Nauka zawodu w systemie dualnym

Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG).

Dwuletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana równolegle w zakładzie szkolącym i szkole zawodowej wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec i jest oferowana przez zakłady przemysłowe w następujących specjalnościach:

• Technika montażowa
• Technika obróbki plastycznej i produkcji drutu
• Technika obróbki skrawaniem
• Technika konstrukcyjna

Tytuł zawodowy: Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika montażowa (niem. Fachkraft Metalltechnik Fachrichtung Montagetechnik)

Wykwalifikowani pracownicy techniki obróbki metali ze specjalnością technika montażowa wykonują z użyciem technik łączenia z pojedynczych części elementy i podzespoły konstrukcyjne oraz maszyny. W pierwszej kolejności zapoznają się ze zleceniem wykonawczym i montażowym oraz ze związaną z nim dokumentacją, np. planami montażowymi i wytycznymi, i planują etapy pracy. Następnie, ręcznie lub maszynowo, wykonują poszczególne elementy konstrukcyjne, np. poddając obróbce różnymi technikami blachy. Elementy konstrukcyjne montują w podzespoły konstrukcyjne łącząc je przykładowo za pomocą skręcania śrubami, kołkowania, nitowania, kucia lub lutowania.

Zajmują się również montażem przewodów oraz elementów elektrycznych i elektronicznych, posługując się przy tym schematami połączeń i schematami funkcjonalnymi. Z elementów i podzespołów konstrukcyjnych składają gotowe urządzenia, maszyny lub części maszyn. W tym celu montują poszczególne części w przewidzianych dla nich miejscach i zgodnie z ich funkcją i przestrzegają przy tym kolejności montażu. Regulują ustawienia części montażowych, mocują je i zabezpieczają. W ostatnim etapie ustawiają funkcje montowanych produktów i sprawdzają, czy funkcjonują one zgodnie z przewidywaniami. Poza tym zajmują się również konserwacją i utrzymaniem używanych przez siebie maszyn.

Źródło: Portal BERUFENET

Niemiecki zawód wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika montażowa (niem. Fachkraft Metalltechnik Fachrichtung Montagetechnik) jest częściowo porównywalny z następującymi polskimi zawodami:

• Mechanik – monter maszyn i urządzeń, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).
• Ślusarz, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).
• Blacharz, nauka zawodu na poziomie branżowej szkoły I stopnia (3 lata).

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika montażowa jest nowym, oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym, który obowiązuje od 1 sierpnia 2013. Dlatego też dane na temat wymagań stawianych przez zakłady szkolące wobec osób rozpoczynających naukę zawodu nie są jeszcze dostępne.

Źródło: Portal BERUFENET

Nauka zawodu trwa 2 lata.

Uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

W pierwszym roku nauki w zakładzie szkolącym uczniowie uczą się przykładowo:

• w jaki sposób ustawia się obrabiane elementy, jak się je obrabia metodami skrawającymi oraz tnie i kształtuje ręcznie lub maszynowo,
• w jaki sposób przestrzegać przepisów i reguł bezpieczeństwa podczas pracy z elektrycznymi urządzeniami, narzędziami i środkami pracy,
• w jaki sposób wg dokumentacji technicznej kontroluje się i przygotowuje do montażu i demontażu części i podzespoły konstrukcyjne z uwzględnieniem ich funkcji oraz jak się je montuje i demontuje,
• w jaki sposób wykonuje się połączenia rozłączne (w szczególności skręcanie śrubami) lub nierozłączne (w szczególności klejenie, nitowanie lub spawanie) z uwzględnieniem wytycznych montażu,
• w jaki sposób korzystać ze środków transportu, elementów chwytających i urządzeń podnośnikowych oraz jak składować i zabezpieczać ładunki.

W drugim, specjalizacyjnym roku nauki uczniom ze specjalizacją „Technika montażowa” przekazywane są m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób podczas planowania procesów montażu i demontażu pozyskuje się dokumentacje dla danego zlecenia, jak korzysta się ze schematów połączeń i schematów funkcjonalnych różnych systemów oraz jak zapewnia się dostępność materiałów,
• w jaki sposób, z uwzględnieniem tolerancji wymiarów, kształtu i położenia, ustawia się, mocuje i zabezpiecza części i podzespoły konstrukcyjne zgodnie z ich funkcjami, jak się je montuje bądź demontuje z uwzględnieniem kolejności montażu i jak się przy tym posługiwać narzędziami montażowymi (np. kluczem dynamometrycznym),
• w jaki sposób ustawia się i kontroluje funkcje podzespołów konstrukcyjnych oraz jak się objaśnia funkcje gotowych podzespołów konstrukcyjnych,
• w jaki sposób stosuje się urządzenia techniki sterującej oraz jak nadzoruje się komponenty systemów regulacji i sterowania,
• w jaki sposób wykonuje się połączenia nierozłączne (w szczególności nitowanie, lutowanie i klejenie) lub rozłączne (np. kołkowe, zaciskowe i wtykowe),
• w jaki sposób zapewnia się przepływ strumienia materiałów na własnym odcinku pracy, jak rozpoznaje się zakłócenia oraz jak podejmuje się działania w celu ich usunięcia,
• w jaki sposób kontroluje się i optymalizuje poszczególne etapy montażu i demontażu oraz jak rozpoznaje się przyczyny błędów.

Źródło: Portal BERUFENET

Przegląd obszarów nauczania dla zawodu wykwalifikowany pracownik techniki obróbki metali ze specjalnością technika montażowa:

1. Wykonywanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy narzędzi ręcznych: 80 h

2. Wykonywanie elementów konstrukcyjnych przy pomocy maszyn: 80 h

3. Wykonywanie i montaż podzespołów konstrukcyjnych: 80 h

4. Utrzymanie systemów technicznych: 80 h

Specjalność technika montażowa:

5. Wykonywanie podzespołów konstrukcyjnych: 80 h

6. Montaż i demontaż elementów i podzespołów konstrukcyjnych: 80 h

7. Uruchamianie, obsługa i nadzór urządzeń zautomatyzowanych: 60 h

8. Utrzymanie maszyn i urządzeń w gotowości eksploatacyjnej: 60 h

Łącznie: 600 h

Podczas nauki tego zawodu w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Praktyczna część nauki zawodu zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 950 do 1050 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

(niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

https://www.bibb.de/dav

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Przemysłowym Związku Zawodowym Branży Metalowej IG Metall.

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Obróbka i przetwarzanie metali – ogólnie
• Budowa i eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłowych, Produkcja narzędzi
• Technika wytwórcza i produkcyjna
• Technika spawalnicza
• Technologie cięcia i prostowania
• Technologie lutowania, Lutowanie w różnych dziedzinach
• Elektrotechnika dla nieelektryków
• Konserwacja, Utrzymanie, Remonty
• Planowanie i sterowanie, Przygotowanie pracy
• Aplikacje komputerowe w produkcji i wytwarzaniu oraz w planowaniu i sterowaniu produkcją
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – dla branży metalowej, maszynowej i urządzeń przemysłowych

Awans zawodowy i studia:

- Kontynuacja kształcenia:

• Mechanik monter przemysłowy
• Mechanik przemysłowy

- Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

• Mistrzowie:

• Mistrz przemysłowy ze specjalnością przemysł metalowy

• Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika maszynowa (bez podziału na kierunki)
• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika maszynowa, kierunek technika produkcyjna

• Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista ds. technicznych
• Specjalista – ekonomista w branży przemysłowej

• Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

- Kierunki studiów (wybrane):

• Budowa maszyn (licencjat)
• Technika produkcyjna (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Krótkie opisy i informacje na temat wszystkich zawodów publikowane przez Agencję ds. Pracy:

http://berufenet.Arbeitsagentur.de

Forum przemysłu metalowego:

http://www.industrie-forum.net/

Słownik terminologii metalurgicznej z objaśnieniami:

http://www.metallingua.com

Strona poświęcona zawodom związanym z przemysłem metalowym i elektrotechnicznym:

http://www.me-vermitteln.de/

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

Duża giełda miejsc pracy dla przemysłu i usług:

http://www.stepstone.de