Nauka zawodu w systemie dualnym

Wykwalifikowany robotnik budowlany jest oficjalnie uznawanym zawodem wyuczonym w rozumieniu Ustawy o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz, w skrócie BBiG) i Ustawy o rzemiośle (niem. Handwerksordnung, w skrócie HwO).

Dwuletnia nauka w systemie dualnym jest realizowana wg przepisów ujednoliconych na terenie całych Niemiec i jest oferowana przez zarówno przez zakłady prowadzące działalność w sferze przemysłu, jak i zakłady rzemieślnicze w trzech specjalnościach:

• Roboty betoniarsko-zbrojarskie
• Budowa palenisk i kominów przemysłowych
• Roboty murarskie

Tytuł zawodowy: Wykwalifikowany robotnik budowlany (niem. Hochbaufacharbeiter/ Hochbaufacharbeiterin) 

Źródło: BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Wykwalifikowani robotnicy budowlani ze specjalnością roboty murarskie zajmują się wznoszeniem murów i montażem termoizolacji. Ponadto wykonują np. montaż elementów prefabrykowanych z żelbetonu, wylewają posadzki i ściany betonowe. W specjalności roboty betoniarsko-zbrojarskie zajmują się ustawianiem szalunków i wykonywaniem zbrojenia do betonu. Mieszają beton, wylewają go i zagęszczają, a po związaniu zapewniają odpowiednią pielęgnację w okresie dojrzewania. W specjalności budowa palenisk i kominów przemysłowych wykwalifikowani robotnicy budowlani zajmują się wykonywaniem palenisk, kanałów spalinowych i kominów z materiałów ogniotrwałych oraz wykonują systemy odprowadzania spalin (zwłaszcza kominy) z żelbetonu, cegieł lub elementów prefabrykowanych.

Źródło: BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Niemiecki zawód wykwalifikowany robotnik budowlany (niem. Hochbaufacharbeiter/-in) nie posiada bezpośredniego odpowiednika w polskim systemie szkolnictwa zawodowego, ale jest częściowo porównywalny z polskimi zawodami:

• Murarz-tynkarz (niem. Maurer – Verputzer), poziom kształcenia – trzyletnia Branżowa Szkoła I Stopnia..
• Betoniarz-zbrojarz (niem. Betonbauer – Betonstahlbieger und –flechter), poziom kształcenia – trzyletnia Branżowa Szkoła I Stopnia.
• Zdun (niem. Ofenbauer /in), poziom kształcenia – trzyletnia Branżowa Szkoła I Stopnia.

Użyteczne informacje na temat priorytetów w nauce porównywanych zawodów można znaleźć w kategoriach informacji „Treść programu nauczania” oraz „Wymiar godzin”.

W systemie dualnym placówką szkoleniową jest przede wszystkim zakład pracy. Dodatkowo istnieje obowiązek uczęszczania do szkoły zawodowej (szkoły zawodowe w Brandenburgii nazywane są "Oberstufenzentren" czyli "Zespoły szkół ponadpodstawowych"). Zakład pracy w którym ma być zatrudniony uczeń informuje go, w której szkole w regionie jest prowadzona nauka jego zawodu.

Zasadniczo – tak jak w przypadku wszystkich zawodów wyuczonych na tym poziomie, określonych w niemieckiej Ustawie o kształceniu zawodowym (niem. Berufsbildungsgesetz) lub Ustawie o rzemiośle (niem. Handwerksordnung), nie ma żadnych, prawnie obowiązujących warunków odnośnie konieczności wcześniejszego ukończenia określonego poziomu kształcenia szkolnego lub zawodowego.

Zakłady szkolące zatrudniają przeważnie kandydatów do nauki tego zawodu legitymujących się niższym poziomem wykształcenia wg klasyfikacji niemieckiej (np. ukończenie Hauptschule).

Źródło: BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Nauka zawodu trwa 2 lata.

Uczniowie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu końcowego przed upływem okresu nauki zawodu w zakładzie pracy i szkole zawodowej, jeżeli jest to uzasadnione ich wynikami w nauce. Okres skrócenia wynosi w takich przypadkach najczęściej 6 miesięcy.

Podczas zawodowego kształcenia podstawowego w pierwszym roku nauki uczniowie uczą się w zakładzie szkolącym przykładowo:

• w jaki sposób urządza się i zabezpiecza plac budowy,
• jakie istnieją narzędzia, urządzenia i maszyny budowlane oraz jak się nimi posługiwać,
• na co należy zwracać uwagę podczas wykonywania brył z użyciem cegieł, zapraw i mieszanek betonowych, zbrojeń, izolacji, tynku i posadzek,
• w jaki sposób wykonuje się wykopy pod budynki, rowy oraz szalunki,
• jak obsługuje się proste przyrządy pomiarowe,
• co należy wiedzieć na temat odwodnienia budynków, odwodnienia powierzchniowego i kanalizacji,
• w jaki sposób wykonuje się bryły budowlane z kamienia sztucznego i płyt budowlanych,
• jak wypełnia się szczeliny,
• co należy uwzględnić podczas czytania i sporządzania rysunków, szkiców i schematów układania.

Podczas drugiego roku nauki zawodu uczniom przekazywane są m.in. następujące umiejętności:

• w jaki sposób wykonuje się połączenia konstrukcji pomocniczych z drewna na ścianach, sufitach i elewacjach,
• w jaki sposób miesza się, nakłada, zagęszcza i pielęgnuje dojrzewający
• jak wznosi się ściany, narożniki i filary,
• na co należy zwracać uwagę podczas montażu elementów prefabrykowanych,
• jak wykonuje się kominy i kanały spalinowe w budynkach,
• co należy uwzględniać podczas planowania prac,
• na co należy zwracać uwagę podczas ustawiania stojaków zabezpieczających,
• w jaki sposób ustawia się szalunki oraz zabezpiecza je przez podpieranie, usztywnienie np. krzyżulcami,
• w jaki sposób wykonuje się bryły ze sztucznego kamienia i płyt.

Podczas całego okresu nauki zawodu uczniom przekazuje się poza tym informacje z następujących zakresów:

• jakie wzajemne prawa i obowiązki wynikają z umowy o naukę zawodu,
• w jaki sposób zorganizowany jest szkolący zakład pracy,
• w jaki sposób stosowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
• w jaki sposób uwzględniać i stosować działania z zakresu ochrony środowiska.

Źródło: BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Przegląd obszarów tematycznych z pensum godzinowym podczas dwuletniej nauki zawodu:

1. Urządzanie placu budowy: 20 h

2. Uzbrojenie i posadowienie budowli: 60 h

3. Murowanie jednowarstwowej bryły budynku: 60 h

4. Wykonanie elementu z żelbetonu: 60 h

5. Wykonanie konstrukcji drewnianej: 60 h

6. Powlekanie i okładzinowanie elementu budowlanego: 60 h

- Kształcenie specjalistyczne dla wykwalifikowanych robotników budowlanych ze specjalnością roboty murarskie:

7. Murowanie ściany jednowarstwowej: 40 h

8. Murowanie ściany dwuwarstwowej: 80 h

9. Wykonanie stropu litego: 80 h

10. Tynkowanie ściany: 40 h

11. Wykonanie ściany w suchej zabudowie: 20 h

12. Wykonanie posadzki: 20 h

- Kształcenie specjalistyczne dla wykwalifikowanych robotników budowlanych ze specjalnością roboty betoniarsko-zbrojarskie:

7. Wykonanie filaru żelbetowego: 60 h

8. Wykonanie zewnętrznej ściany piwnicznej: 60 h

9. Murowanie ściany jednowarstwowej: 80 h

10. Wykonanie schodów prostych: 40 h

11. Wykonanie stropu litego: 40h 

- Kształcenie specjalistyczne dla wykwalifikowanych robotników budowlanych ze specjalnością budowa palenisk i kominów:

7. Betonowanie fundamentu komina: 40 h

8. Murowanie komina wolnostojącego: 80 h

9. Wykonywanie wymurówki kadzi surówkowej: 60 h

10. Wykonywanie wykładziny wewnętrznej okrężnicy wielowarstwowej: 100 h

Łącznie: 600 h

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Konferencji Ministrów Kultury i Oświaty Krajów Związkowych (Fraza do wyszukania "Rahmenlehrplan" - ramowy plan nauczania)

Podczas nauki tego zawodu w systemie dualnym uczniowie odbywają zajęcia praktyczne w zakładzie szkolącym i teoretyczne w szkole zawodowej.

Częśćpraktyczna zajmuje z reguły ok. 80% całego okresu naukizawodu.

Nauka zawodu w zakładzie pracy jest dla ucznia bezpłatna, jednakże w związku z zajęciami w szkole zawodowej mogą powstać koszty związane z zakupem pomocy naukowych (np. literatury fachowej), koszty dojazdów lub zakwaterowania poza miejscem zamieszkania.

Wynagrodzenie za okres nauki zawodu

Uczniowie pobierający naukę zawodu w systemie dualnym otrzymują wynagrodzenie za okres nauki. Kształtuje się ono przeważnie na poziomie określonym w układach taryfowych. Jego wysokość jest uzależniona od dziedziny gospodarki, z którą związany jest dany zawód (przemysł i handel, rzemiosło, itp.) oraz od konkretnej branży i terytorialnego zasięgu obowiązywania odpowiedniego układu taryfowego.

Również miasto / region mają decydujący wpływ na wysokość wynagrodzenia w okresie nauki zawodu. Nadal istnieją również różnice między Niemcami Wschodnimi i Zachodnimi.

Przedstawione poniżej dane na temat wysokości wynagrodzenia są danymi orientacyjnymi i nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Uczniowie zawodu mogą otrzymywać około 800 do 1000 Euro wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło:

niem. Datenbank Ausbildungsvergütungen, (w skrócie DAV) Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego (niem. Bundesinstitut für Berufsbildung, w skrócie BIBB)

Zarobki

Zarobki są w znacznym stopniu uzależnione od stawianych w danym wypadku wobec pracownika wymagań. Ponadto z reguły brane są pod uwagę doświadczenie zawodowe i zakres odpowiedzialności.

Poza wynagrodzeniem zasadniczym wypłacane są czasem dodatki i premie, jak np. trzynasta pensja, dodatek urlopowy i dodatkowe świadczenia emerytalne.

Dlatego najlepszym sposobem sprawdzenia aktualnych wynagrodzeń regionalnych są następujące strony internetowe: ...

www.gehalt.de

www.gehaltsvergleich.com

www.nettolohn.de

Informacje na temat uregulowań taryfowych można uzyskać np. w Przemysłowym Związku Zawodowym Branży Budowlanej, Rolnej i Ochrony Środowiska (IG Bauen – Agrar – Umwelt, https://www.igbau.de).

Formy kształcenia ustawicznego mogą być pomocne w pozostawaniu na bieżąco ze sprawami zawodowymi, w zdobywaniu specjalizacji, osiąganiu awansu zawodowego lub podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej.

Kursy kwalifikacyjne:

• Budowa palenisk i kominów
• Budowa ścian betonowych i żelbetonowych
• Technika budowlana
• Maszyny budowlane
• Izolacje termiczne, przeciwwilgociowe, dźwiękochłonne i ochrona przeciwpożarowa
• Budowa i kontrola instalacji piorunochronnych
• Szkolenia dla fachowego personelu kierownictwa budowy
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – dla budownictwa
• Aplikacje komputerowe w budownictwie i rzemiośle

Kształcenie ustawiczne umożliwiające awans zawodowy:

- Mistrzowie:

• Mistrz murarstwa i betoniarstwa
• Majster dyplomowany – budownictwo lądowe nadziemne

- Technicy:

• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika budowlana, kierunek: budownictwo lądowe nadziemne
• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika budowlana, kierunek: roboty żelbetowe
• Technik z egzaminem państwowym w specjalności technika budowlana, kierunek: działalność budowlana

- Starsi specjaliści, specjaliści – ekonomiści, wykwalifikowani handlowcy różnych specjalności:

• Starszy specjalista ds. technicznych
• Wykwalifikowany handlowiec w branży rzemieślniczej

- Inne możliwości kształcenia ustawicznego zapewniające awans zawodowy:

• Majster budowlany – budownictwo lądowe naziemne
• Asystent kierownictwa zakładu w rzemiośle
• Nauczyciel zawodów objętych systemem dualnym (kształcenie ustawiczne)

Kierunki studiów:

• Inżynieria budowlana (licencjat)
• Architektura (licencjat)

Różnorodne formy kształcenia ustawicznego, zapewniającego awans zawodowy oraz liczne seminaria oferuje również IHK-Projektgesellschaft mbH Ostbrandenburg www.ihk-projekt.de.

Źródło: BERUFENET, http://berufenet.arbeitsagentur.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Specjalistyczna platforma budowlana:

http://www.bauplattform.de

Strona poświęcona zawodom budowlanym:

http://www.bauberufe.net

Niezależny portal budowlany – Baulinks.de:

http://www.baulinks.de

Linki do stron i portali niemieckojęzycznych:

Niemiecka giełda miejsc pracy dla zawodów rzemieślniczych i technicznych:

http://www.handwerkerstellen.de

Giełda miejsc pracy i nauki zawodu Federalnej Agencji d.s. Pracy z podziałem na branże i regiony:

www.jobboerse.arbeitsagentur.de

Ogólna giełda miejsc pracy z podziałem na branże:

http://www.jobpilot.de

Ogólna giełda miejsc pracy z wyszukiwarką wg regionów:

http://www.jobsuche.de

Giełda miejsc pracy z podziałem na branże i regiony:

http://www.jobrobot.de

Duża giełda miejsc pracy.

http://www.stepstone.de