analiza zasad funkcjonowania elektrycznych mechanizmów dużych zegarów: 40 h
5. Konserwacja i naprawa mechanicznych systemów balansów i wychwytów w dużych zegarach: 80 h
6. Konstruowanie i wykonywanie części konstrukcyjnych dużych zegarów mechanicznych: 80 h
7. Konserwacja i naprawa małych zegarów mechanicznych: 40 h
8. Analiza zasad funkcjonowania zegarów z elektronicznie sterowanymi mechanicznymi systemami balansów: 40 h
9. Realizacja zadań z zakresu serwisu: 40 h
10. Sprawdzanie i naprawa funkcji i dodatkowych urządzeń w małych zegarach mechanicznych: 80 h
11. Sprawdzanie i naprawa systemów balansów i wychwytów w małych zegarach mechanicznych: 80 h
12. Konstruowanie i wykonywanie części konstrukcyjnych małych zegarów mechanicznych: 40 h
13. Czyszczenie i odnawianie obudów i części wyposażenia zegarów oraz biżuterii produkowanej przemysłowo: 40 h
14. Sprawdzanie i naprawa zegarów elektronicznych: 40 h

Łącznie: 880 h

Podczas nauki zawodu zegarmistrzw systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 1000 do 1200 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

https://www.bibb.de/dav

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Przemysłowym Związku Zawodowym IG Metall.

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Technika i mechanika precyzyjna, Optyka
• Techniki złotnicze i srebrnicze, Obróbka biżuterii i metali szlachetnych
• Elektronika, Mechatronika
• Technologie NC, CNC i DNC
• Projektowanie wspomagane komputerowo – Aplikacje CAD
• Towaroznawstwo i nauka o sprzedaży – Zegarki, biżuteria, kamienie szlachetne
• Bezpieczeństwo i higiena pracy

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy (wybrane):

- Mistrzowie:

• Mistrz rzemiosła zegarmistrzowskiego
• Mistrz przemysłowy ze specjalnością przemysł metalowy

- Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika precyzyjna

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Wykwalifikowany handlowiec w branży rzemieślniczej
• Starszy specjalista ds. technicznych

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Asystent w działalności rzemieślniczej
• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów (wybrane):

• Mikrotechnika, technika mikrosystemowa (licencjat)
• Mechatronika (licencjat)

• Projektowanie biżuterii (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Krótkie opisy i informacje na temat wszystkich zawodów publikowane przez Agencję ds. Pracy:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Duży portal poświęcony biżuterii i zegarkom:

http://www.goettgen.de/

Portal poświęcony działalności w rzemiosłach artystycznych:

http://www.kunsthandwerkernetz.de/

Strona internetowa Centralnego Zrzeszenia Zegarmistrzostwa, Jubilerstwa i Technik Pomiaru czasu (Zentralverband für Uhren, Schmuck und Zeitmesstechnik):

http://www.zv-uhren.de/

Strona internetowa Niemieckiego Towarzystwa Chronometrii (Deutsche Gesellschaft für Chronometrie e.V.):

http://www.dg-chrono.info/

Forum zegarmistrzowskie:

http://www.uhrenwerkstattforum.de/

Strona internetowa Światowych Targów Zegarków i Biżuterii BASELWORLD:

http://www.baselworld.com/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i usług:

http://www.stepstone.de