Nauka zawodu w systemie dualnym

Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG).

Dwuletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana równolegle w zakładzie szkolącym i szkole zawodowej wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec i jest oferowana przez zakłady przemysłowe w następujących specjalnościach:

• Technika konstrukcyjna
• Technika obróbki plastycznej i produkcji drutu
• Technika obróbki skrawaniem
• Technika montażowa

Tytuł zawodowy: Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika konstrukcyjna (niem. Fachkraft Metalltechnik Fachrichtung Konstruktionstechnik)

Wykwalifikowani pracownicy techniki obróbki metali ze specjalnością technika konstrukcyjna zajmują się obróbką i przetwarzaniem blach, rur i profili służących do wykonywania konstrukcji wszelkiego rodzaju. Wykonują pojedyncze części tych konstrukcji, wycinając np. blachy wg zadanych wymiarów, formując je i nawiercając w nich otwory. Aby wykonać spełniający wymagane funkcje podzespół konstrukcyjny lub kompletną konstrukcję w pierwszej kolejności planują zgodnie z dokumentacją techniczną poszczególne etapy pracy, ustalają odpowiednią technologię wykonania i dobierają narzędzia i maszyny. Następnie przygotowują obrabiane elementy wg rysunków lub szablonów i poddają je obróbce, stosując np. techniki obróbki plastycznej lub cięcia. Metalowe elementy poddają wstępnej i końcowej obróbce termicznej nakładają na nie warstwy ochronne. Poza tym planują montaż konstrukcji metalowych, transportują elementy konstrukcyjne na miejsce i dokonują ich montażu z wykorzystaniem dokumentacji technicznych, wytycznych montażu i przepisów kontrolnych. Metalowe elementy konstrukcyjne łączą ze sobą z wykorzystaniem termicznych i mechanicznych technik łączenia, np. spawania lub skręcania śrubami. Na zakończenie kontrolują efekty wykonanej pracy. W tym celu dokonują np. oględzin połączeń spawanych i lutowanych. Ponadto zajmują się również konserwacją i utrzymaniem wykorzystywanych przez siebie maszyn.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali specj.: technika konstrukcyjna (niem. Fachkraft Metalltechnik Fachrichtung Konstruktionstechnik) jest częściowo porównywalny z następującymi polskimi zawodami:

• Ślusarz, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).
• Blacharz, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).
• Mechanik – monter maszyn i urządzeń, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika konstrukcyjna jest nowym, oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym, który obowiązuje od 1 sierpnia 2013. Dlatego też dane na temat wymagań stawianych przez zakłady szkolące wobec osób rozpoczynających naukę zawodu nie są jeszcze dostępne.

Źródło: Portal BERUFENET

Nauka zawodu trwa 2 lata.

Uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W pierwszym roku nauki w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo:

• w jaki sposób ustawia się obrabiane elementy, jak się je obrabia metodami skrawającymi oraz tnie i kształtuje ręcznie lub maszynowo,
• w jaki sposób przestrzegać przepisów i reguł bezpieczeństwa podczas pracy z elektrycznymi urządzeniami, narzędziami i środkami pracy,
• w jaki sposób wg dokumentacji technicznej kontroluje się i przygotowuje do montażu i demontażu części i podzespoły konstrukcyjne z uwzględnieniem ich funkcji oraz jak się je montuje i demontuje,
• w jaki sposób wykonuje się połączenia rozłączne (w szczególności skręcanie śrubami) lub nierozłączne (w szczególności klejenie, nitowanie lub spawanie) z uwzględnieniem wytycznych montażu,
• w jaki sposób korzystać ze środków transportu, elementów chwytających i urządzeń podnośnikowych oraz jak składować i zabezpieczać ładunki.

W drugim, specjalizacyjnym roku nauki uczniom ze specjalizacją „Technika konstrukcyjna” przekazywane są m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób wybiera się odpowiednią do rodzaju materiału technologię obróbki, narzędzia i maszyny,
• w jaki sposób formuje się i tnie blachy, rury i profile przy pomocy urządzeń ręcznych, maszyn lub metod termicznych,
• w jaki sposób dopasowuje się części i podzespoły konstrukcyjne z uwzględnieniem tolerancji wymiarów oraz jak ustawia się i utrwala ich położenie odpowiednio do funkcji z wykorzystaniem pomiarów, przymierzania i kontroli wzrokowej,
• w jaki sposób stosuje się urządzenia techniki sterującej oraz jak nadzoruje się komponenty systemów regulacji i sterowania,
• w jaki sposób łączy się i mocuje konstrukcje metalowe, części i podzespoły konstrukcyjne zgodnie z dokumentacją techniczną, w szczególności z wykorzystaniem technologii spawania, skręcania śrubami i nitowania,
• w jaki sposób przygotowuje się powierzchnie oraz jak się na nie nanosi środki konserwujące i antykorozyjne, powłoki i warstwy izolujące.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów nauczania dla zawodu wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika konstrukcyjna:

1. Wykonywanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy narzędzi ręcznych: 80 h

2. Wykonywanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy maszyn: 80 h

3. Wykonywanie i montaż podzespołów konstrukcyjnych: 80 h

4. Utrzymanie systemów technicznych: 80 h

Specjalność technika konstrukcyjna:

5. Wykonywanie z blach podzespołów konstrukcyjnych konstrukcji metalowych i urządzeń: 60 h

6. Wykonywanie podzespołów konstrukcyjnych z rur i profili: 80 h

7. Montaż i demontaż konstrukcji metalowych: 80 h

8. Przygotowanie i zakończenie prac montażowych: 60 h

Łącznie: 600 h

Podczas nauki tego zawodu w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 950 do 1050 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

https://www.bibb.de/dav

Przedstawione poniżej dane są danymi orientacyjnymi, mającymi na celu przedstawienie rozpiętości wysokości wynagrodzeń i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Zarobkisą w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne. W zależności od regionu i branży występują różnice w wysokości zarobków.

Miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto wg układów taryfowych może w tym zawodzie wynosić przykładowo 2.390euro.

Źródło:

Statystyczny Podręcznik Polityki Taryfowej – Archiwum Taryf Fundacji Hansa Böcklera 2013 (Statistisches Taschenbuch Tarifpolitik - WSI-Tarifarchiv 2013)

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Przemysłowym Związku Zawodowym Branży Metalowej IG Metall.

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Ślusarstwo, Konstrukcje stalowe i metalowe
• Obróbka i przetwarzanie metali – metale specjalne
• Obróbka i przetwarzanie blach, Budowa zbiorników i aparatury
• Budowa i eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłowych, Produkcja narzędzi
• Technika spawalnicza
• Technologie lutowania, Lutowanie w różnych dziedzinach
• Technologie cięcia i prostowania
• Konserwacja, Utrzymanie, Remonty
• Planowanie i sterowanie, Przygotowanie pracy
• Aplikacje komputerowe w produkcji i wytwarzaniu oraz w planowaniu i sterowaniu produkcją
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – dla branży metalowej, maszynowej i urządzeń przemysłowych
• Zapewnienie jakości, zarządzanie jakością, i kontrola jakości – dla branży metalowej, maszynowej i spawalnictwa

Awans zawodowy i studia:

- Kontynuacja kształcenia:

• Mechanik instalacji przemysłowych
• Mechanik konstrukcji metalowych
• Ślusarz ze specjalnością technika konstrukcyjna

- Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

• Mistrzowie:

• Mistrz przemysłowy ze specjalnością przemysł metalowy

• Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika maszynowa, kierunek konstrukcje
• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika konstrukcji metalowych (bez podziału na kierunki)

• Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista ds. technicznych
• Specjalista – ekonomista w branży przemysłowej

• Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

- Kierunki studiów:

• Technika konstrukcyjna (licencjat)
• Budowa maszyn (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Krótkie opisy i informacje na temat wszystkich zawodów publikowane przez Agencję ds. Pracy:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Forum przemysłu metalowego:

http://www.industrie-forum.net/

Informacje, niezależne doradztwo i opisy praktycznych doświadczeń związane tytułem zawodowym technika z egzaminem państwowym

www.techniker-forum.de

Strona poświęcona zawodom związanym z przemysłem metalowym i elektrotechnicznym:

http://www.me-vermitteln.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i usług:
http://www.stepstone.de